Sposób nadawania numeru PESEL po 2000 uległ zmianie, aby nie doszło do sytuacji, w której dwie lub więcej osób będą miały identyczne numery. Mogłoby się to zdarzyć w przypadku osób urodzonych tego samego dnia i miesiąca, ale w odstępie 100 lat, np. w 1905 i 2005 roku. Numer PESEL, czyli Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności, jest nam przyznawany po urodzeniu i wyróżnia nas na tle wszystkich innych mieszkańców Polski. Nie ma dwóch osób, które posiadałyby identyczny nr PESEL.
Spis treści:
Zasady nadawania nr-u PESEL po 2000 roku
Dla osób urodzonych od 2000 roku do liczby oznaczającej miesiąc dodaje się liczbę 20, co w praktyce wygląda w sposób następujący:
- Jeśli dziecko urodziło się np. 12 maja 2004 roku, pierwsze 6 cyfr numeru PESEL będzie wyglądało tak: 042512, gdzie 04 to końcówka roku 2004, 25 to oznaczenie maja (05) plus liczba 20, a 12 to dzień 12 miesiąca.
- Kolejne cyfry od 7 do 10 tworzą tzw. liczbę porządkową. Ostatnia cyfra to tzw. cyfra kontrolna służąca weryfikacji poprawności nadanego numeru.
Jak będzie wyglądał PESEL w kolejnych latach?
- Dla osób urodzonych w latach 2000 - 2099: do liczby oznaczającej miesiąc dodaje się liczbę 20,
- Dla osób urodzonych w latach 2100 - 2199: do liczby oznaczającej miesiąc dodawać się będzie liczbę 40 ,
- Dla osób urodzonych w latach 2200 - 2299: do liczby oznaczającej miesiąc dodawać się będzie liczbę 60.
fot. Jak odczytać PESEL po 2000 roku/ Adobe Stock, Yakobchuk Olena
Jak odczytać PESEL po 2000 roku
Numer PESEL obejmuje 11 cyfr, które nie są przypadkowe. Da się z nich wyczytać datę urodzenia, płeć oraz sprawdzić, czy cały numer PESEL jest poprawny.
Data urodzenia z PESEL-u po 2000 roku
Pierwsze 6 cyfr związane jest z datą urodzenia: pierwsze 2 cyfry to końcówka roku urodzenia, kolejne dwie to miesiąc urodzenia z dodaną liczbą 20, a trzecia para do dzień urodzin.
Przyjmijmy, że analizujemy przykładowy PESEL po 2000 roku: 05273106176. Zatem: pierwsze 6 cyfr, czyli 052731 oznaczają rok narodzin: 2005, miesiąc: lipiec (27-20 = 7), dzień: 31, zatem posiadacz tego PESELu urodził się 31 lipca 2025 roku.
Jak rozszyfrować PESEL po 2000 roku – kolejne cyfry
Kolejne 4 cyfry to liczba określająca płeć – parzysta należy do kobiety, nieparzysta do mężczyzny. W przypadku rozpatrywanego wyżej PESEL-u ta liczba to: 0617. Wystarczy spojrzeć na ostatnią cyfrę – jest to 7, więc jest to cyfra nieparzysta, zatem PESEL musi należeć do mężczyzny.
Ostatnią cyfrą jest 6. Ma ona pomóc weryfikować poprawność PESEL-u. Jak się to robi? Każdą cyfrę numeru PESEL, poza ostatnią, kontrolną, mnożymy przez odpowiadającą jej „wagę”, która wynosi w kolejności dla poszczególnych liczb w Numerze PESEL: 1, 3, 7, 9, 1, 3, 7, 9, 1, 3.
Zatem mnożymy: 0x1=0; 5x3=15; 2x7 =14, 7x9=63 ;3x1=3; 1x3=3; 0x7=0; 6x9=54; 1x1=1; 7x3=21. Sumujemy: 0 + 15 + 14 + 63 + 3 + 3 + 0 + 54 + 1 + 21 = 174.
Wyznaczamy resztę z dzielenia sumy przez 10. 174:10 = 17 reszta = 4. Jeżeli reszta = 0, to cyfra kontrolna wynosi 0. Jeżeli reszta nie równa się 0, to cyfra kontrolna będzie uzupełnieniem reszty do 10, czyli w podanym przykładzie uzupełnieniem cyfry 4 do 10 jest cyfra 6. I taka znajduje się na końcu numeru PESEL, zatem jest on poprawny.
PESEL do 1999 roku
Pomysł na nadawanie ludziom numeru PESEL powstał w komunistycznej Polsce w latach 70. Do 1999 ten 11-cyfrowy numer przedstawiał się następująco:
- Cyfry od 1 do 6: data urodzenia w kolejności RR MM DD – zasada działa też po 2000 roku.
- Cyfry od 7 do 10: oznaczenie płci (jeśli cała ta 4-cyfrowa liczba, a w praktyce ostatnia z nich, czyli 10, jest parzysta – jest to PESEL kobiety, jeśli jest nieparzysta – jest to PESEL mężczyzny). Zasada ta obowiązuje także przy nadawaniu numeru PESEL po 2000 r.
- Cyfra 11: cyfra kontrolna, sprawdzająca, czy PESEL jest poprawny.
Tekst pierwotnie opublikowany został 9.03.2015 r. przez Milenę Oszczepalińską.
Czytaj także:
Formalności po urodzeniu dziecka od 2023 roku
Jak sprawdzić swój NIP?
Ślub cywilny – formalności, koszty, przebieg ceremonii