Wigilia, czyli dzień przed…
Wigilia (łac. czuwanie) jaką znamy, wywodzi się z pierwszych wieków chrześcijaństwa. W Polsce jej początki sięgają XVIII wieku. Jest to najbardziej uroczysty wieczór w roku. Najważniejszą częścią tego dnia jest wieczerza, czyli kolacja. W dawnych czasach ważne było, by w miarę możliwości zasiadanie do stołu odbywało się zgodnie z wiekiem. Starsi zasiadali pierwsi, by przed młodszymi odejść ze świata. Symbolika nakrytego stołu nawiązuje do chwili narodzin Jezusa. Biały obrus i sianko pod przypominają o niewinności i żłobku w którym leżał narodzony Jezus w ubogiej stajence. Kolacja wigilijna kończy się wspólnym śpiewaniem kolęd i wyjściem na Pasterkę. Wigilia to dzień przebaczenia, zgody i miłości.
Symbol wigilijnych potraw
Liczba potraw to też symbol. Liczba 12 oznacza pełnię- dwunastu apostołów, dwanaście miesięcy, dwanaście godzin. U magnatów i w bogatych dworach potraw zawsze było dwanaście. Warto jednak wiedzieć, że wszystkie podane dania z ryb liczone były jako jedna potrawa. W zależności od regionu i stanu majątkowego liczba dań na wigilijnym stole zmieniała się. W dworkach mniej zamożnych liczba potraw wynosiła od siedmiu do dziewięciu. W gospodarstwach chłopskich była jeszcze skromniejsza. Mak na stole wigilijnym miał zapewnić rodzinie dostatek tak liczny, jak ziarna w makówce. Natomiast orzechy symbolizowały urodzaj i miłość.
Jemioła pretekstem do całowania
Jemiołę wiesza się nad drzwiami, co ma zapewnić pokój, miłość i szczęście domowi. Zwyczaj całowania się pod jemiołą przywędrował z Anglii. Roślinę tą uważano za afrodyzjak. Wierzono, że przynosi mężczyźnie płodność.
Puste miejsce dla wędrowca
Tradycja nakazuje, by przy wigilijnym stole zostawić wolne miejsce i puste nakrycie, by czekało na zbłąkanego wędrowca, który tego wieczora będzie traktowany jak członek rodziny. Kiedyś wierzono, że na pustym miejscu zasiadają dusze bliskich zmarłych, którzy tylko w tę jedną noc mogą odwiedzić rodzinę.
Zwierzęta też świętują
Dawniej wierzono, że w wigilijną noc zwierzęta otrzymują duszę i dar mowy. Miało to pozwolić im w pełni cieszyć się z narodzin Jezusa. Dlatego również im gospodarz zanosił opłatek.
Zielona choinka symbolem życia
Choinka przybyła do Polski w XIX wieku. Wiecznie zielone, żywe drzewko symbolizuje drzewo życia, czyli rajskie drzewo. Dlatego choinkę tradycyjnie wnosi się do domu i ozdabia w dniu imienin Adama i Ewy, czyli w Wigilię. Również z tego powodu pierwszymi ozdobami choinki były jabłka. Natomiast gwiazda znajdująca się na czubku przypomina o Gwieździe Betlejemskiej. Świeczki wprowadzone przez Martina Lutra symbolizują światło Chrystusa, łańcuchy mają przypominać węża, słabość ludzi i niewolę grzechu.
Dzielenie się opłatkiem
Kulminacyjnym momentem wieczerzy wigilijnej w Polsce jest zwyczaj łamania się opłatkiem. Następuje to po przeczytaniu Ewangelii o Narodzeniu Pańskim i złożeniu życzeń. Nazwa "opłatek" pochodzi od łacińskiego słowa "oblatum", czyli dar ofiarny. Wieczerza wigilijna nawiązuje do uczt pierwszych chrześcijan, organizowanych na pamiątkę Ostatniej Wieczerzy. Zwyczaj ten oznacza również wzajemne poświęcenie się jednych dla drugich i uczy, że należy podzielić się nawet ostatnim kawałkiem chleba.
Polecamy: Opłatek bezglutenowy
