Poród w domu - rozsądny wybór czy niebezpieczny kaprys

fot. Adobe Stock

Poród w domu w Polsce staje się popularny z uwagi na poczucie bezpieczeństwa: kobiety chętniej rodzą w domu, nie chcą martwić się niemożnością odwiedzin przez bliskich czy procedurami w szpitalach. 

Spis treści:

1. Poród w domu - kto może? Kwalifikacja do porodu w domu
2. Położna do porodu w domu - cena
3. Poród w domu - co jest potrzebne
4. Przeciwwskazania do porodu w domu
5. Poród w domu - opinie

Poród w domu - kto może? Kwalifikacja do porodu w domu

Kwalifikacji do porodu domowego udziela wybrana do porodu domowego położna na podstawie wywiadu (odbywa się on ok. 36 tygodnia ciąży po USG III trymestru). Na taką ok. 1-godzinną wizytę należy umówić się kilka tygodni wcześniej. Należy ze sobą zabrać:

• wszystkie badań wymagane do przyjęcia do porodu i ewentualne wypisy ze szpitala, jeśli w czasie ciąży w nim przebywałaś,
• dokumentację dot. chorób przewlekłych i nie tylko (nawet przeziębienia).

Podczas wywiadu kwalifikującego do porodu w domu, położna zapyta także o to, czy:

• byłaś i jesteś aktywna w ciąży oraz o pracę,
• uczęszczałaś do szkoły rodzenia i czy wiesz jak oddychać podczas porodu,
• znasz ćwiczenia, które warto wykonywać przed porodem (uwaga, położna zweryfikuje to po wywiadzie),
• czy wiesz, co to są mięśnie dna miednicy i jak powinny w czasie porodu pracować.

W trakcie rozmowy pojawią się pytania o wyobrażenie samego porodu (czy ma to być poród rodzinny) oraz pytania o kwestie związane ze zdrowiem dziecka już po urodzeniu:

• czy podać dziecku wit. K,
• czy dziecko będzie szczepione,
• czy wybrana została już przychodnia i lekarz pediatra.

Położna do porodu w domu - cena

Po zebranym wywiadzie, rozmowie, spotkaniu i ocenie stanu zdrowia, podpisuje się umowę. Cena porodu w domu jest bardzo zmienna: może to być 1500 zł, a może 4500 - wiele zależy od oczekiwań, warunków umowy, liczby położnych, kosztów dojazdu czy noclegu. Położna dba o rodzącą i dziecko - ocenia jego stan w skali Apgar, stara się uniknąć nacięcia krocza u rodzącej. Umowa zawiera niezbędne szczegóły dotyczące współpracy:

• wskazanie konkretnych dat, kiedy może odbyć się poród w domu (najlepiej począwszy od 37. tygodnia ciąży, do 10 dni po wyznaczonym przez lekarza terminie porodu),
• określenie, czy chce się przeprowadzić lewatywę przed porodem w domu,
• orientacyjny czas dojazdu położnych do domu,
• zakres obowiązków obu stron przed, w trakcie i po porodzie, 
• wskazanie konkretnego szpitala na wypadek konieczności przerwania porodu w domu i udania się do szpitala,
• wskazanie osoby towarzyszącej.

Położna po porodzie w domu

Położne, które sprawują opiekę w trakcie porodu domowego, często w zakres swoich obowiązków włączają także wizytę poporodową (w trzeciej dobie życia dziecka). Wtedy przeprowadzany jest test przesiewowy w kierunku fenyloketonurii i hypotyreozy. Aby wizyta patronażowa się odbyła ze strony położnej środowiskowej – musisz poinformować położną środowiskową o porodzie domowym.

Poród w domu - co jest potrzebne

Wsiąść do samochodu, karetki, taksówki i przyjechać na salę porodową ze spakowaną torbą do porodu to inny proces, niż kompletowanie rzeczy do porodu domowego. Jeśli poważnie rozważasz poród domowy, to zaopatrz się w to, co poleci ci wybrana położna, np.

• 10 podkładów medycznych,
• 5 chłonnych ręczników,
• pieluchy tetrowe i flanelowe,
• jałowe gaziki i waciki,
• worek na odpady,
• miskę na łożysko,
• folię z warstwą tkaniny z jednej strony – do zabezpieczenia łóżka, dywanu,
• słomki do picia (najlepiej zginające się, z których da się pić w każdej pozycji),
• woda mineralna, soki,
• termofor z gorącą wodą (do okładów),
• lignina lub podpaski poporodowe (duże),
• ew. piłka, na której możesz przygotowywać się do akcji porodowej.

Nie zapomnij o przygotowaniu alternatywnej torby do szpitala, w przypadku nagłej zmiany planów i komplikacji. 

Przeciwwskazania do porodu w domu

Aby zakwalifikować się do porodu w domu, kobieta musi być w zdrowej, niepowikłanej ciąży niskiego ryzyka. Ciężarne pragnąca rodzić w domu, wyklucza:

• cukrzyca ciężarnych typu 1 lub cukrzyca typu 2,
• nadciśnienie tętnicze w ciąży,
• cholestaza ciężarnych,
• stan po leczeniu niepłodności (obecna ciąża w wyniku terapii hormonalnej, zapłodnienia pozaustrojowego),
• choroby przewlekłe,
• choroby i wady serca,
• astma oskrzelowa,
• infekcja dróg moczowych (potwierdzona posiewem moczu) w III trymestrze ciąży,
• infekcja w organizmie z gorączką potwierdzona badaniami laboratoryjnymi (zwiększone stężenie białka C-reaktywnego, morfologia z rozmazem) w III trymestrze ciąży,
• nawracające, liczne infekcje w przebiegu ciąży,
• czynna depresja lub inne choroby psychiczne,
• uzależnienia (narkotyki, alkohol, papierosy w ciąży),
• pozytywne wyniki badań w kierunku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu C [HCV (+)], ludzkim wirusem niedoboru odporności [HIV (+)], wirusem cytomegalii [CMV IgM (+)], toksoplazmozy – IgM (+),
• obecność antygenu HBS (+),
• dodatni odczyn Wassermana [WR (+)],
• położenie miednicowe płodu,
• położenie poprzeczne i/lub skośne płodu,
• ciąża mnoga,
• poród przed końcem 37. tygodnia ciąży,
• poród po ukończeniu 42. tygodnia ciąży,
• nieprawidłowa lokalizacja łożyska,
• hipotrofia płodu,
• makrosomia płodu,
• małowodzie (wskaźnik płynu owodniowego poniżej 5),
• wielowodzie (wskaźnik powyżej 20),
• nieprawidłowe przepływy w badaniu USG,
• nieprawidłowa budowa miednicy kostnej ciężarnej,
• głęboka niedokrwistość ciężarnej,
• małopłytkowość (PLT poniżej 130 tys.),
• nieprawidłowe zapisy KTG,
• stan po cięciu cesarskim [15, 16]

Dodatkowe przeciwwskazania, które mogą wpłynąć na decyzję, że poród nie powinien odbyć się w domu:

• kolonizacja dróg rodnych Streptococcus agalactiae, nieleczone,
• aktywne infekcje pochwy, stan po łyżeczkowaniu jamy macicy,
• wieloletnia antykoncepcja hormonalna lub wkładka domaciczna usunięta na krótko przed bieżącą ciążą, 
• mięśniaki macicy (konieczna jest kontrola wielkości mięśniaków w badaniu USG i dokładny wywiad,
• ciężarna niepełnoletnia,
• małopłytkowość (PLT 130–150 tys.),
• niedoczynność lub nadczynność tarczycy leczona farmakologicznie,
• obciążony wywiad położniczy.

Poród w domu - opinie

Poród w domu staje się coraz bardziej popularną, oswojoną i bezpieczną formą porodu, zwł. w czasach pandemii. Kobiety decydują się na porody domowe ze względu ma komfort bycia w znanym miejscu, jedzenia tego, na co mają ochotę, nieprzyspieszania akcji porodowej ani sztucznej jej stymulacji (np. oksytocyną czy przebiciem pęcherza płodowego).

Dodatkowo kobieta może decydować o pozycji do porodu, skorzystać z własnej łazienki, basenu (jeśli chce rodzić w wodzie). Wiele rodzących w domu decyduje się też na poród lotosowy.

Na podstawie prowadzonych badań, porównujących bezpieczeństwo porodów w domu i w szpitalu, wykazano, że spełnienie powyższych kryteriów klasyfikuje poród w domu na co najmniej równie bezpieczny jak w szpitalu. Co więcej, występowanie wielu patologii jest ściśle związane ze stosowaniem procedur medycznych nadużywanych w przypadku porodów szpitalnych. Podręczniki położnicze jednoznacznie podają, że istotną przyczyną wielu niebezpiecznych powikłań (takich jak odklejenie łożyska, wypadnięcie pępowiny, krwotok poporodowy, pęknięcie macicy, niedotlenienie dziecka) stanowi stosowanie podczas porodu kroplówki naskurczowej z oksytocyną, leków rozkurczowych, znieczulenia, przebicia pęcherza płodowego, przymusowego leżenia. W przypadku porodu domowego położna z założenia nie ingeruje w fizjologiczny przebieg porodu, więc prawdopodobieństwo wystąpienia wielu częstych w warunkach szpitalnych powikłań jest w oczywisty sposób znacznie mniejsze¹

Wiele opinii na temat porodów szpitalnych zawiera krytykę panującego tam pośpiechu: z kolej poród domowy charakteryzuje się tym, że ma przebiegać naturalne, w swoim tempie, dając kobiecie i dziecku czas na przeżycie wydarzenia.

Bezwzględnie poród domowy nie przypomina porodów sprzed kilkudziesięciu lat - personel położniczy jest przygotowany na wszelką ewentualność i przewiezienie rodzącej do szpitala, jeśli byłaby konieczność przeprowadzenia np. cięcia cesarskiego. Warto rozważyć poród w domu narodzin, który często jest przyszpitalnym obiektem o charakterze domowym - w razie komplikacji rodząca moze natychmiast otrzymać pomoc. 

^{1 Dr n. o zdr. Mariola Czajkowska, Poród w warunkach pozaszpitalnych, [w:] www.fourmginkologii.pl, stan na: 25.03.2021.}

Czytaj także: Poród w wodzie - wady i zaletyCo ocenia skala Apgar6 pytań i odpowiedzi o żółtaczkę u noworodka