Rąbek tajemnicy
Istotną cechą sekty jest spajające na równi z rodzinną atmosferą poczucie wybrania, odmienności, znajomości „tajemnicy”.
Tajemnica staje się czymś bardzo ważnym. Członkowie stopniowo dopuszczani są do sekretów. Czują się wtedy podekscytowani i wyróżnieni, zwłaszcza jeśli jest to robione w imię celów wyższych.
Sekrety dotyczą przeważnie przyszłych losów ludzkości i świata, praktyk tajemnych, zadań, które należy wykonać, aby dostąpić zbawienia. Tajemnice mogą zawierać także prawdziwe informacje dotyczące życia przywódcy, które bez względu na swoją treść (przeszłość kryminalna, ciążące wyroki, toczące się sprawy sądowe) zawsze przyjmowane są jako największe dobro i świadectwo niesprawiedliwości ludzi żyjących „w świecie”. Z jednej strony, wspólne grupowe sekrety stanowią spoiwo grupy, jednoczą jej członków, nadają sens istnieniu. Z drugiej strony, ich znajomość staje się obciążeniem – zwłaszcza w przypadku chęci opuszczenia ugrupowania. Posiadanie wiedzy o sprawach niedostępnych zwykłym ludziom „z zewnątrz” powoduje, że trudno po prostu odejść i bezpiecznie funkcjonować.
Cechą niemal każdej sekty jest posiadanie ściśle określonego celu istnienia. Powoduje on wytworzenie siły grupowej, wpływa na zwartość wspólnoty, a także nadaje jej rolę wyroczni w kwestii dziejów świata i ludzkości. Cel istnienia jest obok tajemnic elementem spajającym grupę, powoduje powstanie wewnętrznej jedności, zgodności.
Zachęcająca broszurka
Cele deklarowane przez sekty w oficjalnych dokumentach, propagandowych, broszurach czy podczas rekrutacji nowych członków są zwykle bardzo ujmujące i szlachetne.
Polecamy: Jak działają sekty?
Najczęściej zawierają one przesłanie o pomocy i wsparciu potrzebującym, uderzają w bezrobocie i biedę, zapewniają o czystości intencji oraz ich bezinteresowności. Niestety, w miarę upływu czasu spychane są one na margines przez „cele właściwe”, które ostatecznie mogą się okazać całkowicie rozbieżne z pierwotnymi. Szlachetność zamienia się z czasem w okrucieństwo, prawda w fałsz, wsparcie w wyzysk, pomoc w wykorzystanie. Ci, którzy uwierzyli, nie są jednak w stanie zauważyć podstępu. Zapatrzeni w przywódcę, „kroczą ku światłu i łasce”, porzucając wszelkie wątpliwości oraz rozterki.
Realizacji celów grupowych służy propagowana w sektach doktryna. Jest ona bardzo często uproszczoną interpretacją nauk znanych religii o zbawieniu (redukcjonizm), ich zaostrzeniem (fundamentalizm), rozbudowaniem wątków powszechnie znanej nauki (selekcjonizm), podkreśleniem wybrania sekty do głoszenia prawdy (elekcjonizm), a także syntezą kilku doktryn religijnych (synkretyzm).
Na szczególną uwagę zasługuje również to, że żadna sekta nie nazywa siebie sektą. Członkowie grup destrukcyjnych dokładają wszelkich starań, aby wykazać, że tak nie jest, skarżą się na nieustanne ataki społeczeństwa pod ich adresem, a o „sekciarstwo” posądzają i oskarżają najczęściej inne grupy bądź Kościoły. Dlatego wszelkie początkowe tłumaczenia grupy, że nie jest ona sektą, należy starannie analizować i ich nie lekceważyć.
Cechy sekty
Polski lekarz psychiatra W. Śledziński, który zajmuje się zagadnieniami związanymi z oddziaływaniem sekt, porównuje taką grupę do piramidy. Na szczycie jej znajduje się największe, wszechwiedzące dobro, a na dole szara masa zdominowanych i uzależnionych wyznawców.
Polecamy: Fenomen sekt: kim jest guru?
John Prokop przedstawia skondensowany obraz cech charakteryzujących sektę. Należą do nich:
- całkowicie odmienny od ogólnie panującego światopogląd;
- osoba guru, mistrz stojący na czele grupy;
- powszechne przekonanie o nieuchronnej katastrofie;
- uznanie grupy za elitę;
- odrzucenie tradycyjnej, klerykalnej nauki;
- odrzucenie racjonalnego myślenia;
- określenie grupy jako rodziny bądź wspólnoty;
- nakłanianie do zerwania „starych” stosunków ze światem zewnętrznym;
- odmienny strój, język, odżywianie;
- wymóg surowego przestrzegania ustalonych reguł i zasad w grupie;
- ingerencja w życie seksualne członków grupy;
- absorbowanie całego czasu sprawami grupy.
Fragment pochodzi z książki "Fenomen sekt" Elżbiety Mudrak (Impuls, 2007). Publikacja za zgodą wydawcy.
