Urlop macierzyński 2021 - ile trwa, wynagrodzenie, ważne dokumenty

Urlop macierzyński 2021 fot. Adobe Stock
Urlop macierzyński trwa 20 tygodni, jeśli urodziłaś jedno dziecko. Pierwsze 14 tygodni są obowiązkowe, 6 można przekazać ojcu. Zasiłek macierzyński zależy od wysokości składek odprowadzanych z wynagrodzenia.
Edyta Liebert / 27.01.2021 11:34
Urlop macierzyński 2021 fot. Adobe Stock

Urlop macierzyński 2021 obowiązuje na takich samych zasadach, co w poprzednim roku. To twoje niezbywalne prawo - wiesz o nim wszystko?

Spis treści: 

  1. Ile trwa urlop macierzyński 
  2. Urlop macierzyński - komu przysługuje
  3. Urlop macierzyński ciąża mnoga
  4. Roczny urlop macierzyński
  5. Kiedy zaczyna się urlop macierzyński
  6. Wniosek o macierzyński i inne dokumenty
  7. Zasiłek macierzyński 2021: kto płaci
  8. Urlop macierzyński po poronieniu
  9. Praca na macierzyńskim

Ile trwa urlop macierzyński

Urlop macierzyński trwa 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka. Można ten czas rozbić na 14+6 tygodni - z tych pierwszych nie można zrezygnować, bo to czas na regenerację dla kobiety i opiekę nad dzieckiem. Pozostałe 6 tygodni możesz przekazać ojcu. 

Jeśli wymiar 20 tygodni macierzyńskiego nie zostanie w pełni wykorzystany, rodzicom nie przysługuje urlop rodzicielski, który w teorii następuje po nim. 

Urlop macierzyński - komu przysługuje

Każda kobieta, która urodziła dziecko, ma prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego, czyli przerwy w pracy. W trakcie urlopu macierzyńskiego wypłacany jest zasiłek macierzyński, który jest wyliczany na podstawie składek ZUS odprowadzanych od wynagrodzenia.

Urlop macierzyński ciąża mnoga

W przypadku ciąży mnogiej lub przysposobienia dzieci, urlop macierzyński trwa dłużej i wygląda to następująco:

  • 31 tygodni w przypadku urodzenia bliźniąt,
  • 33 tygodni w przypadku urodzenia trojaczków,
  • 35 tygodni w przypadku urodzenia czworaczków,
  • 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci.

Roczny urlop macierzyński

Obiegowo funkcjonuje pojęcie rocznego urlopu macierzyńskiego. Zwykło się tak mówić, bo kobiety często decydują się na pełną opiekę nad dzieckiem z wykorzystaniem urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, co razem daje rok. Jest to określenie nieprawidłowe, ale określa płatny okres za opiekę nad niemowlakiem. 

Rok obejmuje 52 tygodnie, na które składa się :

  • 20 tygodni urlopu macierzyńskiego,
  • 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego.

Kiedy zaczyna się urlop macierzyński

Urlop macierzyński zwyczajowo zaczyna się w dniu narodzin dziecka, ale możesz wykorzystać go przed porodem w wymiarze maksymalnie 6 tygodni. Okres macierzyńskiego po porodzie skraca się wtedy o tyle dni, ile przebywałaś na urlopie przed urodzeniem dziecka.

Wniosek o macierzyński i inne dokumenty

Jeśli jesteś zatrudniona na umowę o pracę, musisz zgłosić pracodawcy fakt, że urodziłaś dziecko i zadeklarować wymiar swojego macierzyńskiego - jest to istotne, czy wykorzystujesz 20 tygodni macierzyńskiego i 32 tygodnie rodzicielskiego w przypadku chęci otrzymywania zasiłku w wymiarze 80%. Masz na tę decyzję 21 dni. 

Nawet jeśli stosunek pracy ustanie w trakcie urlopu macierzyńskiego, wciąż jesteś ubezpieczona i masz prawo do zasiłku do końca jego trwania.

Do wniosku o urlop macierzyński dołącz dokumenty:

  • skrócony odpis aktu urodzenia dziecka/dzieci,
  • oświadczenie o braku zamiaru korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców dziecka przez okres wskazany we wniosku.

Wniosek/podanie o macierzyński ma na celu poinformowanie pracodawcy, w jakim okresie będziesz wykorzystywała urlop macierzyński. Urodzenie lub adopcja dziecka dają prawo do zasiłku.

Nie musisz deklarować wykorzystania urlopu rodzicielskiego od razu, ale musisz wiedzieć, że wówczas przez 20 tygodni macierzyńskiego i pierwszych 6 tygodni rodzicielskiego otrzymasz zasiłek o równowartości swojego wynagrodzenia (100%), a deklarując wykorzystanie rodzicielskiego w późniejszym terminie powoduje, że otrzymasz 60% tej kwoty przez 26 tygodni. 

Zasiłek macierzyński 2021: kto płaci, wniosek

Zasiłek macierzyński należy się tym, którzy odprowadzają składki chorobowe lub są zgłoszeni jako osoby bezrobotne. Twój zasiłek macierzyński dotrze przelewem z ZUS-u, jeśli pracujesz w firmie mniej niż 21-osobowej i pojawi się nie później, niż 30 dni od złożenia wniosku. Jeśli pracujesz w większej firmie - spodziewaj się przelewów od pracodawcy. Zawsze to jednak ZUS płaci twój zasiłek macierzyński.
 
Jak oblicza się wysokość zasiłku? Bierze się pod uwagę średnią z 12 ostatnich miesięcy, a jeśli pracujesz krócej niż rok - średnią z pełnych przepracowanych miesięcy. Wniosek o zasiłek macierzyński znajdziesz na stronie ZUS-u. 
 

Zasiłek macierzyński 2021 przysługuje też kobietom, których:

  • umowa o pracę wygasła w dniu porodu,
  • zatrudnienie ustało w czasie ciąży i z naruszeniem przepisów prawa,
  • tytuł do ubezpieczeń społecznych wygasł w trakcie pobierania zasiłku macierzyńskiego,
  • umowa wygasła w trakcie ciąży wskutek upadłości zakładu pracy,
  • dziecko urodziło się w czasie urlopu wychowawczego.
Ważne: Osoby bezrobotne od 2016 roku mogą liczyć na 1000 zł netto zasiłku rodzicielskiego, tzw. kosiniakowego. Osoby nieuprawnione do zasiłku macierzyńskiego również mogą z niego skorzystać. To pomoc skierowana do rolników, studentów czy osób zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych. 
 

Urlop macierzyński po poronieniu

Sytuacja komplikuje się, gdy kobieta poroni lub urodzi martwe dziecko. Co wtedy z macierzyńskim? W ustawie z 2010 roku (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania) jest wyszczególniony sposób postępowania w przypadku poronienia i urodzenia martwego dziecka, a uzyskania urlopu lub zasiłku macierzyńskiego.

Poronienie następuje do 22. tygodnia ciąży. Po tym terminie utrata dziecka jest określana jako urodzenie martwego dziecka. W obu przypadkach kobieta ma prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego i zasiłku, ale warunkiem jest przekazanie pracodawcy skróconego aktu urodzenia martwego dziecka (lub kopii dokumentu). 

Urlop macierzyński po poronieniu liczy się od dnia porodu. Zasiłek wynosi 100% pensji. Matce po stracie przysługuje 8 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Art. 1801. § 1. W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Pracownicy, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu. § 2. W przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Pracownicy, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka- Dz. U. z 2019 r. poz. 1040.

Praca na macierzyńskim

Nie można pracować na urlopie macierzyńskim, czyli przez pierwsze 20 tygodni od urodzenia dziecka. Potem możesz wrócić do pracy na urlopie rodzicielskim do pół etatu. Zasiłek będzie wtedy potrącony o odpowiednią kwotę.

W przypadku umowy zlecenia lub umowy o dzieło, możesz wrócić do pracy w dowolnym momencie, do nowego lub poprzedniego pracodawcy.

W przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej praca podczas pobierania zasiłku jest dozwolona. Nie musisz zawieszać działalności, ale w trakcie macierzyńskiego pamiętaj, że musisz odprowadzać składki zdrowotne. Emerytalne i rentowe pokrywa ZUS. 

Przeczytaj o swoich prawach: Jak uzyskać urlop macierzyński po poronieniuCzy urlop wychowawczy jest płatny?Urlop wychowawczy: czy możesz zostać zwolniona?

Redakcja poleca

REKLAMA