Ojcowie coraz chętniej korzystają z przysługujących im praw do opieki nad dzieckiem. W zeszłym roku na urlopach ojcowskich było ich 130 tysięcy – cztery razy więcej niż w 2013 r.
Prowadzenie firmy daje takie same prawa do korzystania z urlopów nad dzieckiem, co umowa o pracę. Trzeba tylko opłacać dobrowolną składkę chorobową.
Urlop tacierzyński
Z racji urodzenia jednego dziecka przysługuje 20 tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego. Pierwsze 14 tygodni jest zarezerwowane tylko dla mamy. Pozostałe 6 tygodni może wziąć tata dziecka, jeśli mama zdecyduje się wrócić do pracy. Za ten czas otrzyma zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. wynagrodzenia. Wniosek należy złożyć na 7 dni przed planowanym urlopem.Urlop ojcowski
Przysługuje niezależnie od tego, czy matka dziecka pracuje czy nie. Może z niego skorzystać ojciec biologiczny i adopcyjny. Urlop ojcowski trwa 2 tygodnie (z sobotami i niedzielami), nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 12. miesiąca życia. Tata dziecka ma prawo z niego skorzystać, ale nie musi. Nie może go jednak podzielić ani oddać mamie dziecka. Za czas urlopu otrzyma 100 proc. zasiłku macierzyńskiego. Wniosek należy złożyć 7 dni przed dniem rozpoczęcia.Gdy dziecko jest przysposobione
W przypadku przysposobienia ojciec może skorzystać z urlopu w ciągu 12 miesięcy od uprawomocnienia się orzeczenia sądu i nie później niż do ukończenia przez dziecko 7 lat (10 lat, gdy został odroczony obowiązek szkolny).Dodatkowy macierzyński
Przysługuje mamie lub ojcu dziecka bezpośrednio po urlopie macierzyńskim przez 6 tygodni (8 – przy urodzeniu np. bliźniaków). Urlop może być podzielony na dwie części, co pozwala rodzicom na zmianę zajmować się maluchem. Za czas urlopu przysługuje zasiłek macierzyński. Wniosek należy złożyć na 14 dni przed jego rozpoczęciem.Rodzicielski
Ma do niego prawo zarówno mama dziecka jak i jego tata. Urlop rodzicielski może trwać maksymalnie do 26 tygodni. Przepisy pozwalają na wykorzystanie go w całości lub w trzech częściach, następujących bezpośrednio po sobie. Każda z nich nie może być krótsza niż 8 tygodni. Rodzice mogą też jednocześnie zajmować się dzieckiem – każde przez 13 tygodni. Urlop rodzicielski jest płatny – zasiłek macierzyński przysługuje w wysokości 80 lub 60 proc. (zależy od tego, kiedy został złożony wniosek – czy zaraz po porodzie, czy w terminie późniejszym).W okresie korzystania z któregoś z tych urlopów ojciec dziecka chroniony jest przed zwolnieniem z pracy.
Bezpłatny urlop wychowawczy
Prawo takiego urlopu ma pracownik, który legitymuje się co najmniej 6-miesięcznym stażem pracy. Można go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 5 lat.Przysługuje w wymiarze:
- do 36 miesięcy, jeśli wykorzystają go oboje rodzice. Mogą się nim podzielić (jedno musi wziąć przynajmniej miesiąc) lub być na nim wspólnie (maksymalnie 4 miesiące).
- dodatkowych 36 miesięcy na dziecko niepełnosprawne. Można go wziąć po ukończeniu przez dziecko 5 lat, ale zanim skończy 18 lat.
Alicja Hass
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
