Od dłuższego czasu masz wrażenie, że coraz mniej was łączy, nie potraficie się ze sobą porozumieć, nie ma dnia bez kłótni. Dochodzisz do wniosku, że skoro tak trudno wam być razem, może lepiej się rozstać. Zastanawiasz się nad separacją. Zanim podejmiesz decyzję, powinnaś wiedzieć, jakie skutki prawne niesie za sobą.
Separacja to...
...jak sama nazwa wskazuje – rozdzielenie małżonków, choć w świetle prawa nadal jesteście w związku. To etap przejściowy, który może, ale nie musi, skończyć się rozwodem. Na separację często decydują się osoby, które z przekonań religijnych, nie akceptują rozwodu. Wbrew temu, co się powszechnie uważa, nie wystarczy zamieszkać osobno, by mówić o separacji. Potrzebne jest do tego prawomocne orzeczenie sądu. Ten podejmie decyzję o separacji małżonków, gdy stwierdzi, że między nimi istnieje zupełny (ale nie trwały, jak przy rozwodzie) rozkład pożycia, czyli zanikły łączące ich więzi: duchowe, fizyczne oraz gospodarcze.Bez procesu
Przebieg sprawy i koszty sądowe zależą od tego, czy obydwoje chcecie separacji, czy też żąda jej tylko jedno z was. Jeśli jesteście zgodni, wiecie, jak rozwiązać kwestie opieki nad dzieckiem i majątkowe, możecie złożyć wspólny wniosek o separację. Wówczas sprawa odbywa się w trybie nie procesowym. Orzeczenie jest właściwie formalnością. Zwykle wystarcza jedna rozprawa, bez posiedzenia pojednawczego. Może być nawet przeprowadzona zaocznie, czyli pod nieobecność jednej ze stron. Opłata za wniosek wynosi 100 zł. W postanowieniu sąd ustali sposób korzystania ze wspólnego mieszkania, alimenty dla małżonka pozostającego w niedostatku, ewentualnie podział majątku.Uwaga! Tryb nieprocesowy nie wchodzi w grę, gdy macie małoletnie dzieci.
Gdy brak zgody
Jeżeli natomiast separacji chce jedno z was, a drugie się na nią nie godzi, albo chcecie jej oboje, ale macie małe dzieci, trzeba będzie wnieść pozew do sądu. Pismo należy skierować do sądu okręgowego właściwego dla waszego wspólnego miejsca zamieszkania. Jeżeli nie mieszkacie razem, pozew wnosisz do sądu, w którego okręgu mieszkasz ty lub twój mąż.Warto wiedzieć. Gdy pozwany małżonek wyjechał za granicę albo jego adres jest nieznany – sprawę o separację będzie rozpatrywał sąd miejsca zamieszkania powoda.
W pozwie podajesz wasze dane (nazwiska, imiona, dokładne, aktualne adresy) a także określasz, czego żądasz (np. orzeczenia separacji z winy męża). Jeśli macie dzieci, możesz żądać przyznania ci opieki nad nimi i alimentów na ich rzecz. W pozwie powinnaś również napisać, na czym polega rozkład pożycia między wami, i wskazać dowody (np. świadków), które to potwierdzą. Nie zapomnij własnoręcznie podpisać pisma.
Do pozwu trzeba dołączyć:
- skrócony odpis aktu małżeństwa,
- skrócony odpis akt urodzenia wspólnego dziecka,
- zaświadczenie z miejsca pracy o wysokości zarobków,
- odpisy pozwu o separację wraz z załącznikami (pozew powinien być dostarczony do sądu w trzech egzemplarzach),
- ewentualnie dokumenty umożliwiające ustalenie wysokości alimentów (wykaz, wydatków, rachunki).
Uwaga! Jeśli nie stać cię na jej zapłacenie, możesz wystąpić do sądu z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych.
Dowiedz się też:
Sąd podczas procesu:
- orzeknie o winie za rozpad związku (jeśli tego chcecie),
- zdecyduje o władzy rodzicielskiej nad dziećmi i kontaktach z nimi,
- określi sposób korzystania z mieszkania,
- ewentualnie podzieli wasz wspólny majątek.
Skutki separacji
- Separacja nie rozwiązuje małżeństwa. A zatem nie możesz wystąpić o powrót do poprzedniego nazwiska, ani też powtórnie wyjść za mąż.
- Powoduje rozdzielność majątkową. Od uprawomocnienia się orzeczenia przestaje istnieć między wami wspólność ustawowa i cokolwiek kupicie, będzie to stanowiło twoją (lub męża) wyłączną własność.
- Uniemożliwia dziedziczenie (chyba że na mocy testamentu).
Zniesienie separacji
Orzeczenie separacji nie oznacza, że raz na zawsze przekreślacie wasz związek. Jeżeli dojdziecie do wniosku, że warto spróbować jeszcze raz, możecie wystąpić ze wspólnym wnioskiem do sądu okręgowego o zniesienie separacji. Należy do niego załączyć m.in. odpis wyroku sądu orzekającego separację i odpis skrócony aktu małżeństwa. Opłata od wniosku o zniesienie separacji wynosi 100 zł. Sprawy o zniesienie separacji rozpoznawane są w postępowaniu nieprocesowym. Postanowienie sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy.Warto wiedzieć. Po zniesieniu separacji znowu macie takie same prawa i obowiązki, jak każde małżeństwo. Możecie jednak, jeżeli z jakichś względów jest to dla was wygodne, utrzymać rozdzielność majątkową (w tej kwestii też jest potrzebny wasz zgodny wniosek).
Alicja Hass
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu