Ćma bukszpanowa (Cydalima perspectalis) to w Europie dosyć nowy szkodnik, jej obecność jest notowana od 2006 roku, w 2012 została zaobserwowana w Polsce. To dlatego tak trudno ją zwalczyć, ponieważ na razie nie ma wielu preparatów, które skutecznie radzą sobie z ćmą bukszpanową.
Co ważne, ćma bukszpanowa żeruje wyłącznie na bukszpanie, ale to marne pocieszenie, bo roślin tych w Polsce jest sporo. Zwłaszcza tych, które mają być ozdobą parków i ogrodów, dlatego zanim szkodnik zniszczy jeden po drugim, warto wiedzieć, jak wygląda ćma bukszpanowa i czego nie lubi.
Spis treści:
- Wygląd ćmy bukszpanowej
- Zwalczanie ćmy bukszpanowej
- Kiedy ćma bukszpanowa żeruje i kiedy składa jaja
Jak wygląda ćma bukszpanowa?
Aby zaobserwować obecność ćmy bukszpanowej, zanim rośliny będą nie do odratowania, trzeba wiedzieć, jak wygląda dorosła ćma bukszpanowa, jak rozpoznać jej jaja oraz larwy. Ćma bukszpanowa, podobnie jak turkuć podjadek czy stonka ziemniaczana, to szkodniki dość duże, ale siejące spustoszenie w ogrodzie już na etapie bardzo młodych osobników. Kiedy więc zauważysz ja w swoim ogrodzie, może być już za późno.
Dodatkowo sprawa nie jest prosta, bo dorosła ćma bukszpanowa może mieć różne ubarwienie skrzydeł, przez co łatwo pomylić ją ze zwykłą ćmą czy chociażby motylem. Spotyka się osobniki o skrzydłach białych z brązową obwódką, jasnobrązowych lub z fioletowym połyskiem i białą plamą w kształcie półksiężyca. Rozpiętość skrzydeł dorosłej ćmy bukszpanowej wynosi około 4 cm.
Ćma bukszpanowa może zaatakować nie tylko bukszpany, ale także inne rośliny. Bardzo lubi podjadać trzmielinę, rzadko za to interesują ją rośliny kwitnące. Ćma niestety nie ma naturalnych wrogów w świecie zwierząt ani nawet roślin, więc potrafi być bardzo uporczywym szkodnikiem.
W jakich miesiącach atakuje ćma bukszpanowa?
Ćmy bukszpanowe lubią ciepłe miesiące, dlatego najczęściej atakują późną wiosną oraz latem. Czasem "chowają się" na kilka tygodni, aby następnie znowu zaatakować. Jesienią i zimą pozostają pod postacią larw i zimują w oprzędach.
fot. Ćma bukszpanowa/Adobe Stock, Rolf Müller
Jaja i larwy ćmy bukszpanowej
Larwa ćmy bukszpanowej rośnie bardzo szybko i to ona czyni szkody. Gąsienica aktywnie żeruje w środku krzewu, więc początkowo nie jest widoczna. Gąsienica ćmy bukszpanowej dorasta do około 4 cm w ciągu zaledwie 4 tygodni, jest zielona, jej ciało posiada podłużne paski w ciemnym kolorze. Im gąsienica jest starsza, tym staje się bardziej brązowa, z głową w czarnym kolorze.
Młode gąsienice obgryzają brzegi liści, starsze - zjadają je w całości wraz z młodymi pędami.
Jaja ćmy bukszpanowej składane są na spodniej stronie liści, w głębi krzewów, dlatego trudno je zauważyć. Inwazji szkodnika towarzyszą za to charakterystyczne jedwabne nici. W czasie żerowania gąsienic ćmy bukszpanowej można zauważyć też zielonkawe grudki przyklejone do przędzy - są to odchody ćmy bukszpanowej.
Jak zwalczać ćmę bukszpanową?
Najważniejsze jest zapobieganie inwazji szkodnika. Krzewy bukszpanu należy oglądać dokładnie, odchylając gałązka po gałązce. Jeśli tylko zauważysz pajęczynki lub larwy, natychmiast zacznij je zwalczać. Im dłużej ćma bukszpanowa będzie żerować, składać jaja i wydawać kolejne pokolenia, tym szybciej doprowadzi do całkowitego obumierania bukszpanu.
Domowe sposoby na ćmę bukszpanową
Jednym ze sposobów walki z ćmą bukszpanową są środki mechaniczne. Chodzi o to, by zebrać jak najwięcej osobników i je zniszczyć. Dorosłe ćmy bukszpanowe nie są niebezpieczne dla samej rośliny (żywią się nektarem kwiatów i sokami roślinnymi), jednak składają jaja, z których rozwijają się żarłoczne gąsienice.
Aby zebrać ćmę bukszpanową, należy:
- ręcznie zebrać gąsienice,
- rozścielić pod krzewem folię i silnie potrząsać roślinami,
- spłukać gąsienice silnym strumieniem wody, wyzbierać.
Zabieg wytrząsania gąsienic należy powtarzać, by pozbyć się jak największej ich ilości. Trzeba pamiętać, by nie poprzestać na pojedynczej czynności - gąsienice ćmy bukszpanowej pozostawione w ogrodzie, z łatwością wrócą do żerowania.
Ocet na ćmę bukszpanową
Ćma bukszpanowa nie lubi zapachu octu, dlatego możesz skutecznie odstraszyć je przy pomocy tego domowego składnika. Jednocześnie ocet nie szkodzi samemu bukszpanowi. Aby przygotować roztwór octowy na ćmę, wymieszaj 4 łyżki octu i 3 łyżki oleju w 500 ml letniej wody.
Taką mieszankę przelej do butelki z atomizerem i obficie spryskaj bukszpan na całej jego szerokości. W zależności od wielkości rośliny zwiększ odpowiednio proporcje.
fot. Zwalczanie ćmy bukszpanowej/Adobe Stock, Jürgen Kottmann
Płyn do naczyń na ćmę bukszpanową
Kolejnym domowym i skutecznym sposobem na pozbycie się ćmy bukszpanowej jest płyn do naczyń, który oblepia skrzydełka owada i sprawia, że nie są w stanie wydostać się z przygotowanej pułapki. Aby ją zrobić, weź butelkę z lejkiem, do środka wlej wodę, płyn do naczyń oraz specjalne środki feromonowe (opisane niżej).
Tak przygotowaną pułapkę powieś przy bukszpanie i pozostaw na kilka dni. Po tym czasie możesz wymienić zawartość pułapki i powiesić ją ponownie.
Zwalczanie ćmy bukszpanowej: pułapki feromonowe
Motyle ćmy bukszpanowej najłatwiej dostrzec wieczorem, ponieważ jak wszystkie ćmy, kierują się w stronę światła. Rozwieszenie pułapek feromonowych zwabi samce ćmy. Ten zabieg pomoże zauważyć, że szkodnik jest obecny w ogrodzie, a także ograniczyć jego liczebność.
Samce, które złapią się w pułapkę, nie zapłodnią jaj, a więc z części z nich nie rozwiną się larwy. Wkład pułapki feromonowej należy wymieniać co 4 - 6 tygodni.
Opryski biologiczne i chemiczne
W walce z ćmą bukszpanową dostępne są opryski biologiczne i chemiczne. Ich skuteczność nie jest wprawdzie stuprocentowa, jednak opryski biologiczne zawierają bakterie, które infekują gąsienice i uśmiercają je w ciągu kilku dni.
Opryski chemiczne bazują zwykle na pyretroidach. Do oprysków na ćmę bukszpanową należą m.in. Lepinox Plus, Polysect Bukszpan, Mospilan Bukszpan.
Po zwalczeniu gąsienic ćmy bukszpanowej warto wykonać oprysk fungicydem, ponieważ uszkodzone przez szkodniki pędy, łatwo mogą atakować choroby grzybowe.
Kiedy żeruje ćma bukszpanowa i kiedy składa jaja?
Przegląd krzewów bukszpanu należy zacząć już w kwietniu, bo motyle ćmy bukszpanowej żerują od kwietnia do września, albo nawet do października (w zależności od pogody). Żerują zarówno na młodych roślinach, jak i na wieloletnich żywopłotach. W ten sposób mogą doprowadzić do zniszczenia całego żywopłotu.
Samice ćmy bukszpanowej składają około 23 - 30 jaj, zawsze w głębi krzewu, na spodniej stronie liści. W ciągu roku w naszych warunkach pogodowych wykluwają się nawet 3 pokolenia.
Larwy, które wykluwają się z jaj mierzą około 1 - 2 cm, ale szybko rosną. Gąsienice przepoczwarzają się następnie w motyle, które natychmiast przystępują do składania jaj. W ten sposób mogą rozwijać się od wiosny do jesieni.
Larwy drugiego pokolenia zimują w kokonach sklejonych przędzą, złożonych z 2 liści bukszpanu. Każde kolejne pokolenie jest liczniejsze od poprzedniego, dlatego szkodnik tak szybko doprowadza do zniszczenia całych roślin. Znane są przypadki zniszczenia całego żywopłotu w ciągu zaledwie 2 tygodni.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 23.07.2020.
Czytaj także:Domowe sposoby na mszyceJak zwalczyć ślimaki w ogrodzie?Sposoby na nornice
