Od ilu lat dzieci mogą pić kawę? Brak oficjalnych zaleceń w tym zakresie. Niektórzy twierdzą, że kawę można pić od 10, 11, 12, 13 lub 14 roku życia. Kto ma rację? Częściowo wszyscy... Sprawdź, jaka jest dozwolona dzienna dawka kofeiny dla dzieci i nastolatków w różnym wieku i jak przekłada się to na dzienną dawkę kawy, którą mogą wypić.
Spis treści:
- Niepożądany wpływ kofeiny na młody organizm
- Od ilu lat można pić kawę?
- Jaka kawa dla nastolatków? Ważne aspekty
- Opinie ekspertów: od ilu lat można pić według nich kawę?
Niepożądany wpływ kofeiny na młody organizm
Dlaczego dzieciom i nastolatkom do pewnego wieku nie pozwala się pić kawy? Przez efekty uboczne kofeiny. Młody organizm wystawiony na stałe działanie pobudzającej kofeiny może doświadczać wielu efektów, które dorośli odczują dopiero przy stałym lub gwałtownym przekroczeniu dozwolonej dawki kawy.
Zaburzenia snu u dzieci i młodzieży przez picie kawy
Najbardziej oczywisty skutek nadmiernej podaży kofeiny to problem z zaśnięciem. To z tego powodu picie kawy poleca się raczej w pierwszej połowie dnia.
Dzieci w wieku 8-12 lat potrzebują ok. 10-11 godzin snu na dobę. Nastolatki potrzebują spać ok. 8-9 godzin. Kofeina utrzymuje się w organizmie do 8 godzin, łatwo więc narazić się na problemy z zasypianiem.
Dzieci i nastolatki nie powinny też spożywać zbyt dużo kofeiny z uwagi na to, by nie maskować zmęczenia. Organizmy w okresie wzrostu i dojrzewania potrzebują dużo czasu na sen i regenerację.
Problemy z żołądkiem u dzieci i nastolatków przez picie kawy
Kofeina wpływa na odczuwanie głodu i sytości. Może powodować też różnorodne problemy żołądkowe, np. nagłą potrzebę wypróżnienia. Rozwijające się organizmy potrzebują najlepszej jakości pożywienia, by zapewnić sobie wzrost. Lepiej nie utrudniać wchłaniania składników odżywczych przez rozregulowanie działania układu pokarmowego.
Uzależnienie od kofeiny u dzieci i nastolatków
Nastolatki i dzieci nie powinny pić zbyt wcześnie kawy w dużych ilościach, ponieważ mogą rozwinąć uzależnienie. Okazjonalne sięganie po kawę u nastolatków po najintensywniejszym okresie wzrostu nie jest problemem, ale regularne korzystanie z kawy może uzależniać. Uzależnienie od kawy może być fizyczne lub psychiczne i objawiać się naprawdę różnie. Wspólny punkt jest jeden: żeby stosunkowo normalnie funkcjonować, trzeba sięgnąć po kawę.
Utrudnienie koncentracji nastolatków przez kawę
Zbyt dużo kofeiny w organizmie utrudnia koncentrację. Może powodować to też hiperaktywność i zwiększać nerwowość. Te efekty uboczne kofeiny mogą znacznie utrudniać funkcjonowanie dzieci w szkole.
Picie kawy może osłabiać kości nastolatków i dzieci
Nadmiar kofeiny jest powiązany z przyswajaniem wapnia. Wapń to niezwykle ważny minerał dla zdrowia kości i zębów, szczególnie dla osób w okresie wzrostu (gęstość mineralna kości rośnie aż do 25 roku życia!). Każda strata wapnia to ryzyko osłabienia gęstości kości. To jeden z poważniejszych powodów, by nie dawać dzieciom kawy zbyt często i szybko.
Ten negatywny efekt można jednak minimalizować, pijąc kawę z mlekiem. Dostarczasz wtedy więcej wapnia, niż tracisz przez kofeinę.
Kawa może osłabiać zęby nastolatków i dzieci
Kofeina może osłabiać zęby nie tylko z powodu hamowania wchłaniania wapnia. Kawa to kwasowy napój, który osłabia szkliwo zębów, może powodować przebarwienia i pogłębiać problemy z próchnicą. Kawa działa na zęby podobnie do wody z cytryną pitej na czczo. Badania wykazały, że dzieci pijące kawę mają częstsze problemy z zębami niż te, które nie dostają kawy.
Picie kawy może powodować odwodnienie u dzieci
Kawa działa diuretyczne, czyli może powodować delikatne odwodnienie. Łatwo zminimalizować ten niekorzystny efekt, wypijając po prostu więcej wody. Jeśli dzieci mają z tym jednak problem, picie kawy nie będzie wskazane. Zdecydowanie nie powinno się tez pozwalać dzieciom na picie kawy w upalne dni i jeśli uprawiają dużo sportu.
Od ilu lat można pić kawę?
Nie ma oficjalnych stanowisk ekspertów na temat tego, w jakim wieku można zacząć pić kawę. Największą przeszkodą do picia kawy przez nastolatki i młodzież jest kofeina. Za dużo kofeiny zdecydowanie ma skutki uboczne u dzieci i dorosłych. Młodsze organizmy są bardziej wrażliwe na jej działanie, wolniej i gorzej metabolizują kofeinę, nawet w niewielkich dawkach.
fot. Nastolatki mogą pić kawę, jeśli są już po intensywnym okresie dojrzewania/ Adobe Stock, Antonioguillem
Czy 10, 11, 12, 13-latek może pić kawę lub cappuccino?
Nie jesteśmy w stanie podać dokładnego wieku, od którego picie kawy byłoby dozwolone. Uważa się, że dzienna dozwolona dawka kofeiny dla dziecka to ok. 45 mg. To ok. pół filiżanki kawy, w zależności od jej mocy i sposobu parzenia. Czy oznacza to jednak, że czterolatek powinien dostawać pół szklanki kawy do wypicia codziennie? Zdecydowanie nie. Dla bezpieczeństwa lepiej powstrzymać się od picia kawy do pewnego wieku całkowicie.
Dozwolona dzienna dawka kofeiny dla dzieci i młodzieży
- dzieci 4-5 lat: 45 mg kofeiny/ dobę
- dzieci 7-10 lat: 68 mg kofeiny/ dobę
- dzieci 10-12 lat: 85 mg kofeiny/ dobę
- dorośli i nastolatki po okresie dojrzewania: 200-400 mg kofeiny/ dobę
Wszystkie podane wartości to górny limit. Dziecku nic się nie stanie, jeśli spróbuje łyk kawy, zje kawowy deser lub dostanie bardzo słabą kawę z mlekiem raz na miesiąc.
Polecamy jednak wstrzymać się z dawaniem kawy dziecku całkowicie do 10 roku życia. Dzieci od 10 roku życia do ukończenia intensywnego okresu dojrzewania mogą pozwolić sobie na maksymalną dawkę kofeiny ok. 85 mg dzienne (ok. filiżanka kawy).Pamiętaj jednak, że kofeina jest też w herbacie, kawie i czekoladzie. Twoje dziecko prawdopodobnie i tak ją konsumuje. Zastanów się dobrze, czy warto dodawać dodatkowo kofeinę w formie kawy.
fot. Niewielkie dawki kofeiny są tolerowane u dzieci od 4 roku życia, ale nie polecamy dawania tak małym dzieciom kawy/ Adobe Stock, annanahabed
Kiedy można zacząć pić kawę?
Regularne picie kawy powinno się rozpocząć jednak dopiero po dojrzewaniu płciowym i intensywnym okresie wzrastania z nim związanym. Ponieważ każde dziecko dorasta w innym czasie, ciężko określić dokładną granicę. Dla większości dzieci będzie to 13-16 rok życia.
Warto podkreślić jednak, że nie tylko kawa jest źródłem kofeiny w diecie! Zdecydowanie przestrzegamy przed piciem napojów energetycznych przez młodzież w każdym wieku. Zawierają one kilka razy więcej kofeiny niż kawa. Kofeinę znajdziesz też w:
- niektórych gazowanych napojach,
- suplementach diety,
- czekoladzie,
- herbacie.
Dawki kofeiny w kawie i innych produktach
- Napój energetyczny ok. 330 ml: ok. 80 mg kofeiny
- Espresso ok. 30 ml: ok. 60 mg kofeiny
- Kawa rozpuszczalna 125 ml: ok. 65 mg kofeiny
- Kawa czarna 125 ml: ok. 85 mg kofeiny
- Herbata czarna 150 ml: ok. 32 mg kofeiny
- Czekolada gorzka 100 g: ok. 50 mg kofeiny
- Napój gazowany typu Cola 500 ml: ok. 50 mg kofeiny
Jak widzisz, nie tylko kawa jest źródłem kofeiny w diecie. Przypilnuj dzieci i nastolatki, by nie sięgały po większe zagrożenie: napoje energetyczne.
Jaka kawa dla nastolatków? Ważne aspekty
Kawa to nie tylko zagrożenia związane z konsumpcją kofeiny, ale też wiele prozdrowotnych korzyści. Jeśli twoje dziecko lub nastolatek lubi kawę, nie ma sensu zabraniać mu jej całkowicie. Oto praktyczne wskazówki, by picie kawy było możliwie zdrowe:
- U dzieci i nastolatków przed okresem dojrzewania, korzystaj z kawy bez kofeiny. Jest dozwolona i zdrowa.
- Nie pozwalaj dziecku na rozwinięcie nawyku picia kawy ze śmietanką i cukrem. To bomba kaloryczna, która może negatywnie odbić się na jego zdrowiu.
- Picie lekkiej kawy z mlekiem jest bardziej polecane niż czarnej mocnej kawy. Po pierwsze ma mniej kofeiny, po drugie mleko uzupełnia kawę w wapń (który częściowo traci się przez spożycie kofeiny).
- Wyedukuj swoje dziecko na temat szkodliwości smakowych syropów do kawy, popularnych np. w kawiarniach. To sam cukier. Taką kawę można traktować jak deser, który je się od czasu do czasu, a nie codzienny napój!
Opinie ekspertów: od ilu lat można pić według nich kawę?
Portal Heathline zapytał ekspertów od odżywiania i dietetyków, jakie jest ich zdanie na temat picia kawy przez dzieci i nastolatków. Oto ich opinie:
Kilka łyków kawy od czasu do czasu to nic wielkiego. Jednak kiedy łyki zamieniają się w codziennie wypijane kubki, to zupełnie inna historia. Kawa uzależnia, a objawy odstawienia są realne, więc im później zaczniesz ją pić, tym lepiej. Polecam zacząć pić kawę pod koniec okresu dojrzewania, kiedy wzrost i rozwój ulega spowolnieniu. - uważa dietetyczka Toby Amidor; [tłumaczenie redakcja polki.pl]
Jeszcze bardziej radykalne zdanie na ten temat ma dietetyczka Andy Bellati.
Badania wskazują na negatywne skutki sercowo-naczyniowe i neurologiczne u dzieci spożywających kofeinę. W dzisiejszych czasach problemem nie jest sama kawa, ale słodko słodkawe „napoje energetyzujące” powszechnie spożywane przez nastolatków i nastolatki. [...] Innym problemem jest to, że „kawa” stała się synonimem ogromnych mikstur kawowych, w dużej mierze składających się z syropów, bitej śmietany i sosu karmelowego. W przypadku wielu nastolatków kawa to tylko puste kalorie w postaci dodatku cukru. Jeśli chodzi o codzienne picie „prawdziwej” kawy – espresso, cappuccino i latte – myślę, że rozsądnie jest poczekać do 18 roku życia. - komentuje Andy Bellati; [tłumaczenie: reakcja polki.pl]
Inna ekspertka operuje już dokładniejszymi wartościami dotyczącymi rekomendowanego przez nią spożycia kofeiny wśród nastolatków.
Tolerancja na kofeinę bardzo różni się w zależności od osoby. Większość zaleceń dla dorosłych to spożycie kofeiny w maksymalnej dawce od 200 do 300 mg dziennie, aby uniknąć negatywnych skutków ubocznych. Dla rozwijających się dzieci rozsądnie jest utrzymać połowę tej wartości dla bezpieczeństwa. - stwierdza Cassie Bjork; [tłumaczenie: reakcja polki.pl]
Źródła:
EFSA Journal Scientific Opinion on the safety of caffeine; 2015;13(5):4102
Jarosz M. et al., Zawartość kofeiny w produktach spożywczych, Bromat. Chem. Toksykol.,2009, 3, 776 – 781.
Ruxton C.H.S., The impact of caffeine on mood, cognitive function, performance and hydration: a review of benefits and risks, British Nutrition Foundation Nutrition Bulletin, 2008, 33, 15–25.
Healthlline.com Ask the Experts: When Can Kids Start Drinking Coffee?; dostęp: 21.04.2022.
Temple JL, Bernard C, Lipshultz SE, Czachor JD, Westphal JA, Mestre MA. The Safety of Ingested Caffeine: A Comprehensive Review. Front Psychiatry. 2017;8:80. Published 2017 May 26. doi:10.3389/fpsyt.2017.00080
Czytaj także:
Jak przestać jeść słodycze? Sprawdzone porady i jadłospis na cukrowy odwyk
Kawa z cytryną na odchudzanie i nie tylko - czy nowy trend ma sens?
Czy woda gazowana jest zdrowa? Nie każdy powinien ją pić
