Mikroplastik w jedzeniu to poważny problem. Tyle już wiemy, lecz nie znamy wszystkich konsekwencji skażenia żywności i środowiska mikroplatsikiem. A będziemy się z nim mierzyć jeszcze co najmniej 450 lat – bo tyle trwa rozpad tworzyw sztucznych, w dodatku nie oznacza to, że plastik ten znika. Owszem, znika z oczu, ale za to odnajduje się potem w naszych płucach, nerkach, wątrobie. I zaczyna szkodzić.
Spis treści:
- W jakich potrawach zjadamy plastik?
- Ile człowiek zjada mikroplastiku?
- Jak mikroplastik wpływa na zdrowie?
- Jak zmniejszyć spożycie plastiku?
W jakich potrawach zjadamy plastik?
Mikroplastik jest wszędzie – w powietrzu, wodzie morskiej i słodkiej, śniegu arktycznym i… właściwie niemal we wszystkim, co jemy i pijemy.
Mikroplastik jest w wodzie i żywności nie tylko pakowanej w plastik, ale może też znajdować się w:
- w mięsie świeżo złowionych ryb i owoców morza,
- w świeżo zebranych z drzew owocach i warzywach prosto z gruntu,
- w wodzie butelkowanej w szklane butelki,
- w piwie,
- ryżu,
- mleku,
- soli stołowej,
- cukrze,
- miodzie.
Jest wszędzie, a szczególnie dużo jest go w żywności wysokoprzetworzonej oraz tej pakowanej w plastik, nawet wtedy, gdy tylko część opakowania jest plastikowa, jak np. korek w butelce wina.
Ile człowiek zjada mikroplastiku?
Jak twierdzi dr hab. Małgorzata Grembecka z katedry i Zakładu Bromatologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, każdego dnia zjadamy bezwiednie od 0,1 do 5 g mikroplastiku dziennie. Tymczasem jak dotąd nie wiadomo, jaka jego ilość jest bezpieczna dla organizmu. Wiadomo natomiast, że może działać niekorzystnie.
Inne źródła podają, że każdego roku przeciętny człowiek zjada 52 000 cząstek mikroplastiku, który jest definiowany jako kawałki plastiku o rozmiarach poniżej 5 mm. W te szacunki nie wlicza się nanoplastiku, który jest niewidzialny dla ludzkich oczu, bo ma wymiary poniżej mikrona.
Część tego zjadanego przez nas mikroplastiku to drobne kawałki tworzyw sztucznych wyprodukowane w niewielkich rozmiarach, np. brokat, a część to drobniutkie okruchy powstające w wyniku kruszenia się większych kawałków sztucznych tworzyw i tkanin na mniejsze części.
fot. Ile człowiek zjada mikroplastiku/ Adobe Stock, Almost Green Studio
Jak mikroplastik wpływa na zdrowie?
Mikroplastik w dużej części (nawet 90%) jest wydalany wraz z kałem – w każdych 10 g kału znajdowano ok. 20 cząstek mikroplastiku. Lecz część trafia do płuc, wątroby, śledziony, nerek. Niestety jeszcze do końca nie wiemy, w jaki sposób różnej wielkości mikroplastik „podróżuje” po ludzkim ciele, ale wiadomo, że potrafi przenikać nawet przez łożysko do płodu.
Choć wpływu mikroplastiku na ludzki organizm jeszcze dokładnie nie przebadano, naukowcy wiedzą już co nieco o tym, jak wpływa on na zwierzęta. Wiedza ta nie napawa optymizmem. Mikroplastik może bowiem:
- działać neurotoksycznie,
- zwiększa niekorzystny wpływ wolnych rodników na organizm,
- zaburzać gospodarkę hormonalną,
- niekorzystnie wpływać na pracę mózgu,
- zaburzać działanie układu odpornościowego.
W dodatku, zanim trafi do organizmu, może wychwytywać dodatkowe substancje, z którymi się zetknie. Jest w związku z tym nazywany wektorem, który może ułatwiać dostawanie się do organizmu np. metali ciężkich, bisfenolu A czy innych toksycznych substancji.
Jak zmniejszyć spożycie plastiku?
Przede wszystkim unikać żywności pakowanej w plastik, zawsze, gdy jest to możliwe. Dodatkowo, a by nie zwiększać ilości plastiku w środowisku, z którego trafia do żywności (marchewka potrafi z ziemi wchłonąć mikroplastik!), trzeba ograniczać plastik, gdzie tylko się da. To oznacza:
- wybieranie najróżniejszych produktów pakowanych w metal lub szkło zamiast plastiku, np. kosmetyków,
- używanie wielorazowych woreczków zamiast jednorazowych foliówek podczas zakupów,
- ograniczanie ilości ubrań wykonanych z tworzyw sztucznych na rzecz tych z włókien naturalnych,
- recykling plastikowych opakowań, żeby nie rozpadały się na nanoplastik w morzach, rzekach, lasach i na wysypiskach śmieci,
- zastępować plastikowe pudełka (np. do mrożenia czy podgrzewania w mikrofali) pojemnikami silikonowymi z renomowanego źródła – silikon nie jest tak szkodliwy dla środowiska jak plastiki.
Źródła:
1. scienceinpoland.pl,
2. Bozidar Udovicki, Mirjana Andjelkovic, Tanja Cirkovic-Velickovic, Andreja Rajkovic „Microplastics in food: scoping review on health effects, occurrence, and human exposure”, International Journal of Food Contamination volume 9, Article number: 7 (2022)
Czytaj także:
Które składniki żywności są szkodliwe?
8 produktów, które kupujesz, bo są zdrowe, ale niepotrzebnie przepłacasz
Jedzenie fotouczulające - tego nie jedz przed wyjściem na słońce
