Łosoś w ciąży? Jasne, dlaczego nie, ale jednak w nie za dużych ilościach. Łosoś hodowlany jest obecnie podobno jedną z najbezpieczniejszych ryb dla ciężarnych, matek karmiących piersią i wszystkich innych. Jednak zwłaszcza będąc w ciąży łososia trzeba sobie dawkować, nie należy jeść go w zbyt dużych ilościach. Choć to z natury zdrowa dla człowieka ryba, to skażone środowisko i warunki hodowli powodują zanieczyszczenie jego mięsa. Od poziomu tego skażenia zależy, czy ryba, zwłaszcza jadana regularnie i w większych ilościach, przysłuży się zdrowiu ciężarnej i płodowi.
Spis treści:
- Łosoś w ciąży – czy można jeść?
- Łosoś wędzony w ciąży
- Potrawy z łososiem, których lepiej unikać w ciąży
Łosoś w ciąży – czy można jeść?
Czy można jeść łososia w ciąży? Można. W 2021 roku opublikowano wyniki holenderskich badań i zalecenia Holenderskiego Ministerstwa Zdrowia dotyczące tego, które ryby w ciąży można jeść, w jakich ilościach, a których unikać. Łosoś znalazł się w grupie ryb najbezpieczniejszych dla ciężarnych i na tym etapie życia można bez obaw zjadać go w ilości 200 g tygodniowo. Dotyczy to także łososia hodowlanego.
Naukowcy przekazali takie rekomendacje, bazując na badaniach dotyczących zanieczyszczeń chemicznych rybiego mięsa — zawartość dioksyn, rtęci, PFAS. Wszystkie te substancje mogą być obecne w mięsie łososia, ale regułą jest, że występują w nim w niedużych ilościach, zwłaszcza w porównaniu do innych gatunków ryb, np. dorsza.
W Polsce obowiązują nadal wytyczne mówiące o spożywaniu 300 g rybiego mięsa tygodniowo. Zatem 2/3 tej ilości może stanowić łosoś jedzony przez kobietę w ciąży.
Łosoś w ciąży - czy pochodzenie ma znaczenie?
Warto sprawdzać, skąd pochodzi łosoś hodowlany. W Europie obowiązują dość restrykcyjne normy dotyczące zanieczyszczenia żywności szkodliwymi substancjami. Nie wszędzie na świecie są one stosowane. Dlatego lepiej kupować hodowlanego łososia z hodowli europejskich, a nie np. pochodzącego z Chile.
Najwyraźniej od 2004 roku wiele się zmieniło, bo wtedy w europejskim łososiu hodowlanym stwierdzano więcej zanieczyszczeń niż w tym z hodowli prowadzonych u wybrzeży obu Ameryk, a niektórzy naukowcy ostrzegali przed jedzeniem hodowlanego łososia w ciąży i zalecali, aby ograniczać się do jedzenia go najwyżej raz w miesiącu w porcji do 227 g.
Teoretycznie najmniej zanieczyszczony jest łosoś pochodzący z połowów, który ma też nieco lepszy profil odżywczy od hodowlanego – zobacz w materiale: Czy łosoś jest zdrowy? Rozpoznasz go po oznaczeniu MSC na opakowaniu.
Ważne: W ciąży nie należy jeść łososia surowego! Pieczony, gotowany jest na pewno bezpieczny, jeśli chodzi o skażenie pasożytami.
Podsumowanie w kwestii jedzenia łososia w ciąży
Obecnie badania nie potwierdzają dużego skażenia łososia hodowlanego, a korzyści płynące z jedzenia jego mięsa znacząco wykraczają poza ryzyko związane z jego jedzeniem. Niemniej jednak w przypadku ciężarnych najlepiej ograniczyć się do spożywania do 200 g łososia tygodniowo, a mięso poddawać obróbce w wysokiej temperaturze.
fot. Łosoś w ciąży: pieczony łosoś jest bezpieczny/ Adobe Stock, Maryna Voronova
Łosoś wędzony w ciąży
Istnieją dwa sposoby wędzenia łososia – na zimno i na ciepło. Różnią się one temperaturą, jaką uzyskuje powietrze i mięso ryby podczas wędzenia. Różnica jest na tyle znaczącą, że istnieją inne wytyczne dotyczące jedzenia wędzonego łososia w ciąży dla ryby wędzonej na zimno i na ciepło. Zanim jednak omówimy te różnice, należy zaznaczyć, że w łososiu wędzonym zazwyczaj jest większa zawartość soli. Dlatego niezależnie od sposobu wędzenia takie mięso może nie być dobrym wyborem dla ciężarnych cierpiących na nadciśnienie.
Łosoś wędzony na gorąco - czy można go jeść będąc w ciąży?
Ciężarne mogą jeść łososia wędzonego na gorąco, ale jego spożycie warto ograniczyć do porcji 100 g na tydzień. Nie ma przy tym znaczenia, czy ryba pochodzi z hodowli, czy z połowów.
Temperatura stosowana w czasie wędzenia na gorąco (inni nazywają to wędzeniem na ciepło), która wynosi 70 stopni, pozwala wyeliminować większość zagrożeń związanych z ewentualnym skażeniem bakteriami czy pasożytami. Zatem pod względem biologicznym wędzony na ciepło łosoś w ciąży jest bezpieczny.
Jednak nadal pozostaje ryzyko związane z zawartością szkodliwych chemikaliów w mięsie i wysoką zawartością soli, stąd ograniczenie ilości spożywania takiej ryby w ciąży do 100 g tygodniowo (100 g wędzonego łososia może zawierać więcej szkodliwych substancji niż 100 g surowego, a takie mięso badano).
Łosoś wędzony na zimno - czy kobiety w ciąży mogą go jeść?
Wędzonego na zimno łososia w ciąży lepiej nie jeść. Stosowana do wędzenia temperatura 10-20 stopni nie ogranicza ryzyka związanego z bakteriami czy pasożytami. Pasożyty da się wyeliminować przed wędzeniem za pomocą prostego triku: wystarczy rybę zamrozić, a przed wędzeniem rozmrozić.
Nie we wszystkich krajach producenci łososia wędzonego mają obowiązek rybę mrozić przed wędzeniem. W Polsce teoretycznie powinny na rynek trafiać łososie przemrożone przed wędzeniem.
Nie mamy natomiast gwarancji, że proces ten przebiegał prawidłowo, dlatego lepiej dmuchać na zimne i nie jeść wędzonego na zimno łososia w ciąży. Po prostu trzeba go traktować jak surowe mięso, które w ciąży jest zakazane. Z tego względu np. trzeba unikać sushi i innych potraw z dodatkiem surowych ryb, w tym surowego czy wędzonego na zimno łososia.
Jest jednak jeden wyjątek: jeśli łosoś wędzony na zimno zostanie potem upieczony lub ugotowany, to takie mięso jest bezpieczne dla ciężarnych.
Potrawy z łososiem, których lepiej unikać w ciąży
W kartach restauracji czy jadłodajni można czasem spotkać potrawy, które mogą zawierać surowego lub wędzonego na zimno łososia. Tych potraw nie powinny jeść ciężarne:
- łosoś w sushi i sashimi,
- pizza z dodawanymi w ostatnim momencie pieczenia łososiem,
- gotowych blinów lub tostów z łososiem,
- jajek po benedyktyńsku (tzw. royale),
- bajgli z serkiem z dodatkiem łososia,
- gotowych sałatek, wrapów, kanapek z łososiem,
gdyż nie można mieć pewności, czy mięso zostało poddane procesom niezbędnym do eliminacji ryzyka zagrożenia zakażeniem pasożytami czy bakteriami.
fot. Łosoś w ciąży: jakich potraw unikać/ Adobe Stock, Svetlana Kolpakova
Źródło: Assessment of fish species and dosage of fish-fatty-acid supplements for pregnant women, No. 2021/26-A6e, Dietary recommendations for pregnant women No. 2021/26, The Hague, June 22, 2021, Health Council of the Netherlands
Czytaj także:
Łosoś na święta — najlepsze przepisy!
7 przepisów na przekąski z łososia na zimno
Prosty przepis na pieczonego łososia
