Spis treści:
- Co to jest glukoza? Jakie pełni funkcje?
- Cukier gronowy - gdzie występuje?
- Hiperglikemia i hipoglikemia
- Badanie glukozy
Co to jest glukoza? Jakie pełni funkcje?
Glukoza jest podstawowym cukrem prostym wykorzystywanym przez ludzkie ciało, najważniejszym z punktu widzenia fizjologii człowieka. Związek ten bywa także zamiennie nazywany cukrem gronowym.
Wszystkie węglowodany, które dostarczasz wraz z pożywieniem z produktów zbożowych, owoców, czy słodyczy są w przewodzie pokarmowym rozkładane do glukozy. W jelicie cienkim zostaje ona wchłonięta do krwi i od tego momentu krąży zaspokajając bieżące potrzeby komórek ciała. Gdy glukozy jest zbyt dużo i nie może być wykorzystana jako źródło energii uruchomiony zostaje proces odkładania tkanki tłuszczowej.
Cukier z krwi wykorzystywany jest także do odbudowy zapasów glikogenu - węglowodanu gromadzonego głównie w mięśniach i w mniejszym stopniu w wątrobie. To z niego korzystasz w pierwszej kolejności, gdy zaczynasz ćwiczyć. Glukoza potrzebna jest do spalenia tłuszczów w organizmie. Przy jej niedoborze powstają ciała ketonowe, które w nadmiarze powodują zakwaszenie organizmu. Takie zjawisko ma miejsc np. wtedy, gdy stosujesz dietę wysokobiałkową.
Cukier gronowy – gdzie występuje?
Cukier gronowy nie ma żadnej wartości odżywczej, dostarcza wyłącznie kalorii (kcal). Jeden gram czystej glukozy to 4 kcal. W naturze jej źródłem są przede wszystkim w owoce, które są mają w składzie także inny cukier prosty - fruktozę. Oba związki występują w owocach w zmiennych proporcjach, ale niektóre z nich mają więcej cukru gronowego. Są to między innymi:
- winogrona,
- wiśnie,
- banan,
- czereśnie,
- morele,
- śliwki.
Podwyższone stężenie glukozy we krwi rzadko jest wynikiem zjedzenia zbyt dużej ilości owoców. Najczęściej wynika z faktu, że spożywasz zbyt wiele cukrów prostych w innych produktach spożywczych. Nie musisz ograniczać owoców, ale żywność dosładzaną staraj się eliminować ze swojego jadłospisu. Uważnie czytaj opakowania, bo dodatek sacharozy, glukozy czy syropu glukozowo-fruktozowego w chlebie, czy kabanosach, choć wydaje się dziwny, jest niestety powszechny.
Syrop glukozowo-fruktozowy - jak unikać szkodliwego zamiennika cukru?
Hiperglikemia i hipoglikemia
Glukoza jest podstawowym i najefektywniejszym paliwem dla mózgu i komórek mięśniowych. Gdy zaczyna jej brakować we krwi robisz się ospała, nie możesz się skoncentrować i brakuje ci sił. Taki stan nazywa się hipoglikemią.
Z drugiej zaś strony, gdy jadasz zbyt dużo produktów bogatych w węglowodany, szczególnie te proste jak cukierki, ciastka, ciasta, napoje gazowane słodzone, produkty z białej mąki w twojej krwi stężenie glukozy pozostaje cały czas wysokie (hiperglikemia).
Komórki nie mogą jej na bieżąco zużywać, dlatego pobudzają mechanizm magazynowania tkanki tłuszczowej. Im częściej stężenie cukru we krwi jest wysokie tym większe jest prawdopodobieństwo, że rozwinie się u ciebie stan tzw. insulinooporności, który poprzedza wystąpienie cukrzycy typu 2. Insulinooporność utrudnia odchudzanie, sprzyja miażdżycy, nasila stan zapalny w organizmie i negatywnie wpływa na płodność.
Czy to już cukrzyca, czy jeszcze stan przedcukrzycowy? Interpretacja wyników badań
Z tego powodu jednym z podstawowych badań profilaktycznych, które powinnaś (wraz z morfologią) wykonywać raz do roku jest badanie stężenia glukozy we krwi na czczo. Jeśli wyniki okażą się nieprawidłowe warto pogłębić diagnostykę o krzywą cukrową (inaczej test obciążenia glukozą).
fot. Adobe Stock
Badanie glukozy
Badanie cukru we krwi (glikemia) wykonywane jest najczęściej na czczo. Pamiętaj, by przed pobraniem nie jeść ani nie pić nic poza niewielką ilością wody w czasie 8-12 godzin przed badaniem. Dzień przed wizytą w punkcie pobrań unikaj także intensywnego wysiłku fizycznego i solidnie się wyśpij. Jaka jest norma cukru we krwi? Jak zinterpretować wyniki badania?
- Prawidłowy wynik glikemii na czczo: 70-99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l),
- Nieprawidłowa glikemia na czczo (inaczej nieprawidłowa tolerancja glukozy): 100-125 mg/dl (5,6-6,9 mmol/l),
- Wynik powyżej 126 mg/dl (7.0 mmol/l) może wskazywać na cukrzycę.
Dowiedz się więcej o glukozie i innych cukrach prostych:
Nietolerancja glukozy – ważny sygnał, który wysyła ci ciało. Łatwo go przegapić!
Cukry proste (węglowodany proste) – gdzie występują? Dlaczego powinnaś je ograniczać?
Kolejna dieta i znowu nie chudniesz? Przyczyną może być insulinooporność!
