Zastanawiasz się, co jeść na kolację, żeby rano cukier był w normie? I dobrze, bo to faktycznie ważna kwestia. Od tego co zjesz, jakiej wielkości będzie posiłek i o jakiej porze go spożyjesz, naprawdę zależy poziom cukru we krwi o poranku. Sprawdź, jakimi zasadami się kierować, szykując kolacje dla cukrzyka.
Spis treści:
- Co jeść na kolację, żeby cukier był w normie: zasady
- Czy można wieczorem jeść owoce i mieć rano cukier w normie?
Co jeść na kolację, żeby cukier był w normie: zasady
Zacznijmy od tego, czego nie jeść. Częstym błędem jest jadanie na kolację posiłków o niskim indeksie glikemicznym, ale dużej liczbie wymienników białkowo-tłuszczowych. Przykład? Kiełbasa z patelni, kabanosy. Taki posiłek powoli podnosi cukier we krwi, co sprawia, że do rana poziom ten może nie wrócić do normy.
Inne zjawiska, które odpowiadają za wysoki cukier o poranku to:
- efekt brzasku – polega na tym, że organizm przygotowuje się nad ranem (między godziną 3:00 a 8:00) do pobudki, wydzielając glukozę do krwi z wątroby. Zjawisko to może być nasilone, jeśli posiłek wieczorny będzie pominięty lub niewłaściwy.
- zjawisko Somogyi – gdy w nocy (między godziną 2:00 a 3:00) wystąpi zbyt niski poziom cukru we krwi (hipoglikemia), organizm wydziela hormony podnoszące poziom cukru, a ich działanie może się kumulować z efektem brzasku, co może skutkować wysokim poziomem cukru we krwi rano (hipergikemia).
Jak widzisz, jedzenie odpowiedniego posiłku wieczornego ma duże znaczenie, bo zapobiega wystąpieniu tych dwóch wyżej opisanych zjawisk. Celem wieczornego posiłku u cukrzyka jest utrzymanie prawidłowego poziomu krwi w nocy – nie może być ani za wysoki, ani za niski, bo organizm zareaguje, co może skutkować hiperglikemią o poranku.
Jaki posiłek przed snem dla diabetyka?
Idealna kolacja dla cukrzyka powinna obejmować posiłek charakteryzujący się niską zawartością tłuszczu, ale obfitujący w białko i węglowodany złożone. Czy jest uniwersalny przepis na kolację dla cukrzyka, która nie spowoduje wysokiego cukru rano? Nie, nie ma. Każdy organizm nieco inaczej może reagować na różne posiłki. Kluczem jest obserwacja własnego organizmu i stwierdzenie, jaki posiłek (z jakich produktów) wpływa na organizm najkorzystniej.
Co jeść na kolację, żeby rano cukier był w normie - przykłady:
- kanapka z chleba pełnoziarnistego z szynką z piersi kurczaka i plastrami ogórka,
- kanapka z chleba pełnoziarnistego z serkiem wiejskim o obniżonej zawartości tłuszczu i rzodkiewką,
- kanapka z chleba pełnoziarnistego z jajkiem gotowanym na twardo i kiełkami,
- odtłuszczony jogurt grecki z dodatkiem nasion lnu i otrąb,
- sałatka warzywna z jajkiem i sosem winegret,
- sałatka warzywna z dodatkiem orzechów i soku z cytryny,
- ryż brązowy z pomidorkami koktajlowymi i pieczoną piersią kurczaka.
fot. Co jeść na kolację, żeby rano cukier był w normie: makaron razowy warzywami i odtłuszczonym serem / Adobe Stock, Sea Wave
Produkty polecane do wieczornych posiłków:
- warzywa niskoskrobiowe: kalafior, brokuły, ogórek, pomidor, warzywa liściaste,
- produkty zbożowe pełnoziarniste: pełnoziarniste pieczywo, pełnoziarniste makarony, brązowy ryż,
- produkty białkowe niskotłuszczowe: wędliny drobiowe, chude ryby, warzywa strączkowe (fasolka, groszek, ciecierzyca itp.), hummus,
- produkty dostarczające zdrowych tłuszczów (w ograniczonych ilościach): orzechy, nasiona, awokado, oliwa.
Produkty, których należy unikać:
- słodycze i słodkie napoje,
- węglowodany proste (białe pieczywo, biały ryż, zwykły makaron, płatki śniadaniowe),
- gotowe dania,
- fast food,
- tłuste mięsa,
- smażone potrawy,
- alkohol,
- napoje kofeinowe.
Kolacja nie powinna też być zbyt obfita, najlepiej jadać ją na 2-3 godziny przed snem i trzeba powstrzymać się od podjadania w nocy.
Ile kolacji powinien jeść cukrzyk?
To zależy od rodzaju cukrzycy:
- w cukrzycy leczonej insuliną analogową lub tabletkami hipoglikemizującymi – wystarczy jedna kolacja.
- w cukrzycy ciążowej i cukrzycy leczonej insuliną ludzką, zalecane są dwa wieczorne posiłki. Wynika to z faktu, że insulina ludzka działa wolniej i dłużej, więc aby nie doszło do hipoglikemii, konieczne jest jadanie małych dodatkowych posiłków po posiłkach głównych. Taka druga minikolacja powinna być zjedzona między godziną 21 a 22 i powinna dostarczać 1-2 wymienniki węglowodanowe.
fot. Co jeść na kolację, żeby rano cukier był w normie: sałatka z jajkiem / Adobe Stock, elenarui
Czy można wieczorem jeść owoce i mieć rano cukier w normie?
Tak, można. Należy jednak wybierać owoce o niskim indeksie glikemicznym i o niskiej zawartości węglowodanów:
- czarne jagody,
- maliny,
- porzeczki,
- jeżyny,
- agrest,
- borówki.
Jeśli chodzi o owoce o nieco większej zawartości węglowodanów, należy wybierać świeże, ale najmniej dojrzałe:
- jabłka,
- gruszki,
- śliwki,
- brzoskwinie,
- morele,
- wiśnie.
Wieczorna porcja owoców powinna być nieduża i trzeba owoce jadać z dodatkiem orzechów lub otrąb, które spowolnią wchłanianie cukru do krwi.
Źródła:
1. Gumprecht J. (red.) Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2019, Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Diabetol Prakt. 2019; 5(1): 17-21.
2. Evert B., Boucher J., Cypress M., i wsp. Nutrition Therapy Recommendations for the Management of Adults With Diabetes. Diabetes Care. 2014; 37(1): 120-143.
Czytaj także:
10 pomysłów na prosty obiad dla cukrzyka
Co może jeść cukrzyk bez ograniczeń? 40 podpowiedzi
Z czego szykować sałatki dla cukrzyków?
