Dieta rozdzielna dzieli produkty na grupę białkową i grupę węglowodanową. Idea diety zakłada, że nie powinno się łączyć produktów z tych dwóch oddzielnych grup w obrębie jednego posiłku. Dietę rozdzielną w szczycie jej popularności promowało wiele celerbytek, jako jedyny system odżywiania zgodny z naturalnymi potrzebami organizmu. Pozytywnie o diecie rozdzielnej wypowiadała się np. Anna Lewandowska. W praktyce zasady diety rozdzielnej nie są poparte prawdziwą wiedzą a temat fizjologii organizmu, a w teorii tej jest dużo nieścisłości.
Spis treści:
- Jak powstała dieta rozdzielna?
- Zasady diety rozdzielnej
- Dlaczego dieta rozdzielna ma działać?
- Dieta rozdzielna - podział produktów
- Dieta niełączenia - 5 wskazówek do jadłospisu
- Dieta rozdzielna - wady i zalety
- Dieta rozdzielna - jadłospis
- Kto może stosować dietę rozdzielną
Jak powstała dieta rozdzielna?
Dieta rozdzielna została opracowana na początku XX wieku, a jej autorem jest dr William Howard Hay. Obserwując swoich pacjentów, odkrył związek między chorobami serca, układu krążenia i zaburzeniami trawiennymi, a stosowaną przez nich dietą. Po przestudiowaniu badań na ten temat, stworzył on własny system odżywiania, który ma oczyszczać organizm, usprawnić trawienie i pomóc schudnąć.
Dieta rozdzielna - zasady
Główna zasada diety rozdzielnej mówi „nie możesz łączyć produktów białkowych i węglowodanowych w jednym posiłku". Praktyczna realizacja takiego założenia wymaga sprecyzowania tych zasad.
Dieta rozdzielna, czyli dieta niełączenia, zakłada jedzenie 3 głównych posiłków dziennie w odstępach 4-godzinnych.
- 1. posiłek: węglowodany (pieczywo, makarony, ryże, kasze, owoce, ziemniaki);
- 2. posiłek: białka (mięso, ryby i owoce morza, rośliny strączkowe, mleko, jaja, sery);
- 3. posiłek: tzw. produkty neutralne, do których zalicza się tłuszcze, nabiał (twaróg, maślanka, jogurt, kefir) i zioła.
Ponadto ważne jest odstawienie alkoholu, żywności przetworzonej (fast food i słodycze) oraz produktów smażonych.
Dlaczego dieta rozdzielna ma działać?
Zdaniem autora diety rozdzielnej, łączenie produktów z różnych grup, np. węglowodanów z białkami, może osłabiać trawienie.
Teoria dr. Haya w diecie rozdzielnej opiera się na założeniu, że cała żywność dzieli się na dwie podstawowe grupy: białkową i węglowodanową. Produkty z obydwu grup są inaczej trawione przez organizm:
- wymagają innych enzymów;
- zachodzą w innym pH;
- zachodzą w różnym tempie.
Według twórcy tej diety to wystarczające dowody na to, że nie należy ich łączyć w trakcie jednego posiłku.
Autor diety rozdzielnej twierdzi, że obciąża to układ trawienny i sprzyja m.in. przybieraniu na wadze. Dr Hay wyróżnia jeszcze jedną grupę: produkty neutralne, które można jeść zarówno z białkami, jak i węglowodanami.
Obecne dowody naukowe jasno pokazują, że takie podejście nie ma uzasadnienia. Działanie diety rozdzielnej jest więc dawno obalonym mitem. Jednym z popularniejszych mitów o łączeniu produktów spożywczych.
Dieta rozdzielna - podział produktów
Jeśli chcesz stosować dietę rozdzielną, musisz przede wszystkim wiedzieć, w których pokarmach dominują białka, w których węglowodany, a które są neutralne.
Pokarmy białkowe w diecie rozdzielnej:
- mięsa gotowane i pieczone - rolada, gulasz, kotlety mielone, schab pieczony,
- wędliny - metka, kabanosy, szynka gotowana i kiełbasa drobiowa,
- gotowane ryby i owoce morza - dorsz, łosoś, okoń, halibut, makrela, tuńczyk, pstrąg i flądra, małże, krewetki, raki, homary,
- wyroby sojowe - sos sojowy, tofu, pasztet sojowy,
- jajka,
- mleko i żółte sery - parmezan, edamski, ementaler czy tylżycki,
- napoje - herbaty owocowe, wytrawne wino, soki owocowe,
- owoce jagodowe, oprócz czarnych jagód (czyli truskawki, maliny i jeżyny),
- kwaśne jabłka, gruszki,
- owoce pestkowe - morele, brzoskwinie, wiśnie,
- winogrona,
- owoce cytrusowe - pomarańcze i grejpfruty,
- owoce egzotyczne (oprócz bananów, świeżych fig i daktyli).
Produkty węglowodanowe w diecie rozdzielnej
- zboża - pszenica, żyto, ryż,
- pieczywo, makaron i kasze,
- ziemniaki,
- kruche i słodkie jabłka,
- miód,
- mąka ziemniaczana.
Żywność neutralna wg. diety rozdzielnej
- tłuszcze - oleje, miękka margaryna, masło,
- jogurt, kwaśna śmietana, twarożek, maślanka, kwaśne mleko i kefir,
- surowe lub wędzone wędliny,
- surowe mięso - tatar,
- surowe, marynowane lub wędzone ryby,
- warzywa - brokuły, kalafior, buraki, brukselka, kiszona kapusta, seler, szpinak, pomidor, marchewka, cebula, cykoria, świeża kukurydza, szparagi,
- grzyby,
- kiełki i zarodki.
Zioła i przyprawy dozwolone w diecie rozdzielnej
- orzechy i nasiona,
- bulion warzywny,
- herbaty ziołowe,
- żółtko.
fot. Adobe Stock, rh2010
Dieta niełączenia - 5 wskazówek do jadłospisu
Zanim przejdziesz na dietę rozdzielną, przemyśl to dokładnie. Jeśli mimo wszystko zdecydujesz się rozpocząć tę dietę, zapoznaj się z poniższymi wskazówkami.
- Przygotuj się. Nim przestawisz się na dietę rozdzielną, zaplanuj dzień przejściowy. Pobudzisz przemianę materii i oczyścisz organizm. Tego dnia pij dużo płynów, najlepiej niegazowanej wody mineralnej lub herbat ziołowych. Jedz w dowolnych ilościach sezonowe warzywa (surowe, gotowane lub duszone) albo owoce (oprócz bananów, świeżych fig i daktyli).
- Nie spiesz się. Podczas posiłków przeżuwaj dokładnie każdy kęs. Dzięki temu pożywienie zostanie szybciej strawione, a do mózgu zdąży dotrzeć sygnał o tym, że jesteś najedzona. To też ważny element diety rozdzielnej.
- Jedz regularnie. Nie opuszczaj żadnego posiłku. Powodem nadwagi często są zbyt długie przerwy w jedzeniu, co powoduje napady wilczego głodu.
- Dużo pij. Co najmniej 1,5–2 litry płynów dziennie. Najlepiej, żeby to była niegazowana woda mineralna.
- Zachowaj umiar. Ogranicz bardzo słone i słodkie potrawy. Jeśli masz ochotę na słodycze, zjedz trochę muesli.
Wady i zalety diety rozdzielnej
Zalety diety rozdzielnej
Stosowanie diety rozdzielnej może przynieść wiele zalet. Nie z powodu głównego motywu tej metody (niełączenia węglowodanów z białkami), ale przez ogólną poprawę jakości jadłospisu i korzystanie z uniwersalnych zasad zdrowego żywienia. Rezygnacja z jedzenia wysokoprzetworzonej żywności i słodyczy, a także jedzenie większej ilości warzyw, zazwyczaj pomaga schudnąć.
Dieta niełączenia pozwala także bardziej skoncentrować się na składzie poszczególnych posiłków. Dzięki temu zwiększa się twoja wiedza na temat zdrowego odżywiania i zaczynasz zdawać sobie sprawę ze składników, które jesz. Poświęcasz temu więcej uwagi i większa szansa, że dokonasz właściwych wyborów.
Inne zalety stosowania diety rozdzielnej:
- Dodaje energii. Jadłospis gwarantuje dobre samopoczucie. Dieta nie jest bardzo niskokaloryczna.
- Dobrze wpływa na żołądek. Dieta rozdzielna może pomóc regulować pracę układu trawiennego, dzięki wykluczeniu przetworzonej i obciążającej żywności.
- Pozwala zdrowo schudnąć. Chudnięcie nie jest gwałtowne i nie wiąże się z utratą mięśni. Tutaj dieta rozdzielna ma przewagę nad innymi popularnymi dietami np. dietą 1000 kcal, dietą Dukana czy dietą Dąbrowskiej.
Wady diety rozdzielnej
Główną i jedyną (ale znaczącą) wadą diety rozdzielnej jest po prostu brak logiki w myśli przewodniej autora tego modelu odżywiania. Układ pokarmowy jest skomplikowany, długi, wielekomorowy, a trawienie odbywa się tu w kilku etapach. Organizm ludzki bez problemu daje sobie więc radę z trawieniem produktów węglowodanowych i białkowych zjedzonych jednocześnie. Nie ma powodów by je rozdzielać.
W przyrodzie wiele pokarmów zawiera naturalnie zarówno białka, jak i węglowodany. Podobną zawartością węglowodanów, co białek cechują się np. rośliny strączkowe. Czy je też trzeba odgórnie wyeliminować?
Inne wady stosowania diety rozdzielnej:
- Niewygoda. Musisz pamiętać, jakich produktów nie wolno łączyć. To dość kłopotliwe, zwłaszcza gdy jesz na mieście.
- Czasochłonność. Każdy kęs trzeba dokładnie żuć, nie można się spieszyć.
- Senność. W trakcie diety nie wolno pić nie tylko kawy, ale nawet herbaty. Jeśli do tej pory piłaś dużo napojów z kofeiną, na początku możesz czuć się senna.
- Dodatkowe wymagania. Dieta nie odchudzi, jeśli nie będziesz się więcej ruszać. Musisz regularnie maszerować lub ćwiczyć w inny sposób przez pół godziny dziennie.
Dieta rozdzielna - jadłospis
Śniadanie w diecie rozdzielnej
Możesz wybrać posiłek węglowodanowy, białkowy lub owocowy.
- węglowodanowy: kromka chleba razowego z plasterkiem sera camembert,
- białkowy: jajko sadzone lub gotowane, pomidor,
- owocowy: owoce sezonowe w dowolnej ilości.
Obiad w diecie rozdzielnej
Obiad diety rozdzielnej musi być węglowodanowy lub białkowy:
- węglowodanowy: porcja warzyw i 50 g ryżu, makaronu lub ziemniaków,
- białkowy: 100 g ryby lub mięsa z warzywami.
Podwieczorek w diecie rozdzielnej
- owoc lub warzywo
Kolacja w diecie rozdzielnej
Posiłek węglowodanowy, np.:
- owsianka na wodzie,
- ryż z pomidorami,
- kasza z warzywami.
fot. Adobe Stock, Drobot Dean
Lista zakupów diety rozdzielnej
Kiedy tylko możesz, korzystaj z naturalnych i świeżych produktów, zwłaszcza sezonowych warzyw i owoców. Mają znacznie większą wartość odżywczą, niż przetworzone dania z dużą ilością konserwantów i barwników:
- mięso i ryby - staraj się kupować świeże mięso i ryby, a nie gotowe wędliny. Schab upieczony w domu jest lepszy od najchudszej szynki;
- owoce i warzywa - wszystkie dostępne w sezonie;
- produkty zbożowe - gruboziarnista kasza, np. gryczana, pęczak;
- tłuszcze - najlepsze są oleje tłoczone na zimno, np. rzepakowy, lniany i oliwa z oliwek extra virgin;
- napoje - postaraj się kupować jak najwięcej wody i herbat ziołowych. Należą do grupy neutralnej, więc można je pić po każdym rodzaju posiłku.
Kto może stosować dietę rozdzielną? Efekty
Doktor Hay stworzył swoją dietę z myślą o pokonaniu choroby nerek. Ale według autora mogą ją stosować właściwie wszyscy. Jest polecana zwłaszcza osobom z nadwagą, chorobami serca i układu krążenia, nadciśnieniem oraz nadkwasotą żołądka. Pomaga również łagodzić migreny, dolegliwości okresu przekwitania, a także napięcie nerwowe. Dieta służy również tym, którzy lubią jeść często, ale lekko. Masz więc gwarancję, że w trakcie jej stosowania nie będziesz głodna. To wszystko jednak tylko twierdzenia autora diety, nie prawdziwe dowody naukowe na jej działanie.
Pamiętaj, że eksperci: lekarze i dietetycy pracujący zgodnie z zasadami medycyny popartej dowodami naukowymi, nie polecają diety rozdzielnej. Jeśli chcesz ją zastosować, nie ma jednak poważnych przeszkód. Dieta rozdzielna raczej ci nie zaszkodzi.
Pamiętaj o kilku zasadach:
- Na dietę rozdzielną przestawiaj się stopniowo, obserwuj swoje reakcje i nie zmuszaj się do niczego. Codziennie rano na czczo wypijaj szklankę wody. Nie pij jednak w trakcie posiłków.
- Od święta możesz pozwolić sobie na szklankę piwa (do posiłku węglowodanowego) lub wina (do dania białkowego).
- Ogranicz jedzenie mięsa do 2–3 porcji tygodniowo. Unikaj białej mąki, cukru i słodzików, suszonych roślin strączkowych, czarnej kawy, herbaty, kakao, mocnego alkoholu i gotowych dań.
- Owoce jedz tylko rano. Jeśli będziesz miała na nie apetyt po obiedzie, zjedz banana.
Artykuł został pierwotnie opublikowany 11.03.2008 na podstawie tekstu zamieszczonego w dwutygodniku „Przyjaciółka” na zlecenie Edipresse.
Czytaj także:
Dieta kopenhaska - zasady, efekty i jadłospis
Dieta ketogeniczna - przykładowy jadłospis
Dieta Dukana - ile możesz schudnąć i czy jest bezpieczna?
Dieta kapuściana - jedna z najbardziej restrykcyjnych diet
