Na czym polega dieta po operacji bariatrycznej? Czego nie można jeść i co z kawą?

fot. Adobe Stock, InsideCreativeHouse.

Dieta bariatryczna wymaga wprowadzenia zmian w sposobie żywienia, m.in. obniżenia kaloryczności posiłków, zmiany ich konsystencji, składu i wielkości. Żywienie po operacji tego typu podzielone jest na etapy, w których stopniowo wprowadzane są kolejne produkty. Mimo istnienia różnych typów operacji bariatrycznej nie opracowano dotąd dla nich oddzielnych diet. Istnieją jednak ogólne wytyczne, które w razie potrzeby mogą być modyfikowane przez lekarza. Warto się do nich stosować, aby uzyskać jak najlepsze efekty zabiegu.

Spis treści:

1. Dieta po operacji bariatrycznej – etapy
2. Czego nie wolno w diecie po operacji bariatrycznej
3. Przepisy po operacji bariatrycznej
4. Suplementacja po operacji bariatrycznej

Dieta po operacji bariatrycznej – etapy

Żywienie pooperacyjne obejmuje kilka faz, które pozwalają wygoić się ranie pozabiegowej,  wypracować nowe, zdrowsze nawyki żywieniowe i utrzymać jak najlepszy efekt operacji.

Etap pierwszy diety po operacji bariatrycznej

Obejmuje on zwykle maksimum pierwszą dobę po operacji. W tym czasie pacjent nie otrzymuje nic do jedzenia, a wszystkie niezbędne mu do przetrwania tego etapu rekonwalescencji substancje podawane są dożylnie. Nie podaje się doustnie nawet płynów.

Etap drugi diety po operacji bariatrycznej

Obejmuje pierwsze trzy doby po operacji. W tym czasie pacjent otrzymuje do picia wodę, klarowny bulion, gorzką herbatę. Zwykle podaje się mu także specjalne medyczne płynne preparaty wysokobiałkowe, a często także naturalny jogurt. Nie podaje się żadnych pokarmów stałych, nawet rozdrobionych.

Początkowo ilość przyjmowanych płynów wynosi wtedy ok. 500 ml dziennie w porcjach po ok. 15 ml, a w 3. dobie wzrasta do ok. 1000 ml dziennie podzielonych na porcje po 30 ml. W kolejnych dniach wypijane naraz porcje zwiększa się do 100 ml co godzinę.

Trzeci etap diety po operacji bariatrycznej

Trwa zwykle od 4. do 14. doby po operacji. Po opuszczeniu szpitala przez kilka dni należy jeszcze spożywać dietę płynną, także wzbogaconą wysokobiałkowymi preparatami. Dozwolone są klarowne zupy i jogurty naturalne, a po kilku dniach także miksowane zupy-kremy i dobrze ugotowana owsianka, którą można okrasić łatwostrawnymi owocami.

Mniej więcej od 7. dnia po operacji zwykle pacjent może zacząć wprowadzać do diety pokarmy w postaci papki – np. serki, twarożki, pasty jajeczne, zblendowane lub dobrze ugniecione na purée ugotowane owoce i warzywa z mięsem czy rybą (także bardzo dokładnie rozdrobnione).

Czwarty etap diety po operacji bariatrycznej

Obejmuje 3.-6. tydzień po operacji. To czas wprowadzania do diety pełnowartościowych produktów, zaczynając od tych najlepiej tolerowanych przez pacjenta. Początkowo pokarm nadal powinien być rozdrobniony, ale z czasem należy przejść do bardzo dokładnego jego gryzienia. Dobór tych produktów powinien być taki, żeby w pierwszej kolejności zaspokoić zapotrzebowanie organizmu na białko, później na tłuszcze, a na końcu dopiero na węglowodany złożone i owoce. Dziennie należy dostarczać z pokarmem nie mniej niż 60-80 g białka. Posiłki trzeba jadać regularnie, co 3-4 godziny. Wielkość posiłków określa lekarz. Należy też się nawadniać, pijąc 30 minut przed lub 30-60 minut po posiłku.

Piąty etap diety po operacji bariatrycznej

Zaczyna się między 6 a 8 tygodniem po operacji i polega na wprowadzaniu posiłków stałych. Na spożywanie posiłków (dokładne gryzienie) trzeba przeznaczać nawet 30 minut. Zwykle najlepiej jeść w ciągu dnia 3 niewielkie posiłki główne oraz 2 przekąski, co ma zapobiegać rozciąganiu żołądka, ale także bólom, wymiotom, czy też niedrożności przewodu pokarmowego.

W pierwszych miesiącach po operacji kaloryczność diety powinna wynosić 700-900 kcal. Później zwiększona zostaje do 1000-1200 kcal. Docelowo pacjent ma stosować normalną zdrową dietę dopasowaną do swoich potrzeb i preferencji. W ułożeniu takiego jadłospisu pomaga dietetyk bariatryczny, który na bazie wyników badań pacjenta, pomaga mu wypracować prawidłowe nawyki żywieniowe i korygować błędy.

Jadłospis powinien uwzględniać dziennie 60-80 g białka (1 g/ kg masy ciała). Udział tłuszczów w diecie nie powinien przekraczać 30% i należy ograniczać tłuszcze zwierzęce. Kaloryczność posiłków powinny uzupełniać węglowodany złożone. Nie powinno się łączyć posiłków stałych z płynnymi. Zalecane jest gotowanie w wodzie, na parze, pieczenie w folii oraz duszenie bez obsmażania.

Czego nie wolno w diecie po operacji bariatrycznej?

Pacjenci w swojej docelowej diecie, oczywiście też na wcześniejszych etapach rekonwalescencji, nie powinni pić słodzonej kawy i herbaty, alkoholu, słodkich napojów gazowanych.

Unikać należy także słodkich i słonych przekąsek, poza tymi zdrowszymi, szykowanymi w domu, w dodatku zaleca się jedzenie ich w towarzystwie białka lub/i zdrowego tłuszczu. Cukier trzeba zastąpić słodzikami.

Nie należy także jadać dużych posiłków – na poszczególnych etapach diety po operacji bariatrycznej lekarz podpowie, jaką objętość powinny mieć posiłki – początkowo są naprawdę niewielkie (np. objętość 1/2 filiżanki!), z czasem zwiększają się, lecz nigdy nie osiągają wielkości tradycyjnego polskiego obiadu.

Przepisy po operacji bariatrycznej

Poniżej przykładowe przepisy dopasowane do 3. i 4. etapu diety bariatrycznej, czyli na czas, gdy pacjent sam już w domowych warunkach musi zadbać o właściwe odżywianie.

Zupa krem z dyni – etap 3. diety po operacji bariatrycznej

Składniki:

• 500 ml naturalnego bulionu drobiowego,
• 600 g dyni,
• 1-2 marchewki,
• 2 łyżki oleju rzepakowego lub oliwy,
• jogurt naturalny do dekoracji i smaku,
• sól, pieprz do smaku.

Sposób przygotowania:

1. W bulionie ugotuj do miękkości pokrojoną w kostkę dynię i marchewki.
2. Zblenduj całość na gładką zupę-krem.
3. Podawaj z kleksem jogurtu, doprawiając do smaku.

fot. Dieta po operacji bariatrycznej: zupa/ Adobe Stock, annapustynnikova

Pasta z jaja i awokado – etap 3 diety po operacji bariatrycznej

Składniki:

• 3 jaja,
• awokado,
• natka pietruszki,
• łyżka soku z cytryny,
• orzechy włoskie – 3-4 sztuki,
• sól, pieprz do smaku.

Sposób przygotowania:

1. Ugotuj jaja na twardo, ostudź w lodowatej wodzie i obierz.
2. Posiekaj jaja, dodaj pokrojone w kawałeczki obrane awokado i dokładnie rozgnieć widelcem, dodając sok z cytryny.
3. Wsyp posiekaną drobno natkę i posiekane orzechy, wymieszaj, doprawiając solą i pieprzem.

fot. Dieta po operacji bariatrycznej: awokado/ Adobe Stock, FormaA

Jaglanka z marchewką i bananem – etap 4. diety

Składniki:

• 2 łyżki płatków jaglanych,
• pół marchwi,
• 2 łyżki skyru,
• banan,
• łyżka posiekanych orzechów włoskich.

Sposób przygotowania:

1. Ugotuj płatki w wodzie wraz z marchwią.
2. Ugotowane płatki wmieszaj do skyru.
3. Wkrój banana i wrzuć posiekane orzechy.

fot. Dieta po operacji bariatrycznej: jaglanka/ Adobe Stock, New Africa

Dorsz z warzywami – 5. etap diety po operacji bariatrycznej

Składniki:

• włoszczyzna,
• cukinia,
• filet z dorsza,
• oliwa,
• passata,
• sól, pieprz do smaku,
• pół cytryny.

Sposób przygotowania:

1. Skrop naczynie żaroodporne oliwą i rozsmaruj ją.
2. Warzywa zetrzyj na grubych oczkach tarki, pokrój w dość cienkie plastry umytą cukinię.
3. Wyłóż na dno naczynia warzywa i posyp przyprawami. Zalej passatą. Na wierzchu ułóż dorsza.
4. Skrop rybę cytryną, oprósz pieprzem i solą.
5. Piecz pod przykryciem w 180 stopniach przez 20 minut.

fot. Dieta po operacji bariatrycznej: przepis na dorsza/ Adobe Stock, Vladimir

Suplementacja po operacji bariatrycznej

Zabiegi bariatryczne niosą ze sobą ryzyko wystąpienia niedoborów makro- i mikroskładników pokarmowych (białko, żelazo, witamina B12, kwas foliowy, wapń, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach). Dlatego zwykle lekarz rutynowo zleca suplementację odpowiednimi preparatami. Mimo to wskazana jest stała kontrola stanu odżywienia organizmu, którą lekarz będzie co pewien czas zlecał.

Źródło: baria3.pl

Czytaj także:
Jak zmniejszyć żołądek – naturalne sposoby
Dieta lekkostrawna – jadłospis na 7 dni
Dieta odchudzająca – jadłospis na 7 dni