Plamki, grudki, rumień, pęcherzyki czy pokrzywka – wysypki, także te na twarzy, mogą mieć różny wygląd i rozmaite przyczyny. O te najczęstsze, mniej i bardziej oczywiste, zapytałyśmy dermatolog doktor Ewę Żabińską!
1. Pani doktor, co może oznaczać wysypka na twarzy?
Dr Ewa Żabińska: Wysypka na twarzy jest jednym z najczęstszych problemów skórnych będących powodem zgłaszania się do dermatologa. Pojawia się we wszystkich porach roku zarówno u młodszych, jak i starszych pacjentów.
Na początku diagnozowania tego problemu należy podzielić wysypki na twarzy na dwie grupy: pierwsza to choroby skóry, o znanej przyczynie i określonym przebiegu, które pojawiły się u pacjenta po raz pierwszy lub występowały wcześniej, a obecnie uległy pogorszeniu. Do najczęstszych chorób skóry, w których zmiany lokalizują się na twarzy, należą:
- trądzik młodzieńczy,
- trądzik różowaty,
- łojotokowe zapalenie skóry,
- rzadziej alergie kontaktowe i atopowe zapalenie skóry.
Oczywiście istniej bardzo długa lista innych, znacznie rzadszych chorób skóry, w których zmiany lokalizują się na twarzy. O ich rozpoznanie musimy poprosić dermatologa podczas wizyty.
Trądzik pospolity to stosunkowo prosta choroba do rozpoznania: najistotniejszym elementem umożliwiającym diagnozę są zaskórniki. Nie ma trądziku bez zaskórników: otwartych lub zamkniętych, zazwyczaj występuję również łojotok, choćby słabo nasilony. Skóra po myciu jest bardzo spięta i ściągnięta, co często jest mylnie interpretowane jako skóra sucha. Grudki występujące w trądziku młodzieńczym mogą być głębokie, bolesne, ale też płytkie, nawet lekko swędzące.
Trądzik różowaty to z kolei choroba rozwijająca się na podłożu poszerzonych naczyń. Ich obecność jest niezbędna do wystąpienia choroby. Czasami nie są widoczne gołym okiem i dopiero badanie dermatoskopowe pozwala stwierdzić ich obecność w skórze. Grudki znów mogą być różne: powierzchowne, głębokie, swędzące.
Łojotokowe zapalenie skóry to bardzo częste schorzenie wywoływane przez saprofityczną florę grzybiczą bytującą na skórze owłosionej głowy człowieka. Charakterystyczna lokalizacja zmian: skrzydełka nosa, linia brwi i typowy ich wygląd: mocno łuszczące się zmiany rumieniowe pozwalają na łatwe rozpoznanie tej choroby.
Atopowe zapalenia skóry rozpoznajemy najczęściej dzięki wnikliwie zebranemu wywiadowi lekarskiemu.
2. Jak rozpoznaje się takie zmiany skórne?
Gdy przeprowadzimy już starannie rozmowę obejmującą informacje o czasie trwania objawów, ich początku, częstotliwości nawrotów, występowania w przeszłości, towarzyszących dolegliwości jak świąd i pieczenie, innych towarzyszących chorób, przebytych w przeszłości chorób oraz tak zwanego wywiadu rodzinnego dotyczącego chorób występujących u krewnych pacjenta oraz po szczegółowym zbadaniu pacjenta w dobrym oświetleniu najlepiej z użyciem dermatoskopu, możemy rozpoznać jednostkę chorobową lub też podejrzewać zjawisko, które zaliczyłam do wspomnianej na początku drugiej grupy. Są tam zawarte bardzo liczne przypadki wysypek skórnych nie będących objawem zdefiniowanej jednoznacznie choroby.
Mam wysypkę! Co to może być? [temat z forum]
3. Co jest przyczyną zmian skórnych na twarzy?
Najczęściej przyczyną tych zmian, zazwyczaj przewlekłych, nawracających, czasem swędzących są czynniki zewnętrzne: niewłaściwa lub nadmierna pielęgnacja, czynniki fizyczne takie, jak klimatyzacja, niskie lub wysokie temperatury, zanieczyszczenia powietrza, tzw. zła woda. Dodatkowo zaostrzać je mogą: stres, brak snu, nadmiar pracy, niehigieniczny tryb życia (alkohol, papierosy, zła dieta).
4. Czy zła pielęgnacja skóry może powodować wysypki?
Tak, muszę podkreślić, że jedną z najczęstszych przyczyn tego typu niesklasyfikowanych wysypek skóry twarzy jest zła pielęgnacja. Nierzadko powodują je źle dobrane kosmetyki.
Sztandarowym przykładem jest stosowanie olejków przez osoby z cerą mieszaną, ze skłonnością do przetłuszczania. Po pewnym czasie, zazwyczaj nie pierwszego dnia, komedogenne olejki powodują powstawanie grudek mylnie interpretowane przez pacjenta jako alergiczne.
Innym często występującym zjawiskiem jest stosowanie bardzo dużej ilości kosmetyków pielęgnacyjnych oraz częste ich zmieniane. Skutkuje to dostarczaniem na skórę ogromnej ilości różnych substancji i w konsekwencji podrażnieniem skóry, która później reaguje nadwrażliwością na najprostsze hipoalergiczne preparaty. Nieprawdą jest, że należy często zmieniać kosmetyki, to jeden z najczęściej popełnianych błędów.
Z mojego doświadczenia wynika, że pacjenci często bardzo długo zmagają się z takimi nawracającymi wysypkami, szukając ich przyczyn w swoim życiu codziennym. Zazwyczaj podejrzewane są czynniki pokarmowe, co w dorosłym życiu jest rzadkie. U małych dzieci alergie pokarmowe wywołujące zmiany skórne na twarzy są częste, ale u dorosłych nie.
Starannie zebrany wywiad oraz ocena kliniczna zmian często umożliwia szybkie postawienie diagnozy i dlatego zachęcam osoby, u których problem wysypki skórnej nawraca lub nie chce ustąpić, do udania się do dermatologa, wdrożenia skutecznego postępowania i uwolnienia się od tego problemu.
Polecamy:
Co oznacza wysypka u dziecka?
Wysypka ze stresu. Częsty problem młodych kobiet
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
