Większość młodych osób rozpoczynających życie płciowe nie planuje poczęcia dziecka. Aby chwile inicjacji seksualnej przebiegały bez niepotrzebnych stresów, zawczasu należy zainteresować się antykoncepcją, dzięki której uda się uniknąć niechcianej ciąży. Obecnie rynek medyczny oferuje wiele rodzajów środków antykoncepcyjnych. Wśród nich każdy na pewno znajdzie tą najbardziej odpowiednią do swoich potrzeb.
Poniżej przedstawione zostały poszczególne grupy metod antykoncepcyjnych oraz ich skuteczność (PI – wskaźnik Pearla – określa skuteczność danej metody antykoncepcyjnej, im niższy tym dana metoda skuteczniejsza).
Antykoncepcja hormonalna
Jedna z najskuteczniejszych metod. Hormony płciowe hamują owulację, zwiększają gęstość śluzu szyjkowego, który staje się nieprzepuszczalny dla plemników, zwalniają ruchy jajowodów oraz zmieniają śluzówkę macicy, co uniemożliwia zagnieżdżanie zarodka.
Dwuskładnikowa: zawiera 2 rodzaje hormonów – estrogen i progesteron:
- doustna - tabletki antykoncepcyjne (PI: 0,2-3,0) - można je stosować w dwóch schematach: 21 tabletek + 7 dni przerwy, 24 tabletki hormonalne + 4 tabletki „placebo” bez przerwy między opakowaniami. Większość preparatów zawiera taką samą ilość hormonów w każdej tabletce, ale są też takie, które mają inne stężenie hormonów w poszczególnych tabletkach, co bardziej przypomina cykl fizjologiczny,
- przezskórna – plastry (PI: 0,6-0,9) – opakowanie zawiera 3 plastry (w każdym taka sama ilość hormonów), 1 plaster działa przez tydzień, schemat stosowania: 3 plastry + 7 dni przerwy,
- dopochwowa – krążek (pierścień) dopochwowy (PI: 0,2-3,0) – 1 krążek działa przez 3 tygodnie, schemat stosowania: 1 krążek + 7 dni przerwy
Jednoskładnikowa: zawiera wyłącznie gestagen, można stosować gdy przeciwwskazana jest antykoncepcja dwuskładnikowa, np. podczas karmienia piersią, palenia papierosów, ryzyku zakrzepicy:
- tabletki antykoncepcyjne – mini pill (PI: 0,7-1,1) - tabletki trzeba stosować bardzo regularnie (dopuszczalne opóźnienie < 3 godzin), bez przerw między opakowaniami,
- implanty (PI: 0-0,1) – wszczepienie niewielkich implantów pod skórę jest skuteczne przez 3-5 lat, metoda niedostępna w Polsce,
- injekcje domięśniowe - depot (PI: 0-1,0) – 1 injekcja starcza na 3 miesiące, po zaprzestaniu stosowania powrót do płodności może trwać nawet 12 miesięcy,
- antykoncepcja postkoitalna (po stosunku) – 1 tabletka, można stosować do 72 godzin po stosunku.
Polecamy: Tabletki antykoncepcyjne - typowe problemy
Wkładka wewnątrzmaciczna (PI: 0,6-0,8)
Wkładkę zakłada się u ginekologa do kanału szyjki macicy. To bardzo skuteczna metoda antykoncepcyjna przeznaczona przede wszystkim dla kobiet, które już rodziły. Może być stosowana w przypadku przeciwwskazań do antykoncepcji hormonalnej. Dostępne są wkładki uwalniające jony miedzi lub gestageny.
Antykoncepcja mechaniczna
- dla mężczyzn – prezerwatywa (PI: 2-15) to właściwie jedyna forma antykoncepcji dla mężczyzn. Zaletą jest równoczesna ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
- dla kobiet: (PI: 6-20) - uniemożliwiają przedostanie się plemników do szyjki macicy i dotarcie do komórki jajowej. Po stosunku należy je pozostawić w pochwie minimum 8 godzin. Są trudne w użyciu, dostępność na rynku jest niewielka.
• błony dopochwowe,
• kapturki naszyjkowe.
Antykoncepcja chemiczna (środki plemnikobójcze) (PI: 4-25)
Występują w postaci globulek, żeli, pianek, kremów, tamponów. Zawierają środek uszkadzający ścianę plemników. Środek należy włożyć do pochwy na 5-15 minut przed stosunkiem.
Metody naturalne (PI: 2-20)
Polegają na obserwacji cyklu i zmian w organizmie zależnych od jego fazy (temperatury ciała, jakości śluzu szyjkowego). W dni teoretycznie płodne nie współżyje się, natomiast w okresie wyznaczonym jako niepłodny stosunki odbywa się bez żadnego zabezpieczenia.
Polecamy: Fazy cyklu miesiączkowego - które dni są płodne?
Sterylizacja chirurgiczna
Polega na chirurgicznej ingerencji w drogi rodne męskie lub żeńskie. Prowadzi do nieodwracalnej utraty płodności. W Polsce metoda jest zakazana.
Stosunek przerywany (PI: 4-19)
Najmniej skuteczny sposób zapobiegania ciąży. Polega na wysunięciu członka z pochwy tuż przed wytryskiem.
