Łuszczycy krostkowej nie można bagatelizować. Z mitami na jej temat rozprawiamy się z dermatolog i wenerolog lek. med. Kamilą Białek-Galas z Centrum Medycznego Sublimed z Krakowa.
Czym jest łuszczyca krostkowa i jakie są jej objawy?
Lek. med. Kamila Białek-Galas: Jest to odmiana łuszczycy, której objawy skórne wyraźnie różnią się od typowych zmian łuszczycowych. Mają charakter krost umiejscowionych na podłożu skóry niezmienionej lub na podłożu rumieniowym.
Łuszczyca krostkowa może mieć charakter ograniczony (wtedy zmiany lokalizują się zazwyczaj na powierzchni dłoni i podeszew stóp), jak i uogólniony. W tej drugiej postaci zmiany skórne pojawiają się nagle, lokalizują się na całym ciele, a ich wysiewowi towarzyszy złe samopoczucie, dreszcze i gorączka. Jednocześnie jest to najcięższa postać łuszczycy, która wymaga leczenia pacjenta w szpitalu.
Łuszczyca krostkowa występuje najczęściej u kobiet, zwłaszcza po 50. roku życia. Jednocześnie schorzenie to wyjątkowo rzadko dotyczy dzieci.
fot. Ula Bugaieva
Przyczyny łuszczycy krostkowej i zwykłej
Przyczyna jej powstawania jest nieznana. Znaczenie w rozwoju zmian łuszczycowych przypisuje się zachodzącym w organizmie człowieka procesom immunologicznym związanym z limfocytami T. Choroba ta może mieć również podłoże genetyczne, a jej dziedziczenie jest wielogenowe.
Bodźcem wyzwalającym łuszczycę może być wiele czynników. Należą do nich m.in.:
- infekcje (w szczególności paciorkowcowe zapalenie gardła),
- urazy (spowodowane zarówno przez czynniki fizyczne, jak i chemiczne),
- stres,
- leki (m.in. niesteroidowe leki przeciwzapalne, niektóre leki na nadciśnienie, lit czy leki przeciwmalaryczne).
Zdarzają się również przypadki przechodzenia łuszczycy pospolitej w łuszczycę krostkową.
Łuszczyca krostkowa może powodować trudności diagnostyczne, ze względu na swoje podobieństwo do innych częstych chorób skóry, takich jak grzybica czy wyprysk potnicowy.
Czy łuszczyca krostkowa jest zaraźliwa?
Nie, nie jest to choroba zakaźna. Wykwity występujące w łuszczycy krostkowej mają charakter jałowy. Mimo to w społeczeństwie niezmiennie panuje przekonanie, że łuszczycą można się zarazić. Nic bardziej mylnego! Osoby chore bywają często napiętnowane i odrzucane przez społeczeństwo. To z kolei jeszcze bardziej nasila stres i na zasadzie „błędnego koła" może przyczyniać się do zaostrzenia objawów choroby.
Leczenie łuszczycy krostkowej – na czym polega
Leczenie łuszczycy krostkowej dłoni i podeszew stóp często stanowi wyzwanie terapeutyczne. Tego typu zmiany skórne zazwyczaj słabiej reagują na leczenie miejscowe niż zmiany w przebiegu łuszczycy zwyczajnej.
Wykwity łuszczycy krostkowej wymagają stosowania miejscowych kortykosterydów o wysokiej mocy, często z zastosowaniem okluzji. Dobre efekty leczenia obserwuje się także po zastosowaniu cygnoliny, pochodnych witaminy D3 oraz preparatów dziegciowych, a także kombinacji wyżej wymienionych.
Zmiany skórne mogą wymagać również zastosowania leków systemowych, zwłaszcza gdy próba terapii lekami miejscowymi nie przyniosła spodziewanego rezultatu. W leczeniu stosuje się wtedy Acytretynę (lek ten wybierany jest częściej w terapii u mężczyzn oraz u kobiet w wieku pomenopauzalnym, ze względu na ryzyko wywoływania wad wrodzonych u płodu), Metotreksat lub Cyklosporynę. Leczenie ogólne powinno być zawsze uzupełnione terapią miejscową, w celu maksymalnego zmniejszenia dawek leku.
Łuszczyca skóry głowy – objawy i leczenie
Bardzo dobre efekty terapeutyczne można osiągnąć przy zastosowaniu leków biologicznych. Jest to grupa leków pozyskiwanych metodami inżynierii genetycznej o wysoce specyficznym mechanizmie działania. Leki te wykazują lepszą skuteczność, szybkość i bezpieczeństwo działania w porównaniu z klasycznymi lekami stosowanymi w leczeniu ogólnym łuszczycy, jednak ze względu na bardzo wysoki koszt takiej terapii dostęp polskich pacjentów do tego typu leczenia jest mocno utrudniony.
W naszym kraju leczenie biologiczne przeprowadzane jest w ramach tzw. programów lekowych, a na zakwalifikowanie do tego typu kuracji mogą liczyć jedynie pacjenci o bardzo dużym nasileniu choroby i po udowodnionym braku efektu po zastosowaniu klasycznych metod terapii. W odróżnieniu od większości krajów europejskich, gdzie leczenie takie stosowane jest powszechnie.
Czy w leczeniu łuszczycy krostkowej pomaga solarium?
Nie. Skuteczną opcją stosowaną w leczeniu obu odmian jest fototerapia. Stosuje się naświetlania promieniami UVA i UVB emitowanymi przez sztuczne źródła światła. Najbardziej efektywnymi metodami fototerapii są naświetlania wąskopasmowym promieniowaniem UVB 311 nm. Naświetlania przeprowadza się zazwyczaj co 2-3 dni, a dawka promieniowania ustalana przez lekarza.
Zwracam uwagę, żeby nie mylić wspomnianych metod z promieniowaniem UV emitowanym przez solaria. W metodzie fototerapii stosowane są selektywne dawki ultrafioletu w stopniowo zwiększanych dawkach, a zabiegi przeprowadzane są pod ścisłą kontrolą lekarza.
Doskonałą metodą jest także fotochemioterapia (PUVA). Jest to metoda polegająca na połączeniu naświetlań promieniowaniem UVA z równoczesnym ogólnym lub miejscowym podawaniem preparatów światłouczulających z grupy psolarenów.
Łuszczyca krostkowa – leczenie szpitalne
Leczenie postaci uogólnionej łuszczycy krostkowej zawsze wymaga hospitalizacji. Poza leczeniem zmian skórnych, istotne jest też zachowanie równowagi wodno-elektrolitowej oraz białkowej. Leczenie tej postaci zawsze wymaga zastosowania leków systemowych, takich jak Metotreksat i Cyklosporyna. Terapia może być również uzupełniona leczeniem miejscowym.
Domowe sposoby na łuszczycę krostkową
Jak w przypadku wszystkich chorób, metody domowe powinny stanowić jedynie uzupełnienie, a nie alternatywę dla właściwego leczenia. Należy pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego nawilżenia i natłuszczenia skóry, najlepiej za pomocą specjalnie przeznaczonych do tego celu emolientów.
Wśród naturalnych metod leczenia choroby wymienia się kąpiele w słonej wodzie. Dużą popularnością cieszą się kąpiele w Morzu Martwym, jednak kąpiele w słonej wodzie w zaciszu domowym również nie zaszkodzą.
Znany jest też zbawienny wpływ promieniowania UV na skórę łuszczycową. Helioterapia (czyli leczenie słońcem) to najstarsza znana metoda leczenia łuszczycy.
Niektórzy chorzy duże znaczenie przypisują również ziołom, stosując je zarówno w postaci naparów, a także jako składnik kąpieli czy do okładów. Najbardziej popularne zioła stosowane w leczeniu łuszczycy to: rumianek, ostropest plamisty, skrzyp, akacja, liście brzozy, perzu, rzewienia oraz fasoli.
Należy pamiętać także o stosowaniu zdrowej diety, unikaniu infekcji oraz sytuacji stresujących.
Czy łuszczycę krostkową można wyleczyć?
Niestety nie. Łuszczyca jest chorobą przewlekłą, a to oznacza, że choruje się na nią przez całe życie. Oczywiście, zdarzają się w jej przypadku okresy zaostrzeń, jak i remisji, podczas których skóra pacjenta jest całkowicie wolna od zmian skórnych. Warto pamiętać natomiast, aby unikać czynników wyzwalających zaostrzenia, do których należą m.in. stres oraz infekcje.
Więcej o łuszczycy:
Jak rozpoznać łuszczycę plackowatą?
Jak żyć z łuszczycą? 8 rad
Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2008). W latach 2010 – 2015 odbyła szkolenie specjalizacyjne w dziedzinie dermatologii i wenerologii w Oddziale Klinicznym Dermatologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, gdzie prowadziła również zajęcia dydaktyczne ze studentami Wydziału Lekarskiego oraz School of Medicine In English. W 2016 zdała Państwowy Egzamin Specjalizacyjny z zakresu dermatologii i wenerologii, otrzymując jednocześnie wyróżnienie Okręgowej Izby Lekarskiej w Krakowie za jego wysoki wynik. Pracuje w Centrum Medycznym Sublimed w Krakowie.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
