Dawidowa glina
Najstarszy hebrajski zapis pochodzi z wykopalisk w Fortecy Elah – miejsca położonego w pobliżu doliny, w której Dawid miał stoczyć walkę z Goliatem. Na kawałeczku glinianego naczynia odnaleziono fragment alfabetu, pochodzący sprzed ok. 2 tys. lat przed Chrystusem. Jeśli badania radiowęglowe potwierdzą istnienie w tym okresie tradycji piśmienniczej, dotyczącej historii Izraela, mogłoby to znaczyć, że wiedza zawarta w Biblii nie była jedynie przekazywana ustnie.
Błogosławieństwo kapłanów
W 1979 roku pod Jerozolimą znaleziono dwa małe fragmenty srebrnych zwojów, na których zachowały się najstarsze odnalezione dotychczas cytaty biblijne. Ze względu na zniszczony i skorodowany materiał, dopiero współczesne metody pozwoliły odcyfrować zapis, datując go na IV wiek przed Chrystusem. Jest to fragment z Księgi Liczb, tzw. „błogosławieństwo kapłanów”, słowa wypowiadane na zakończenie liturgii. Brzmi on: ”Powiedz Aaronowi i jego synom: tak oto macie błogosławić Izraelitom. Powiecie im: Niech cię Pan błogosławi i strzeże. Niech Pan rozpromieni oblicze swe nad tobą, niech cię obdarzy swą łaską. Niech zwróci ku tobie oblicze swoje i niech cię obdarzy pokojem. Tak będą wzywać imienia mojego nad Izraelitami, a Ja im będę błogosławił” (Lb 6,23-27). Błogosławieństwo to jest używane do dziś.
Staropolskie relacje damsko-męskie
Słowa „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj” (Day ut ia pobrusa, a ti poziwai) to wedle historyków najstarsze zdanie w języku staropolskim, zapisane w Księdze Henrykowskiej, pochodzącej z XII wieku ze Śląska. Tekst księgi pisany jest w całości po łacinie, nagle pojawia się jednak zdanie z języka potocznego. Autorem tego historycznego zdania jest niejaki Bogwał, który tymi słowy zwraca się do żony, sugerując, by dała mu mielić ziarno, a sama odpoczęła. Byłby to więc bardzo optymistyczny dla pań początek naszej ojczystej mowy, gdyby nie interpretacje niektórych językoznawców, według których zlatynizowane słowo poziwai znaczy raczej „podziwiaj”. Patrz no, kobieto, jak młócę to ziarno.
Do pierwszego polskiego zdania nawiązuje współczesny autor Andrzej Sapkowski, wkładając w usta jednego z bohaterów swojej sagi o Wiedźminie kwestię: „Daj, ać ja pobruszę, a ty skocz do piwnicy po piwo.”
