Chrzest święty to ceremonia uroczysta i podniosła - dotyczy to nie tylko dziecka, lecz także rodziców i rodziców chrzestnych, bo podczas Mszy Św. muszą wyznać swoją wiarę i przystąpić do Komunii. Znajomość etapów obrzędu chrztu świętego z pewnością pomoże w głębszym przeżywaniu tego sakramentu przez rodziców i rodziców chrzestnych dziecka, a także wszystkich uczestniczących w ceremonii.
Spis treści:
- Czym jest chrzest święty?
- Jak ubrać dziecko do chrztu?
- Przebieg ceremonii krok po kroku
- Przedmioty wykorzystywane przy chrzcie
- Kto ma trzymać dziecko do chrztu?
- Pamiątka chrztu świętego
- Uroczystość z okazji chrztu świętego
Czym jest chrzest święty? Dlaczego jest tak ważny?
Chrzest jest sakramentem, poprzez który dziecko lub osoba dorosła staje się członkiem kościoła katolickiego. Jest niejako fundamentem wiary i "kluczem" do przyjęcia kolejnych sakramentów, takich jak bierzmowanie czy ślub. Chrzest można przyjąć w dowolnym wieku.
Najczęściej rodzice podejmują decyzję za dziecko i podają je do chrztu, kiedy jest jeszcze niemowlakiem. Czasem jednak zdarza się, że chcą oni, aby dziecko samo zadecydowało o swojej wierze i rezygnują z tego sakramentu (i każdego kolejnego). Katechumenat, czyli chrzest udzielany osobie dorosłej albo starszym dzieciom, jest obecnie coraz bardziej popularny.
Każdorazowe uczestnictwo w ceremonii chrztu jest również przypomnieniem własnego chrztu świętego, a tym samym - odnowieniem w wierze.
fot. Chrzest święty/Adobe Stock, jimena
Jak ubrać dziecko do chrztu?
Najczęściej malucha ubiera się w stonowane kolory, najczęściej białe. Warto postawić także na naturalne przewiewne materiały i nie szaleć z dodatkami czy elementami ozdobnymi, takimi jak tiul czy koronka. Dziecko, choć jeszcze praktycznie zupełnie nieświadome, może czuć dyskomfort związany już z samą sytuacją, dlatego zakładanie mu niewygodnych ubrań czy sztucznych tkanin nie jest najlepszym pomysłem.
Oprócz bieli bardzo popularne są także pastelowe, subtelne kolor, takie jak beże, błękity, róże czy odcienie szarości. Obecnie nie ma konieczności podawania dziecka do chrztu w specjalnym beciku czy rożku, ale jeśli chrzest przypada na zimowe miesiące, warto dodatkowo zaopatrzyć się w coś ciepłego do okrycia malucha.
Jeśli chrzcisz dopiero kilkuletnie dziecko, możesz postawić na lekką, zwiewną sukienkę lub stonowany, minimalistyczny garnitur.
Chrzest święty: formuła chrztu i przebieg ceremonii krok po kroku
Chrzest święty jest elementem zwykłej mszy, najczęściej odprawianej w niedzielę lub dzień świąteczny (np. Poniedziałek Wielkanocny). Mogą w niej więc uczestniczyć osoby, które nie znają ani rodziców, ani żadnego z gości. Zdarza się, że podczas jednej mszy ksiądz udziela chrztu więcej niż jednemu dziecku.
Co do daty chrztu, w niektórych częściach Polski przyjmuje się, że pierwszy dzień świąteczny po narodzinach dziecka to odpowiednia data na chrzest. Z tego powodu wiele ceremonii odbywa się podczas świąt wielkanocnych, bożonarodzeniowych czy w Nowy Rok.
W niektórych parafiach jest zwyczaj, aby chrztu udzielać tylko w jedną konkretną niedzielę miesiąca. Zawsze warto dopytać w konkretnej parafii, czy są jakieś zalecenia co do daty chrztu.
Przebieg sakramentu chrztu:
- Chrzest jest częścią zwykłej mszy świętej, dlatego podczas uroczystości obecni są nie tylko bliscy malucha i zaproszeni goście, ale także inni wierni. Sama ceremonia chrztu trwa ok. 15 minut.
- Rodzice wraz z maluchem i chrzestnymi siedzą w pierwszej ławce i na znak ze strony księdza podchodzą do ołtarza.
- Kapłan pyta rodziców chrzczonego dziecka o imię, jakie dla niego wybrali.
- Rodzice podają wybrane, uprzednio skonsultowane z księdzem, imię dziecka. Lepiej jest porozmawiać o imieniu przed chrztem, zwłaszcza gdy wybrane imię jest rzadziej spotykane lub obcojęzyczne. Kapłan może nie zgodzić się na wybrane imię do chrztu, zwłaszcza gdy godzi ono w religię katolicką lub jest z nią niezgodne.
- Po podaniu imienia, kapłan-szafarz pyta rodziców: „O co prosicie kościół święty dla (tutaj imię dziecka)?”.
- Rodzice odpowiadają: „O chrzest”.
- Kapłan rozpoczyna właściwą ceremonię i mówi: „Prosząc o chrzest dla waszego dziecka, przyjmujecie na siebie obowiązek wychowania go w wierze, aby zachowując Boże przykazania, miłował Boga i bliźniego, jak nauczył nas Jezus Chrystus. Czy jesteście świadomi tego obowiązku?”
- Rodzice odpowiadają: „Jesteśmy świadomi”.
- Kapłan zwraca się do rodziców chrzestnych: „A wy, rodzice chrzestni, czy jesteście gotowi pomagać rodzicom tego dziecka w wypełnianiu obowiązku?”.
- Rodzice chrzestni odpowiadają: „Jesteśmy gotowi”.
- Kapłan-szafarz mówi do dziecka: "(imię dziecka)„, wspólnota chrześcijańska przyjmuje cię z wielką radością. Ja zaś w imieniu tej wspólnoty znaczę cię znakiem krzyża, a po mnie naznaczą cię tym samym znakiem Chrystusa Zbawiciela twoi rodzice i chrzestni”.
- Po tych słowach szafarz zbliża się do dziecka, by nakreślić na jego czole znak krzyża. Po nim powinni uczynić to samo rodzice wraz z chrzestnymi.
- Po wykonaniu znaku krzyża na czole dziecka kapłan przystępuje do odprawienia mszy świętej, która ma przebieg normalny aż do momentu kazania, po którym następuje faktyczny obrzęd chrztu świętego. Do tego czasu matka chrzestna powinna przygotować już białą szatę, a ojciec chrzestny świecę chrzcielną.
- Kapłan odmawia modlitwę egzorcyzmu, a po niej modlitwę poświęcenia wody lub dziękczynną.
- Po odmówieniu odpowiednich modlitw szafarz zwraca się do rodziców dziecka i chrzestnych następującymi słowami: „Drodzy rodzice i chrzestni. Przyniesione przez was dzieci otrzymują z miłości Bożej przez sakrament chrztu nowe życie z wody i z Ducha Świętego. Starajcie się wychować je w wierze tak, aby zachować w nich to Boże życie od skażenia grzechem i umożliwić jego ustawiczny rozwój. Jeśli więc, kierując się wiarą, jesteście gotowi podjąć się tego zadania, to wspominając swój własny chrzest, wyrzeknijcie się grzechu i wyznajcie wiarę w Jezusa Chrystusa. Jest to wiara kościoła, w której wasze dzieci otrzymują chrzest. Czy wyrzekacie się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?”.
- Wszyscy zgodnie odpowiadają: „Wyrzekamy się”.
-
Po tym wstępie kapłan przystępuje do serii pytań skierowanych do rodziców i rodziców chrzestnych dzieci, które przystępują do sakramentu chrztu. Pytania są następujące:
K: Czy wyrzekacie się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby zło was nie opanowało?
R: Wyrzekamy się.
K: Czy wyrzekacie się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
R: Wyrzekamy się.
K: Czy wierzycie w Boga Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
R: Wierzymy.
K: Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa?
R: Wierzymy.
K: Czy wierzycie w Ducha Świętego?
R: Wierzymy.Na zakończenie tej części obrzędu, kapłan mówi: „Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą, w Chrystusie, Panu naszym”, a rodzice odpowiadają: „Amen”.
Szafarz przystępuje do punktu ceremonii, podczas którego następuje właściwe ochrzczenie dziecka, poprzez polanie jego głowy wodą święconą z chrzcielnicy:
-
Zakończenie ceremonii Chrztu: K: Czy chcecie, aby (imię dziecka) otrzymał chrzest w wierze kościoła, którą przed chwilą wyznaliśmy?
R: Chcemy.
K: (Imię dziecka), ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna i Ducha Świętego.
K, R: Chwała Ojcu i Synowi i Duchowi Świętemu…Kapłan-szafarz namaszcza czoło dziecka Krzyżmem Świętym. Następnie dziecko otrzymuje białą szatę, uprzednio przygotowaną przez matkę chrzestną.
K: (Imię dziecka) stałeś się nowym stworzeniem i przyoblekłeś się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomogą ci zachować godność dziecka Bożego nieskalaną aż po życie wieczne.
Wszyscy: Amen.
K: Przyjmijcie światło Chrystusa.Następuje zapalenie świecy od paschału (powinien zapalić ją ojciec chrzestny).
K: Podtrzymywanie tego światła powierza się wam, rodzice i chrzestni, aby wasze dziecko, oświecone przez Chrystusa, postępowało zawsze jak dziecko światłości, a trwając w wierze, mogło wyjść na spotkanie przychodzącego Pana razem z wszystkimi Świętymi w niebie.
- Po zakończeniu ceremonii chrztu świętego kapłan przystępuje do dalszej części mszy świętej, podczas której rodzice wraz z chrzestnymi są zobowiązani do przyjęcia komunii świętej. Po mszy chrzestni powinni się udać do zakrystii, by tam złożyć podpis pod zaświadczeniem o ich udziale w obrzędzie chrztu świętego.
- Dopiero po zakończeniu mszy i wyjściu z kościoła jest miejsce na przekazywanie prezentów, życzeń i wierszyków z okazji chrztu. Można to zrobić także dopiero w domu lub lokalu, w którym odbywa się impreza.
Przedmioty wykorzystywane przy Chrzcie Świętym
Znajomość obrzędu chrztu jest pełna dopiero w chwili, gdy również i wiedza o poszczególnych przedmiotach czy olejkach jest znana uczestnikom obrzędu. Oto kilka z nich:
- Woda święcona (którą wykonywany jest znak krzyża na początku ceremonii) – nawiązanie do chrztu Jezusa w rzece Jordan. Woda święcona ma moc oczyszczania z grzechu.
- Krzyżmo Święte – mieszanina oliwy z oliwek i balsamu. Zgodnie z wiarą ma moc oczyszczającą, ale i również jest swego rodzaju potwierdzeniem naznaczenia przez samego Boga (dlatego podczas koronacji również używano Krzyżma, na znak, iż król jest pomazańcem boskim).
- Biała szata dla dziecka – biały to kolor niewinności i cnoty wolnej od grzechu szatana i pierworodnego. Szatkę kupuje matka chrzestna. Zwykle kupuje się ją w specjalnym pudełeczku ochronnym.
- Świeca chrzcielna – jest ona zapalana na znak, że ochrzczony stał się dzieckiem światłości. Przyjęło się, że za zakup i przyniesienie świecy odpowiedzialny jest ojciec chrzestny.
Kto ma trzymać dziecko do chrztu?
Nie ma jednej ustalonej zasady co do tego, kto ma trzymać dziecko do chrztu. Mogą to być zarówno rodzice biologiczni, jak i chrzestni. Warto o ostatecznej decyzji poinformować księdza, który następnie może dać kilka wskazówek co do ustawienia podczas samej ceremonii.
W niektórych częściach Polski panuje przekonanie, iż dziewczynkę powinna trzymać biologiczna lub chrzestna matka, a chłopca - ojciec. Nie jest to jednak regułą i coraz częściej jest to kwestia bardzo umowna, a sztywne zasady mocno w ostatnich latach się zacierają.
Pamiątka chrztu świętego: co dać dziecku?
Jako pamiątkę chrztu świętego rodzice chrzestni oraz goście często decydują się na grawerowane pudełeczko, ramkę z napisem albo pozytywkę. Popularnym prezentem jest także srebrna zawieszka z grawerem, a także wszelkiego rodzaju medaliki, krzyżyki i różańce.
Pamiątką chrztu świętego są oczywiście także wszystkie elementy przygotowane do ceremonii - świeca i szatka na głowę.
fot. Chrzest święty/Adobe Stock, vadim kozlovsky
Uroczystość z okazji chrztu świętego
Po mszy świętej i ochrzczeniu dziecka rodzice często decydują się na zorganizowanie uroczystego obiadu. Czasem jest to impreza w wynajętym lokalu, a czasem małe przyjęcie w domu. Menu na chrzest w domu jest najczęśćiej proste i przypomina to, przygotowywane na wesela lub rodzinne przyjęcia.
Nie może zabraknąć także tortu z okazji chrztu, który można upiec samodzielnie lub zamówić gotowy wypiek z cukierni. Jeśli chodzi o dekoracje, najczęściej rodzice stawiają na biało-różowe lub biało-niebieskie elementy, balony oraz kartonowe dekoracje. Dużą popularnością cieszą się także drewniane lub neonowe napisy, które jednocześnie występują w roli eleganckiego tła do zdjęć.
Życzenia na chrzest święty
Życzenia na chrzest święty, jeśli są składane osobiście, kierowane są oczywiście do rodziców biologicznych i chrzestnych. Jeśli jednak chcesz, aby maluch miał pamiątkę z tego dnia, kiedy już będzie starszy, przygotuj mu kartkę okolicznościową i umieść w niej piękne życzenia lub wierszyki na chrzest - są one wzruszające, niosą uniwersalne mądrości i na pewno będą piękną pamiątką dla dziecka.
Życzenia można także umieścić w ramce w połączeniu z elegancką grafiką i podarować jako ozdobę, która będzie pięknie prezentować się w dziecięcym pokoju.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 09.09.2009.
Czytaj także:
Ile pieniędzy dać na chrzciny?
Menu na chrzciny w domu
Przesądy o chrzcinach
