Nastolatek na wakacjach: od ilu lat dziecko może pojechać samo na wakacje?

fot. Adobe Stock, Drobot Dean

Samodzielne wakacje w wieku 16 lat mają plusy i minusy. W takiej sytuacji łatwo o emocje. I to po obu stronach. Rodzice zwykle od razu chcą odmówić, dziecko jednak walczy o swoją samodzielność. Jak sprawić, by dziecko nie czuło się zlekceważone, a rodzice opanowani i względnie spokojni?

Samodzielne wakacje - czy to już czas?

Pierwszym kryterium, jakie trzeba wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji o samodzielnych wakacjach nastolatka, jest wiek dziecka. Według polskiego prawa, za czyny osób poniżej 13 roku życia odpowiadają jego prawni opiekunowie. Dlatego wypuszczenie dziecka w tym wieku na wakacje może oznaczać poważne konsekwencje. Samodzielny wyjazd z rówieśnikami jest racjonalny dopiero w przypadku 16-17 latka. 

Najpierw wybadaj grunt

Kiedy dziecko przychodzi do ciebie z taką propozycją, powinnaś przeprowadzić z nim spokojną rozmowę. Zapytać o takie informacje dotyczące wyjazdu:

• z kim jedzie (z grupą znajomych, z parą),
• cel podróży,
• czas podróży,
• środek transportu,
• koszt podróży.

​Jeśli dziecku zależy na wyjeździe bez opieki, powinno bez problemu, szczerze i uczciwie podać:

• numery telefonów do innych uczestników podróży,
• numery telefonów do rodziców kolegów i koleżanek, z którymi jedzie,
• adres pobytu.

Szybki test na podjęcie decyzji nt. samodzielnego wyjazdu nastolatka

Odpowiedz na pytania:

1. Czy moje dziecko ma skończone 16-17 lat?
2. Czy jest samodzielne (samo jeździ do szkoły, umie rozwiązywać podstawowe problemy)?
3. Czy umie ponosić konsekwencje swoich czynów (czy np. nie usprawiedliwialiśmy jego nieobecności, kiedy urywało się z lekcji)?
4. Jakie są nasze relacje (czy umiemy ze sobą szczerze rozmawiać, czy zdarzyło się, że dziecko zawiodło nasze zaufanie)?
5. Czy możesz na dziecku polegać?
6. Czy do tej pory dotrzymywało słowa?
7. Jakie są nasze doświadczenia z jego samodzielnych wyjść z domu (czy wraca o ustalonej porze)?
8. Czy dziecko zachowało się kiedyś skrajnie odpowiedzialnie?
9. Czy nastolatek/nastolatka chcą wyjechać ze swoją drugą połówką?
10. Czy przeprowadziłaś z synem/córką rozmowę nt. współżycia seksualnego?

Jeśli choć jedna odpowiedź wypadła na NIE (zwłaszcza w punkcie 1), powinnaś poważnie zastanowić się nad wydaniem zgody oraz... nad swoim postępowaniem. Jeśli pytanie o samodzielny wyjazd na wakacje dziecka zaskoczyło cię, to znak że powinnaś pomyśleć o szczerych rozmowach na trudne tematy: odpowiedzialności, seksualności, alkoholu i używek, finansów. 

Kiedy nie zgadzasz się na samodzielne wakacje dziecka

Jeśli nie zgadasz się na wyjazd 16-latka bez opieki, odpowiedź „nie, bo nie” po prostu nie istnieje. Zlekceważony lub upokorzony nastolatek może w odwecie - zacząć podejmować ryzykowne zachowania, spróbować oszukiwać i manipulować, a nawet uciec z domu.

Rady dla ciebie:

• Jeśli masz argumenty przeciw wyjazdowi nastolatka bez opieki, podaj je na spokojnie. Zaproponuj kompromis lub zapytaj dziecko, jakie ma pomysły, byś zmieniła zdanie. 
• W rozmowie z nastolatkiem nie powinno zabraknąć konkretnego przedstawienia oczekiwań dotyczących zmiany zachowania dziecka i to niezależnie od tego, czy zgadzasz się na jego samodzielny wyjazd, czy nie.
• Komunikując nastolatkowi decyzję na NIE – od razu zaproponuj program naprawczy, np. zaproponuj, że do rozmowy wrócicie za miesiąc i wtedy zastanowicie się, czy przez ten czas w waszych relacjach nastąpiła poprawa.

Jeśli zgadasz się na wyjazd, porusz z dzieckiem niewygodne lub rzadko pojawiające się tematy, spisz zdania, które każdy nastolatek powinien usłyszeć od rodziców. Warto też porozmawiać o depresji u nastolatków, która może nie dawać jasnych symptomów, a pojawić się w trakcie wyjazdu lub po nim, kiedy to niektóre relacje kruszą się, zamiast wzmacniać. Nie zapomnij też poruszyć tematu antykoncepcji, ale nie strasz córki/syna niechcianą ciążą, nie wypytuj na siłę o doświadczenie seksualne i wiedzę o seksie. 

Tekst na podstawie artykułu opublikowanego na zlecenie Edipresse 14.07.2014.