„Ja” cielesne – realne czy idealne?
Poczucie nieatrakcyjności fizycznej oraz niezadowolenie ze swojej sylwetki i wyglądu mają szczególnie duży wpływ na samoocenę i dlatego mogą wyjaśniać wyższą depresyjność u dziewcząt, gdy wchodzą one w okres dorastania. Przeobrażenia dziecka w osobę dorosłą wiążą się z gwałtownymi, a zarazem najbardziej dostrzegalnymi zmianami w wyglądzie zewnętrznym. Właśnie w tym czasie, gdy zmiany w budowie ciała stają się intensywne, dorastający zaczynają coraz bardziej koncentrować się na własnym wyglądzie. Rozpoczyna się proces porównań obrazu własnego ciała (realne „ja” cielesne) z nieosiągalnymi, wyidealizowanymi wzorcami sylwetek lansowanych w mediach (idealne „ja” cielesne). Konfrontacja taka najczęściej wpływa na niekorzyść, staje się źródłem dyskomfortu, obniżenia poczucia własnej wartości i wielu negatywnych emocji.
Poczucie własnej wartości u dziewcząt
Dorastający, którzy spostrzegają siebie jako odmiennych pod względem fizycznym od stereotypu kulturowego, mają wyraźnie obniżoną samoocenę. Poczucie własnej wartości jest silnie związane z wyglądem szczególnie u dziewcząt, które mają skłonność do łączenia właściwości fizycznych z cechami psychicznymi. U dziewcząt poczucie własnej wartości kształtuje się na podstawie własnej atrakcyjności, popularności oraz relacji interpersonalnych.
Polecamy: dział Dojrzewanie
Wpływ rodziców
Na negatywną postawę wobec ciała mają duży wpływ ukształtowane w dzieciństwie przekonania o własnej atrakcyjności oraz styl socjalizacji związany z perfekcjonistyczną postawą rodzicielską. Charakteryzuje się ona rozwijaniem u dziecka potrzeby rywalizacji, nadmiernie uporczywym kontaktem oraz używaniem wzmocnień negatywnych. Takie postępowanie rodziców przyczynia się do powstania negatywnego, zaniżonego obrazu swoich cech, zdolności i umiejętności, prowadząc w ostateczności do uznania siebie za osobę nieatrakcyjną fizycznie. Dążenie do doskonałości objawiać się zatem będzie działaniami mającymi na celu poprawę swojej fizyczności. Postawa dziewcząt wobec swojego ciała jest modelowana w dużej mierze przez matki. Badania pokazują również, że dzieci w okresie dorastania, których rodzice nie akceptują ich seksualności, mają dużo bardziej negatywną postawę wobec swojego ciała i przejawiają bardziej zaburzony jego obraz.
Fragment książki „Depresja u dzieci i młodzieży. Analiza systemu rodzinnego – ujęcie kliniczne”, Wioletta Radziwiłłowicz.
Czytaj też: Czym jest wampiryzm?
