W nowej podstawie programowej wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych formach wychowania przedszkolnego (Załącznik nr 1 do Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół) czytamy:
„Zadaniem nauczycieli jest prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji. W roku poprzedzającym rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej należy przeprowadzić analizę gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna).
Celem takiej analizy jest zgromadzenie informacji, które mogą pomóc:
- rodzicom w poznaniu stanu gotowości swojego dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej, aby mogli je w osiąganiu tej gotowości, odpowiednio do potrzeb, wspomagać;
- nauczycielom przedszkola przy opracowaniu indywidualnego programu wspomagania i korygowania rozwoju dziecka, który będzie realizowany w roku poprzedzającym rozpoczęcie nauki w szkole podstawowej;
- pracownikom poradni psychologiczno-pedagogicznej, do której zostanie skierowane dziecko w razie potrzeby pogłębionej diagnozy związanej ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi".
Zgodnie z założeniami reformy programowej przygotowanej w Ministerstwie Edukacji Narodowej, w pracy każdego nauczyciela – pedagoga nadzwyczaj ważne jest zróżnicowanie podejścia do ucznia, dostrzeganie indywidualnego potencjału i zdolności, a w razie potrzeby - udzielanie wsparcia w przezwyciężaniu trudności szkolnych. Ocenianie gotowości szkolnej dzieci będzie można dokonać stosując Skalę Gotowości Szkolnej oraz Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka.
Skala Gotowości Szkolnej (SGS) autorstwa E. Koźniewskiej jest obserwacyjną metodą przygotowaną jako pomoc dla nauczycieli dzieci sześcioletnich. Metodę opracowano w CMPPP w latach 2004-2006 w ramach projektu Badanie Gotowości Szkolnej Sześciolatków, finansowanego przez Europejski Fundusz Społeczny.
Skala Gotowości szkolnej składa się z pięciu części odnoszących się do wyróżnionych obszarów aktywności dzieci:
- poznawanie świata i siebie,
- zabawa i nauka w grupie rówieśników,
- samodzielność w trudnych sytuacjach,
- podejmowanie zadań i praca pod kierunkiem nauczyciela,
- przygotowanie do nauki czytania, pisania i matematyki.
W związku z projektem reformy systemu edukacji ogłoszonym przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i planowanym obniżeniem wieku realizacji obowiązku szkolnego, na podstawie Skali Gotowości Szkolnej opracowano eksperymentalną wersję arkusza obserwacyjnego pięciolatków - Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków autorstwa E. Koźniewskiej i A. Matuszewskiego.
Kryteria Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka (GE-5) to zestawienie zachowań i umiejętności dziecka w wieku przedszkolnym dotyczących przygotowania do nauki w szkole.
Zobacz też : Sposób na ortografię
Ich treści dotyczą pięciu obszarów aktywności dzieci:
- zdobywanie wiedzy i umiejętności poznawczych,
- współdziałanie z rówieśnikami,
- osiąganie samodzielności,
- realizowanie nowych form aktywności – nauki i pracy,
- przygotowanie do nauki czytania, pisania i matematyki.
Badania pięciolatków z zastosowaniem Kryteriów Gotowości Edukacyjnej Pięciolatka rozpoczęto w styczniu 2009.
Zobacz też : Jak skutecznie chwalić dziecko?
Informacja o stopniu gotowości szkolnej jest ważna zarówno dla rodziców, jak i pedagogów. Rodzice otrzymują w niej pomoc przy podejmowaniu ważnych decyzji dotyczących dalszej edukacji dziecka, chociażby o odroczeniu obowiązku szkolnego. Z kolei pedagogom umożliwia zaplanowanie pracy z dzieckiem z uwzględnieniem jego potrzeb rozwojowych i edukacyjnych.
W codziennej praktyce pedagogicznej pojawia się istotna zależność - im wcześniej wykrywamy zagrożenia, tym skuteczniej je eliminujemy. Dobre przygotowanie i gotowość do podjęcia nauki w szkole to mniejsza liczba niepowodzeń szkolnych!
