Poprzez zabawę dziecko uczy się w sposób intuicyjny i nieświadomy. To właśnie dzięki niej zdobywa mnóstwo przydatnych mu w życiu umiejętności: rozwija wyobraźnię, ćwiczy motorykę dużą i małą, trenuje koncentrację i zdolności językowe, poznaje swoje emocje, a nawet nabiera pewności siebie. Dla dziecka nie ma więc lepszego sposobu na przyswajanie i poszerzanie wiedzy niż zabawa. Zwłaszcza jeśli uczestniczy w niej rodzic. Wspólna aktywność ułatwia tworzenie z malcem więzi i daje mu poczucie bezpieczeństwa. Jakie zabawy edukacyjne najbardziej spodobają się przedszkolakom? Oto moje propozycje.
Spis treści:
- Kolorowe pieczątki
- Teatrzyk z pacynkami
- Tworzenie domku dla lalek
- Sensoryczny tor przeszkód z nagrodami
- Czytanie bajek terapeutycznych
- Zabawa w lustrzane odbicie
- Lepienie z masy solnej
- Układanie puzzli
- Pisanie opowiadania
- Gry planszowe
Kolorowe pieczątki
Do ich wykonania potrzebne będą farby plakatowe, kartki oraz wszelkie materiały, które możemy wykorzystać w charakterze stempelka: suche gałązki i patyki zebrane na dworze, kamyki o nieregularnej powierzchni, guziki, sznurki, kawałki owoców (np. połówka jabłka, winogrona, chropowata skórka pomarańczy) i co tylko przyjdzie nam do głowy.
Nasz stempelek pokrywamy farbą i odbijamy go na papierze. Na jednej kartce można odbić różne materiały, dzięki czemu powstanie ciekawa kompozycja. Przy okazji możemy opowiadać dziecku o wykorzystanych materiałach. Np. „jabłko rośnie na drzewie zwanym jabłonią”, „guzik służy do zapinania sweterka” itp. Zabawa z pieczątkami wpływa nie tylko na zmysł estetyczny dziecka, ale też wzbudza ciekawość świata.
Teatrzyk z pacynkami
Pacynki możemy stworzyć samodzielnie np. ze skarpetki, włóczki i kawałków materiału lub kupić gotowe na Allegro (na szczęście nie są drogie). By zorganizować wraz z dzieckiem przedstawienie teatralne, nie trzeba samemu wymyślać scenariuszy, można posłużyć się książką Małgorzaty Koc „Pokazywane wierszyki i zabawy paluszkowe, czyli jak rozwijać mowę i sprawność manualną”. Książeczka zawiera 34 wierszyki i 16 piosenek oraz inne propozycje zabaw z wykorzystaniem pacynek. To doskonały trening dla małych paluszków, który wzbogaca ruchy dziecka, motywuje je do czynności poznawczych i zapoznaje zarówno z werbalnym, jak i pozawerbalnym sposobem komunikowania się.
fot. Teatrzyk z pacynkami/Adobe Stock, New Africa
Tworzenie domku dla lalek
Kto choć raz nie zrobił w dzieciństwie domku z pudełka do butów? To świetna zabawa rozwijająca wyobraźnię i kształtująca sprawność manualną. Szczególnie dziewczynki będą zachwycone, mogąc samodzielnie zaprojektować mieszkanko dla swoich lalek. Będziemy potrzebować co najmniej dwóch pudełek: jednego, by stworzyć bryłę budynku i kolejnego, z którego powstaną ściany i maleńkie mebelki. Oprócz tego warto zaopatrzyć się w papier kolorowy, krepinę, farby lub kredki, ołówek z gumką do rysowania wykrojów, klej i oczywiście nożyczki. Reszta zależy już od naszej wyobraźni i czasu, który chcemy poświęcić na zabawę.
Sensoryczny tor przeszkód z nagrodami
Tę zabawę kochają wszystkie dzieci. Polega ona na pokonywaniu w określony sposób toru przeszkód i dostarczaniu tym samym różnorodnych wrażeń sensorycznych. Dzięki temu dziecko nie tylko otrzymuje sporą dawkę ruchu, ale przede wszystkim rozwija motorykę małą i dużą. Podczas zabawy malec chodzi, biega, skacze, turla się, czołga, rzuca do celu, szuka przedmiotów. Może też zapinać guziki, wyszukiwać małe przedmioty z pudełka wypełnionego np. makaronem, zapinać klamerki na sznurku itd. Wszystko zależy od tego, jakie zadanie przed nim postawimy. Do stworzenia toru nie potrzeba specjalnych rekwizytów – wystarczy np. krzesło, kilka poduszek, oparcie od kanapy, dywaniki, maty, czy zwinięty koc. Na koniec nie zapomnijmy o nagrodzie za trud!
Czytanie bajek terapeutycznych
W długie zimowe wieczory sprawdzą się wszelkiego rodzaju baśni i książeczki, nic bowiem tak nie rozwija wyobraźni dziecka, jak ciekawa opowieść. Jeżeli jednak chcemy, by książka przekazywała coś ważnego, warto sięgnąć po bajki terapeutyczne. To specjalne historie, które pomagają dziecku w przezwyciężeniu lęków (np. adaptacja w przedszkolu), rozpoznawaniu emocji (np. złość, wstyd, poczucie winy), zrozumieniu poważnych tematów (np. rozwód rodziców, śmierć bliskiej osoby), ale też radzeniu sobie w pozornie błahych sytuacjach, które jednak malcom sprawiają trudności. Bajki terapeutyczne to ogromna pomoc dla rodziców, którzy chcieliby przepracować z dzieckiem określone tematy, a nie wiedzą, jak to zrobić.
fot. Czytanie bajek z dzieckiem/ Adobe Stock, fizkes
Zabawa w lustrzane odbicie
Dzieci uwielbiają naśladować dorosłych, co można wykorzystać zarówno w zabawie, jak i w nauce. Gra w lustrzane odbicie to świetny sposób na wspólne spędzenie czasu z przedszkolakiem. Zabawa ta dobrze wpływa na równowagę i elastyczność ciała dzieci. Dzięki niej ćwiczymy również koncentrację uwagi. Rodzic z dzieckiem stają naprzeciwko siebie. Jedno z nich pokazuje określone ruchy, np. stojąc na jednej nodze, podnosi obie ręce i klaszcze. Zadaniem dziecka jest powtórzenie wszystkich ruchów. Inną odmianą tej zabawy jest „taniec pokazywaniec”, w którym mogą pomóc popularne dziecięce piosenki z YouTube takie jak „Kaczuszki”, „Baby Shark”, „głowa, ramiona, pięty”, „koła autobusu kręcą się” czy „a ram sam, sam, sam”.
Lepienie z masy solnej
Masa solna to materiał tani, ekologiczny i łatwy w przygotowaniu, z którego możemy zrobić prawdziwe cudeńka: ozdoby na choinkę, drobne upominki, wieńce na drzwi, zabawkowe figurki i co tylko nam przyjdzie do głowy. Lepienie z masy solnej rozwija zdolności manualne dziecka i pobudza jego wyobraźnię. Rączka wyćwiczona lepieniem dużo lepiej będzie sobie radzić z pisaniem.
By uzyskać idealną konsystencję masy solnej, wystarczy połączyć ze sobą szklankę soli, szklankę mąki i pół szklanki wody, a następnie wyrabiać ciasto tak długo, aż będzie gładkie. Dobrze zagnieciona masa powinna być gęsta i elastyczna. Gdy już będzie gotowa, formujemy ją w dowolny kształt, który po wysuszeniu możemy pomalować farbami lub polakierować. Możemy też wyciskać na niej wzory i wycinać ornamenty.
Układanie puzzli
Trudności w skupieniu się przez dłuższy czas na jednej rzeczy ma wiele przedszkolaków. Na tym etapie życia nie jest to jeszcze umiejętność niezbędna, jednak warto ćwiczyć z dzieckiem koncentrację uwagi, zanim pójdzie ono do szkoły. Można w tym celu wykorzystać puzzle, które świetnie wpływają na pamięć wzrokową i uczą logicznego myślenia. Poszukując brakujących elementów układanki, mózg intensywnie pracuje, co pozytywnie wpływa na ogólny rozwój dziecka. Układanie puzzli przyda się także rodzicom, zajęcie to pozwala się bowiem wyciszyć, odstresować i zapomnieć o otaczających nas problemach. To znakomity pomysł na zimowy wieczór, pamiętajmy tylko, by stopień trudności danej układanki oraz wielkość jej elementów dopasować do wieku dziecka. W innym wypadku malec może szybko się zniechęcić.
fot. Układanie puzzli, Adobe Stock, New Africa
Pisanie opowiadania
Ciekawa propozycja dla tych, którzy cenią sobie kreatywność. Jedna osoba zaczyna opowieść, druga dopowiada kolejne zdania, a potem już naprzemiennie dziecko i rodzic wymyślają dalszą część historii. Powstałe w ten sposób opowiadanie można spisać w formie książeczki, do której oczywiście należy stworzyć ładną okładkę (tutaj przydadzą się kredki lub farby). Młodsze przedszkolaki lepiej poradzą sobie zapewne z prostszą odmiana tej zabawy. Rodzic musi zadawać konkretne pytania i zapisywać odpowiedzi, np. „kto?” (pytanie), „Pszczółka Maja” (odpowiedź), „co robi?” (pytanie), „leci do ula” (odpowiedź). Pytań może być wiele (po co? Dlaczego? W jaki sposób? Kiedy? ), a odpowiedzi malucha z pewnością ułożą się w ciekawą historyjkę. Dzieci uwielbiają zabawy wyobraźnią, dlatego taka forma aktywności może przynieść im mnóstwo frajdy.
Gry planszowe
To prawdziwe wyzwanie dla przedszkolaka. I nie chodzi tu tylko o rozwój umysłowy, ale przede wszystkim o naukę zasad i umiejętności przegrywania. Dzieci często fantazjują o tym, że są niepokonane, a bliscy utwierdzają je w tym przekonaniu. Wielu rodziców specjalnie daje maluchom wygrywać lub pozwala na oszukiwanie po to, by nie sprawić im przykrości. Tymczasem by dobrze radzić sobie w życiu, trzeba nauczyć się również przegrywać i dobrze by stało się to w bezpiecznych warunkach zabawy. Zmierzenie się z porażką w późniejszych latach może okazać się bowiem dużo trudniejsze. Nie ma też co ukrywać, że kiedy znamy gorycz porażki, radość ze zwycięstwa smakuje znacznie lepiej. Podczas uczciwie prowadzonej gry dziecko uczy się nie tylko działać zgodnie z zasadami, ale też tego, że osiągniecie sukcesu wymaga wysiłku.
fot. Gry planszowe/ Adobe Stock, LIGHTFIELD STUDIOS
Czytaj także:
Kreatywność u dziecka - jak rozbudzić kreatywność u dziecka
Zabawy z dzieckiem – rozwijające plastycznie
Jak zrobić masę solną do zabawy z dzieckiem? Praktyczny poradnik
