Za sprawę w sądzie zwykle trzeba zapłacić opłatę sądową. Bez niej sprawa nie nabierze biegu. Gdy cię na to nie stać, możesz ubiegać się o zwolnienie z kosztów. Zobacz, kto i w jakiej sytuacji ma prawo do skorzystania z ulgi w opłatach sądowych.
Opłaty sądowe
Przepisy wyróżniają trzy rodzaje opat:- stała – nie może być niższa niż 30 zł i wyższa niż 5000 zł;
- stosunkowa – wynosi 5 proc. wartości przedmiotu sporu (np. kwoty zaległego wynagrodzenia, którego domagasz się od pracodawcy), jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 tys. zł;
- podstawowa – w wysokości 30 zł, która jest pobierana, gdy przepisy nie przewidują wniesienia innej opłaty.
Stawki za pisma według taryfy
W większości przypadków obowiązują opłaty stałe. Wyglądają one następująco:100 zł zapłacisz:
- za zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego;
- za separację na zgodne żądanie małżonków.
- wniosek o wpis do księgi wieczystej prawa własności;
- powództwo o unieważnienie małżeństwa;
- ustanowienie sądowej rozdzielności majątkowej.
- pozew o rozwód lub separację;
- ochronę dóbr osobistych.
Ustawowe zwolnienie od kosztów
W wypadku pewnych spraw obowiązuje tzw. ustawowe zwolnienie od kosztów – wówczas sąd rozpatruje złożony pozew za darmo. Zgodnie z przepisami prawa opłaty nie muszą wnosić osoby:- występujące o ustalenie ojcostwa;
- ubiegające się o alimenty (i to zarówno o przyznanie prawa do świadczeń, jak też o ich podwyższenie);
- występujące do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych przeciwko ZUS lub pracodawcy.
Komu przysługują ulgi w opłatach sądowych?
Nawet jeśli twoja sprawa nie jest objęta zwolnieniem z kosztów, możesz uniknąć wymaganej opłaty, gdy znajdujesz się w trudnej sytuacji materialnej. Uzasadnieniem prośby o zwolnienie z kosztów mogą być niskie dochody, np. mała renta, zasiłek dla bezrobotnych.Kto przyznaje ulgi w opłatach sądowych?
O zwolnieniu z kosztów (w całości lub części) decyduje sąd, a konkretnie sędzia lub referendarz sądowy. Jeśli odmówi przyznania ci ulgi w opłatach sądowych, masz prawo zaskarżyć jego postanowienie. Gdy to sędzia zdecydował o niezwalnianiu cię z kosztów, wnosisz zażalenie. Jeśli zrobił to referendarz – skargę. Nie jest to związane z żadnymi opłatami.Zwolnienie z kosztów sądowych a pomoc prawna z urzędu
Jeśli zostałaś zwolniona od kosztów sądowych w całości lub części, możesz ubiegać się o przyznanie ci adwokata z urzędu. Sąd przychyli się do twojej prośby, jeżeli uzna, że potrzebujesz pomocy prawnej podczas procesu. W wypadku odpowiedzi odmownej, masz prawo złożyć zażalenie do sądu II instancji (np. sądu okręgowego).Inne porady prawne i finansowe znajdziesz na naszym forum.
Zobacz też:
Na podstawie artykułu Alicji Hass z magazynu Przyjaciółka