Czy wiesz, jak rozpoznać rydze i jak odróżnić je od trujących grzybów, takich jak olszówka czy mleczaj wełnianka?

jak rozpoznać rydza fot. Adobe Stock, Maciej Bonk
Rydze - jak rozpoznać te grzyby? Pamiętaj, że jeśli nie masz pewności, czy to na pewno rydz (mleczaj), a nie trująca olszówka (tzw. krowiak pospolity) czy mleczaj wełnianka. Rydze mają ciemnopomarańczowe blaszki oraz niski trzon, który po przełamaniu często jest pusty w środku. Kapelusz często ma nieregularny kształt.
/ 11.08.2023 15:20
jak rozpoznać rydza fot. Adobe Stock, Maciej Bonk

Mleczaj rydz to ciekawy gatunek grzyba, który nieco przypomina kurkę. Jest popularny wśród doświadczonych grzybiarzy, ale bardzo łatwo pomylić go z trującymi okazami, dlatego nigdy nie zbieraj grzybów, co do których nie masz pewności. Jak rozpoznać rydze?

Spis treści:

  1. Jak rozpoznać rydze?
  2. Rydze: zielony nalot
  3. Jak odróżnić rydza od olszówki?
  4. Jak nie pomylić rydza z trujakiem?

Jak rozpoznać rydze?

Mleczaj rydz ma wiele nazwy zwyczajowych. Mówi się o nim np. rydz smaczny lub rydz prawdziwy. Istnieją także inne odmiany jadalnych mleczajów, m.in. zmienny, czerwieniejący czy świerkowy. Grzybiarze wprost je uwielbiają, ponieważ ma charakterystyczny, lekko owocowy smak. Rydzów należy szukać w lasach iglastych, głównie świerkowych, a także blisko sosen. Czasem można je spotkać także w lasach liściastych, szczególnie na granicy linii drzew lub na trawiastych polanach.

Rydz wyglądem przypomina kurkę. Ma bardzo niski trzon, sięgający od 3 do 5 cm oraz nieregularny kapelusz z wyraźnymi, pomarańczowymi blaszkami. Kapelusz może wyglądać jak wygięty w drugą stronę parasol lub być bardziej płaski. Może być bardziej rudy, czerwony lub jasnoróżowy (łososiowy).

Brzeg kapelusza jest często pofalowany, szczególnie u dojrzałych, starych grzybów. Blaszki przechodzą z kapelusza na część trzonu, który po przełamaniu jest często puste w środku. Jedynie młode osobniki mają trzonu "pełne".

jak rozpoznać rydze zielony nalot

fot. Jak rozpoznać rydze/Adobe Stock, Edyta Żołędzka

Rydze: zielony nalot. Czy wszystkie rydze zielenieją?

To, co odróżnia mleczaja rydza od innych grzybów, w tym trujących, jest to, iż po przełamaniu go zaczyna wydzielać pomarańczowe mleczko. W kontakcie z powietrzem płyn zmienia kolor na zielony.

To dlatego niektóre rydze mają zielony nalot - prawdododobnie zostały uszkodzone przez ludzi lub zwierzęta (np. podgryzione przez któregoś z leśnych mieszkańców) - nie oznacza to, że grzyb nie nadaje się do zerwania, ale należy go bardzo dokładnie oczyścić po przyniesieniu do domu z grzybobrania.

Jak odróżnić rydza od olszówki?

Rydze łatwo pomylić np. z olszówką, czyli krowiakiem pospolitym. Doświadczeni grzybiarze dostrzegają różnice od razu, ale jeśli zbierasz grzyby hobbystycznie, możesz mieć problem z oceną, czy dany grzyb jest jadalny, czy nie. Na szczęście można to łatwo sprawdzić.

Podstawowa różnica jest taka, że olszówka po przełamaniu nie wydziela pomarańczowego płynu. Wiele osób uważa, że olszówka po wygotowaniu traci trujące właściwości, niestety jest to jeden z powszechnie występujących mitów o grzybach.

Dodatkowo olszówka rośnie przede wszystkim pod olchami i brzozami, na torfowiskach oraz w lasach liściastych. Lubią tereny mocno wilgotne.

Jak odróżnić rydza od Olszówki?

fot. Jak odróżnić rydza od olszówki? Tu: olszówka (krowiak pospolity)/Adobe Stock, Henri Koskinen

Jak nie pomylić rydza z trujakiem?

Mleczaj rydz ma także swojego trującego kuzyna, jest to mleczaj wełnianka. Nazywany jest często rydzem fałszywym. Objawy zatrucia grzybami z tego gatunku to przede wszystkim silne wymioty, biegunka i nudności, jednak nie jest on uważany za mocno trujący. Co więcej, niektórzy twierdzą, że po długim gotowaniu traci on swoje trujące właściwości, jednak nadal pozostaje nieprzyjemny, gorzki smak.

To, po czym można rozpoznać, że to nie rydz jadalny, to przede wszystkim kapelusz. Jest on pokryty "pierzynką", która wygląda nieco jak wełniane zmechacenia. Dodatkowo ma bardziej obły, bułkowaty kształt, a trzon często jest nieco wyższy, niż w przypadku rydzów.

Jak wygląda rydz trujący? mleczaj wełnianka

fot. Jak odróżnić rydza od trujaka/Adobe Stock, filistimlyanin1

Zobacz pyszne przepisy z rydzami w roli głównej:

Rydze po cygańsku - pyszne rydze na zimę w słoiku
Rydze po cygańsku - pyszne rydze na zimę w słoiku
Rydze po cygańsku są łatwe w przygotowaniu - przyrządzisz je w niecałą godzinę, a smakiem będziesz mogła się cieszyć przez cały rok.
Rydze marynowane - przepis na rydze w occie
Rydze marynowane - przepis na rydze w occie
Rydze marynowane w zalewie octowej to smaczna zakąska, która najlepiej smakuje zimą. Do marynowania najlepsze będą małe grzybki. Przed marynowaniem ugotuj rydze, a następnie odcedź i przelej chłodną wodą.
Rydze smażone - przepis, który zawsze się udaje
Rydze smażone - przepis, który zawsze się udaje
Rydze smażone na maśle przygotujesz zaledwie z 4 składników: oprócz samych rydzów potrzebujesz masła, czosnku i soli. Rydze smażone zrobisz w zaledwie 15 minut.
Rydze na maśle - przepis składniki i przygotowanie
Rydze na maśle - przepis składniki i przygotowanie
Tylko kilka składników, a smak naprawdę pyszny - spróbuj przyrządzić rydze na maśle!

Redakcja poleca

REKLAMA