Soja jest rośliną jednoroczną. Jej strąki zawierają najczęściej do czterech nasion. Są małe, owalne o kolorze żółtym, brązowym, czarnym lub zielonym. W kulinariach chińskich stosuje się zarówno nasiona, jak i kiełki. Z nasion powstają produkty sojowe takie jak np. mleko sojowe czy ser tofu. Nasiona powinno się spożywać raczej gotowane.
Suszone nasiona soi doskonale nadają się do sałatek. Najpierw się je moczy, a później gotuje.
Soja jest również używana w diecie wegetariańskiej jako alternatywa dla mięsa, zastępuje białko zwierzęce ale ma mniej tłuszczów. Także osoby nietolerujące mleka zastępują go produktami sojowymi.
Zobacz także: Jak powstają chińskie chmurki?
Wartości odżywcze
Soja jest rośliną bogatą w wartości odżywcze. Zawiera przede wszystkim białko, które stanowi od 30 do nawet 50% składu. Około 18% to tłuszcze, głównie nienasycone, które zapobiegają miażdżycy. Błonnik stanowi 10% składu soi. Obniża on poziom „złego” cholesterolu oraz polepsza proces trawienia. Zapobiega również chorobom nowotworowym. Soja przeciwdziała osteoporozie. Jest bogata w witaminy: magnez, potas, fosfor, wapń i żelazo.
Jednak w niektórych przypadkach soja może wywołać alergię, a surowe nasiona zawierają tioglikozydy, które mogą przy długotrwałym spożywaniu przyczynić się do powstania wola tarczycy.
Soja ma więcej kalorii niż groch czy fasola, ze względu na dużą zawartością tłuszczu.
Kiełki soi
Prócz nasion soi w kulinariach szeroko stosuje się również jej kiełki, mimo że są trudne do uprawy. Są bardzo chrupkie i delikatne. Dodaje się je głównie do sałatek oraz innych potraw smażonych w woku. Podobnie jak nasion soi, nie powinno się ich jeść surowych. Mają wiele wartości odżywczych. Są bogate min. w żelazo, witaminy A, C, B, fosfor, potas i magnez. Chińska medycyna używa kiełków soi do leczenia gorączki.
Mleko sojowe
Mleko sojowe powstaje z namoczonych w wodzie, a później rozrobionych ziaren soi. Podobnie jak soja jest bogate w białko oraz witaminy z grupy B. Z mleka sojowego produkuje się tofu. Jest to serek, który dodaje się do zup, sałatek i innych potraw, również się go smaży. Wyróżnia się tofu twarde i miękkie. Można znaleźć także płaty z serka tofu, które powstają poprzez zebranie górnej warstwy z gotującego się mleka sojowego.
Przyprawy z soi
Ze sfermentowanych ziaren soi powstaje pasta sojowa. Można spotkać jej różne odmiany np. ostrą pastę sojową, słodką pastę sojową czy pastę z żółtej soi. Stosuje się ją jako przyprawę np. do sosów.
Inną przyprawą powstałą ze sfermentowanych ziaren soi jest sos sojowy. Ma on dwie odmiany. Jasny sos sojowy idealnie nadaje się potraw smażonych, sosów i zup. Podkreśla ich smak. Natomiast ciemny sos sojowy jest bardziej słony, często dodaje się go do mięs, a także do dań aby nadać im odpowiedni kolor.
Z tłoczenia ziaren soi otrzymuje się olej sojowy, który używa się go głównie jako przyprawę.
Z ziaren soi produkuje się mąkę sojową i kaszę. Mąka bogata jest w białko. Piecze się z niej ciasta oraz chleb.
Zobacz także: Makaron sojowy
Pozostałe produkty sojowe
W hodowli zwierząt wykorzystuje się powstałą z soi mączkę sojową, która zastępuje w paszach mleko.
Z soi można otrzymać lecytynę, która jest dodatkiem do żywności oraz ma zastosowanie lecznicze.
Makaron sojowy, mimo swej nazwy jest jednak otrzymywany najczęściej z fasoli mung, mąki kukurydzianej i grochowej.
W Chinach uznaje się soję za jedną z najważniejszych roślin obok ryżu, jęczmienia, prosa i pszenicy. Jest ona niewątpliwie podstawowym składnikiem kuchni chińskiej. Znana tam od ponad 3 tys. lat, a na gruncie europejskim od XVI wieku. Co ciekawe, obecnie głównym producentem soi są Stany Zjednoczone.
