Sos sojowy dzisiaj jest znany prawie wszędzie na świecie. Mimo, w Chinach używa się go od ponad 2000 tys. lat to do Europy sprowadzili go dopiero w XVII w. Holendrzy. Uzyskuje się go w procesie fermentacji ziaren soi ( są one najpierw mielone ) z ryżem lub pszenicą oraz solą. Tradycyjnie fermentacja trwa bardzo długo od 6 miesięcy do nawet 2 lat.
Obecnie skrócono ten proces do kilku dni, co wpłynęło negatywnie na jakość sosu. W sposób tradycyjny powstaje w dzisiejszych czasach niewielki procent sosów sojowych.
Chiński sos sojowy jest gęsty i słony. Stosuje się go jak sól w niewielkich ilościach. Dodawany do większości dań mięsnych, ryb, zup oraz marynat.
Wyróżnia się jego dwie odmiany :
Jasny sos sojowy – jest mniej słony niż ciemny sos sojowy. Stosowany głównie do warzyw i ryb w celu złagodzenia ich smaku. Można go także używać jako przyprawy do sosów, rosołów i smażonych mięs.
Ciemny sos sojowy - ma intensywny zapach i słony smak, jest gęściejszy od jasnego sosu sojowego. Dodaje się go do mięs a także stosuje jako dodatek do potraw, często w celu nadania im koloru.
Powstają również sosy sojowe z dodatkiem innych składników np. chili. Sos z soi i chlli powstaje z fermentowanych nasion soi, papryczek chili oraz soli.
Sos sojowy można przechowywać w lodówce albo w chłodnym, suchym i ciemnym miejscu.