Fot. Fotolia
Olej palmowy z palmy oleistej
Olej palmowy jest wytwarzany z owocu palmy oleistej (Elaesis guineensis). Wierzy się, że palma oleista pochodzi z Afryki równikowej, gdzie była wykorzystywana już 5000 lat temu. W Egipcie archeologowie znaleźli ślady po oleju palmowym w ceramicznych słojach pochodzących z ok. 3000 r. p.n.e. To odkrycie dowodzi, że olej palmowy był cenionym towarem handlowym – palma oleista nie rośnie bowiem na tym obszarze. Palma oleista została w końcu przeniesiona z Afryki tropikalnej do Ameryki Południowej i Azji Południowo-Wschodniej. Począwszy od XVI w., statki niewolnicze przypływające z Afryki do Brazylii przywoziły ze sobą jej nasiona. Wierzy się, że w czasie podróży morskiej niewolnicy byli karmieni mieszaniną oleju palmowego i mąki. Niektóre z nasion wyrzucono lub zasadzono na nowym terenie. Ciepły, wilgotny klimat Brazylii dostarczył idealnego środowiska do rozwoju palm oleistych.
Zobacz także: Gdzie występują wielonienasycone kwasy tłuszczowe?
Olej palmowy jest jednym z najpopularniejszych olejów na świecie
W latach 40. XIX w. palma oleista została wprowadzona, jako roślina ozdobna, w Holenderskich Indiach Zachodnich (Indonezja). Stamtąd rozprzestrzeniła się na inne obszary Azji Południowo-Wschodniej. Większość produkowanego na sprzedaż oleju palmowego pochodzi dziś z tego regionu. Krajami, w których produkuje się najwięcej oleju palmowego, są (według wielkości produkcji): Malezja, Indonezja, Nigeria, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kolumbia, Tajlandia, Papua Nowa Gwinea oraz Ekwador. Malezja jest światowym liderem w wytwarzaniu oleju palmowego i produkuje go więcej niż wszystkie inne kraje świata łącznie. Wraz z Indonezją odpowiada zaś za 80 proc. światowej produkcji. Niedawno olej palmowy wyprzedził olej sojowy, jeśli idzie o popularność na świecie.
Palma oleista jest wieloletnim drzewem, owocującym przez cały rok. Na dobrze uprawianych plantacjach jej wydajność przekracza wydajność wszystkich innych roślin, z których pozyskuje się olej. W przeliczeniu na akr, daje trzykrotnie więcej oleju niż kokosy i ponad 10 razy więcej niż soja.
Owoce palmy mogą być zbierane trzy lata po zasadzeniu. Drzewo pozostaje użyteczne ekonomicznie przez około 25 lat. Owoce są rozmiaru małych śliwek i rosną w dużych owocostanach ważących około 20-50 funtów (10-25 kg). Jedno drzewo wytwarza 12 takich owocostanów na rok, z których każdy zawiera 1000-3000 owoców. Mniej więcej co miesiąc zbiera się jedno skupisko, tak więc produkcja trwa cały rok. Każdy owoc składa się z twardego jądra (nasienia) wewnątrz cienkiej twardej skorupy otoczonej mięsistą łupiną (mezokarpem). Olej palmowy pozyskuje się z mezokarpu.
Naturalny olej palmowy jest integralną częścią zdrowej tropikalnej diety w Afryce i Azji Południowo-Wschodniej, tak samo jak oliwa z oliwek w regionie śródziemnomorskim. W Afryce Zachodniej olej palmowy jest wciąż na ogół spożywany w stanie nierafinowanym. Olej uzyskuje się z łatwością z mięsistej otoczki nasienia poprzez gotowanie, tłuczenie na papkę i wyciskanie. Od wielu pokoleń jest pozyskiwany w taki właśnie sposób i każda rodzina wytwarza swój własny. Używa się go potem w tradycyjnych daniach, którym nadaje swój charakterystyczny kolor i smak.
Produkcja oleju palmowego jest ważną gałęzią gospodarki w Malezji, Indonezji i Nigerii. W tych krajach stanowi on główne źródło tłuszczu w diecie. Dieta typowego mieszkańca Malezji zawiera około 27 proc. tłuszczu, z czego 80 proc. pochodzi z oleju palmowego. Olej palmowy jest używany na całym świecie.
Czerwony, nierafinowany olej palmowy jest sprzedawany jako produkt zdrowotny i osiąga wyższe ceny, niż ten poddany rafinacji.
Zobacz także: Tłuszcze w budowie masy mięśniowej
Fragment książki Cud oleju palmowego. Wydawnictwo Vital. Tytuł, lid i niektóre śródtytuły pochodzą od redakcji. Publikacja za zgodą wydawcy.
