Wynagrodzenie
Ważne jest, że za czas nieobecności kobieta zachowuje prawo do wynagrodzenia obliczanego jak wynagrodzenie za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Warunki
Stan ciąży powinien być stwierdzony zaświadczeniem lekarskim. Nie musi ono odpowiadać żadnym szczególnym wymaganiom formalnym. Musi pochodzić od lekarza i stwierdzać stan ciąży. Pracownica ma obowiązek przedstawić je pracodawcy, bowiem dopiero od tego momentu będzie on zobowiązany przestrzegać ochronnych przepisów. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy ciąża jest już widoczna, wówczas takie zaświadczenie nie jest niezbędne.
Aby kobieta mogła skorzystać z tego uprawnienia koniecznie jest spełnienie kilku warunków. Po pierwsze musi być ona pracownicą w rozumieniu przepisów kodeksu pracy tzn. zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Tak więc nie podlegają ochronie kobiety zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych np. umowy o dzieło czy też umowy zlecenia.
Polecamy: "Magiczny" trzeci miesiąc ciąży
Pani Zofia pracuje na ½ etatu na stanowisku recepcjonistki. Lekarz zlecił jej przeprowadzenie szeregu badań związanych z ciążą i zaznaczył, że można je wykonać jedynie w godzinach pracy. Gdy pani Zofia zgłosiła się do swojego szefa, aby udzielił jej zwolnienia od pracy na te badania ten odmówił. Swoją decyzję uzasadnił, tym że ponieważ pani Zofia jest zatrudniona w niepełnym wymiarze czasu, to nie ma praw do takiego zwolnienia. W zamian zaproponował urlop bezpłatny. Jego decyzja jest bezzasadna. Nie ma on prawa odmówić, ponieważ zostały spełnione wszystkie warunki. A wymiar czasu pracy nie ma tu znaczenia.
Po drugie badania te muszą być zlecone przez lekarza. Sam ich rodzaj nie ma znaczenia np. USG, cytologia, jednak muszą mieć one związek z ciążą. Pracownica musi przedstawić swojemu przełożonemu zaświadczenie lekarskie, w którym jest wyraźnie zaznaczone, że zlecone badanie ma związek z ciążą.
Pani Ania zgłosiła się do swojego przełożonego o zwolnienie z pracy na wizytę u dentysty. Takie badanie nie ma żadnego związku z ciążą, więc pracodawca nie udzieli jej zwolnienia.
Kolejny warunek jest taki, że zlecone badania nie mogą być wykonane poza godzinami pracy. Wystarczy zaświadczenie, że muszą być wykonane w określonym terminie.
Placówka, w której mają być wykonane badania ma określone godziny przyjęć, które przypadają w godzinach pracy ciężarnej.
Okres zwolnienia obejmuje czas przeprowadzenia samych badań, czas potrzebny na dojazd oraz inne czynności związane z badaniami.
Jeżeli wszystkie wymienione warunki zostaną spełnione łącznie wówczas pracodawca jest obowiązany każdorazowo udzielić pracownicy zwolnienia na takie badania. Przepisy nie przewidują bowiem żadnych ograniczeń w tym zakresie. Mogą to być zwolnienia jednorazowe albo wielokrotne, na część dnia lub nawet na kilka dni.
Warto zadbać o to, aby otrzymać od lekarza zaświadczenie o odbyciu badań. Przepisy nie nakładają takiego obowiązku, aczkolwiek pracodawca ma prawo zażądać udokumentowania faktu odbycia badań.
Zobacz także: Urlop macierzyński dla ojca
Jeżeli pracodawca odmawia udzielenia zwolnienia lub wypłaty normalnego wynagrodzenia wówczas pracownica może wystąpić na drogę sądową.
Podstawa prawna: Art. 185 § 2 kodeksu pracy.
