Ciąża a ograniczony czas pracy przy komputerze
Jeśli nie ma wyraźnych przeciwwskazań medycznych, kobieta w ciąży może pracować przy komputerze. Nie powinna jednak wykonywać tego rodzaju obowiązków dłużej niż przez cztery godziny dziennie. Dotyczy to zarówno pracownic w pierwszych tygodniach ciąży, jak i tych, które są bliżej porodu.
Aby skorzystać z tego przywileju, podwładna musi dostarczyć pracodawcy zaświadczenie lekarskie o ciąży.
Sprawdź też: Ciąża a umowa na czas określony
Przerwy w pracy przy komputerze
Ciężarna pracownica nie powinna oczywiście spędzać przy komputerze czterech godzin bez przerwy. Zaleca się korzystanie z króciutkich, parominutowych przerw – dla odciążenia wzroku i kręgosłupa warto się wtedy przespacerować lub po prostu zmienić pozycję. Kobiety w ciąży często skarżą się na problemy z opuchniętymi stopami, a pozostawanie przez wiele godzin w pozycji siedzącej sprzyja powstawaniu obrzęków.
Zamiast pracy przy komputerze
Co w sytuacji, kiedy pracownica zazwyczaj spędzała cały dzień, pracując przy komputerze? Pracodawca ma wtedy obowiązek zapewnić jej inne zajęcie, oczywiście zgodne z jej kwalifikacjami. Jeżeli w firmie nie ma jednak obowiązków, które mogłaby wykonywać ciężarna, nie pracując przed monitorem, szef powinien zwolnić ją z obowiązków służbowych. Oczywiście, za ten czas pracownica pobiera pełne wynagrodzenie.
Pani X spędza codziennie w biurze 8 godzin – jest redaktorem. Niemal wszystkie służbowe obowiązki, które wykonuje, są związane z pracą przy komputerze. Po zajściu w ciążę może spędzać przed monitorem 4 godziny na dobę. Przez pozostałe 4 godziny szef zleca jej inne zadania, które nie wymagają używania komputera. W niektóre dni, kiedy w biurze jest do wykonania jedynie praca komputerowa, pani X wychodzi do domu po 4 godzinach.
„Zastępcze” obowiązki muszą być zgodne z kwalifikacjami pracownicy. Jeżeli ciężarna zajmuje się np. korektą tekstów, nadzorowaniem projektów, prowadzeniem księgowości lub negocjacją kontraktów, pracodawca nie może jej zlecić sprzątania biura!
Zajrzyj też: Ciąża a umowa na okres próbny
Przeciwwskazania zdrowotne
Jeżeli w czasie przebiegu ciąży powstaną medyczne przeciwwskazania do kontynuowania pracy przy komputerze, pracodawca musi dostosować się do zaleceń lekarza. Pracownica musi oczywiście okazać odpowiednie zaświadczenie lekarskie. Szef ma obowiązek bezwzględnie zaakceptować ograniczenia.
Wpływ pracy przy komputerze na ciążę
Tak wygląda sytuacja ze strony prawnej. Ze strony medycznej nie udowodniono jednoznacznie, że komputer może mieć zły wpływ na rozwijające się w łonie matki dziecko. Wiadomo jednak, że emituje on fale elektromagnetyczne, dlatego lepiej zachowywać ostrożność. Ciężarna powinna poprosić, aby komputer współpracownika nie był odwrócony do niej tyłem, ponieważ to właśnie w takim przypadku dociera do niej najwięcej fal elektromagnetycznych.
Długa praca przy komputerze jest w ciąży niewskazana również z innych powodów. Pozycja, którą wtedy przyjmujemy, bardzo niekorzystnie wpływa na krążenie.
Komputery nowej generacji emitują coraz mniej fal elektromagnetycznych.
Dowiedz się też: Ciąża a praca na umowę zlecenie
Inne prawa kobiet w ciąży
Ciężarne panie mogą liczyć również na inne udogodnienia, nie tylko te dotyczące pracy przy komputerze. Oto kilka z nich!
- Kobieta w ciąży, która wykonuje pracę uciążliwą lub szkodliwą, musi wykonywać inne obowiązki, które będą bezpieczne i nie zaszkodzą rozwijającemu się dziecku. Jeżeli pracodawca nie może ustalić tego rodzaju zadań, wtedy zwalnia pracownicę z obowiązku wykonywania pracy. Oczywiście, kobieta otrzymuje wtedy pełne wynagrodzenie!
- Nawet jeśli praca nie jest uciążliwa ani szkodliwa, lekarz może wystawić zaświadczenie, że pacjentka nie powinna wykonywać swoich obowiązków. W zależności od wskazań, szef może skrócić podwładnej czas pracy, zaproponować inne obowiązki lub nawet zwolnić ją z obowiązku świadczenia pracy. Oczywiście, również w takiej sytuacji ciężarna otrzymuje pełne wynagrodzenie.
- Kiedy zmienia się zakres zadań ciężarnej pracownicy, nawet jeśli podstawa wynagrodzenia za nowe obowiązki jest znacznie niższa, musi ona otrzymywać dodatek wyrównawczy. Pensja ma pozostać taka sama, jak przed ciążą.
- Jeżeli pracodawca nie zmieni warunków pracy na takie, które będą bezpieczne dla zdrowia dziecka, ciężarna ma prawo odmówić wykonywania obowiązków. Szef nie ma prawa ukarać jej za to grzywną, ani zwolnić – kobieta w ciąży nie naruszyła w żaden sposób obowiązków pracowniczych.
- Ciężarne panie nie mogą pracować między innymi: w wymuszonym rytmie pracy (np. przy taśmie produkcyjnej), w miejscu gdzie następują nagłe zmiany temperatury, przy uboju zwierząt, dłużej niż 3 godziny dziennie w pozycji stojącej.
- W ciąży nie można pracować w nocy ani w godzinach nadliczbowych (nawet, jeśli pracownica wyraża na to zgodę). Można jednak wyjeżdżać w delegacje oraz pracować w tak zwanym przerywanym czasie pracy. Jeśli jednak pracownica nie wyrazi na to zgody, nie będzie ponosiła żadnych konsekwencji.
- W ciąży wolno pracować maksymalnie 8 godzin dziennie. Nawet jeśli do tej pory czas pracy wynosił 12 godzin, szef musi uwzględnić zmiany.
- Pracodawca musi udzielić wolnego na wykonanie niezbędnych badań medycznych (dotyczy to badań, które zostały zlecone przez lekarza).
- Przebywając na zwolnieniu lekarskim, kobieta w ciąży ma prawo do pełnego wynagrodzenia. Na zwolnieniu może przebywać przez cały okres ciąży.
Zobacz: Zwolnienie kobiet w ciąży na czas badań
Pracodawca a kobieta w ciąży
Jeżeli pracodawca nie przestrzega przepisów, chroniących kobiety w ciąży, popełnia wykroczenie.
