Najlepiej załatwić sprawę alimentów polubownie – dogadać się miedzy sobą, jak dzielicie koszty utrzymania dziecka. Jest to możliwe, ale tylko przy dobrej woli obu stron. Gdy jej brakuje, sprawa kończy się walką w sądzie.
Przygotuj się do sprawy
Musisz wiedzieć, o jaką kwotę chcesz wystąpić. Spisz wydatki na dziecko i pomnóż je przez 12 (w pozwie podajesz kwotę rocznych alimentów), a potem podziel na pół – ojciec dziecka ma obowiązek ponosić część tych kosztów. Nie zawyżaj ich, bo będziesz musiała udowodnić je przed sadem. Zgromadź też rachunki potwierdzające inne wydatki – czynsz, media, przedszkole dziecka, zajęcia dodatkowe itp.
Napisz pismo
Pozew nie jest skomplikowany i możesz go napisać sama. Musisz w nim podać:
- imię i nazwisko dziecka, twoje dane, jako przedstawiciela ustawowego i wasz adres,
- dane pozwanego (ojca dziecka) wraz jego adresem,
- wartość przedmiotu sporu, to znaczy sumę alimentów o jakie się ubiegasz
Uwaga! Masz prawo domagać się alimentów za okres nie dłuższy niż trzy lata wstecz.
Najważniejsze jednak jest uzasadnienie. Musisz opisać swoje warunki (gdzie pracujesz, ile zarabiasz) i wykazać, że dziecko nie ma żadnego majątku, z którego mogłoby się utrzymać. Powinnaś także przedstawić sytuację, w jakiej jest ojciec dziecka, a która potwierdza, że może on ponosić koszty, o jakie występujesz. No i trzeba uzasadnić wysokość żądanej kwoty, przedstawiając spis wydatków na dziecko. Pismo musisz własnoręcznie podpisać.
Uwaga! Zaznacz w pozwie, że prosisz o rozpatrzenie sprawy pod twoją nieobecność. Gdybyś nie mogła być w sądzie, brak takiego zastrzeżenia spowoduje, że termin rozprawy bardzo się odwlecze.
Do pozwu musisz dołączyć:
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka,
- wyrok rozwodowy lub akt ślubu (jeżeli jesteś mężatką),
- oświadczenie o uznaniu dziecka lub wyrok ustalający ojcostwo (gdy dziecko jest z wolnego związku),
- zaświadczenie o zarobkach z twojego zakładu pracy lub z urzędu pracy, jeśli jesteś bezrobotna i pobierasz zasiłek,
- wyliczenie kosztów utrzymania dziecka,
- kopie pozwu i wszystkich załączników.
Ważne! Jeżeli ojca dziecka, wystąp do sądu z wnioskiem o ustanowienie dla niego kuratora.
Uwaga! Dołącz do pozwu wniosek o zabezpieczenie powództwa. Na tej podstawie sąd może nakazać płacenie alimentów jeszcze w trakcie trwania procesu.
Zobacz też: alimenty na dziecko bez rozwodu
Rozprawa w sądzie
Przygotowany pozew (w trzech kopiach – dla sądu, pozwanego i dla ciebie) składasz w biurze podawczym sądu rejonowego. Możesz też wysłać go pocztą (listem poleconym!). Do rozpoznania sprawy o alimenty właściwy jest sąd, w którego okręgu mieszka dziecko lub jego ojciec – wybór należy do ciebie.
Ważne! Złożenie pozwu jest bezpłatne. Możesz również poprosić sąd o ustanowienie dla ciebie adwokata z urzędu.
Sąd ustala alimenty, kierując się zarówno usprawiedliwionymi potrzebami dziecka, jak też zarobkowymi i majątkowymi możliwościami zobowiązanego, czyli jego ojca. To znaczy, że bierze pod uwagę nie tylko faktyczne wynagrodzenie, ale bada też predyspozycje i rzeczywiste możliwości zarobkowania (zdarza się bowiem, że pozwany podejmuje gorzej płatną pracę, aby mniej płacić). W wyroku sąd określa wysokość alimentów, termin płatności a także sposób ich przekazywania. Jeżeli nie będziesz zadowolona z orzeczenia, możesz odwołać się od niego do sądu okręgowego. Masz na to 14 dni od otrzymania wyroku z uzasadnieniem.
Uwaga! Tytułowi egzekucyjnemu, zasadzającemu alimenty sąd nadaje z urzędu klauzulę wykonalności a tytuł wykonawczy doręcza wierzycielowi.
Złóż wyrok do komornika
Jeżeli mimo wyroku sądowego ojciec dziecka nadal nie płaci alimentów, będziesz musiała go do tego zmusić. Jeżeli ma stałą pracę, możesz złożyć wyrok (prawomocny, opatrzony klauzulą wykonalności) w jego firmie. Gdy ojciec dziecka jest rencistą (emerytem) – wyrok należy złożyć w ZUS.
Możesz też powierzyć egzekucję komornikowi. Wtedy u niego składasz wyrok opatrzony w klauzulę wykonalności wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji (ten ostatni możesz wypełnić na miejscu, w kancelarii komorniczej).
Ważne! Zlecając egzekucję długu, nie musisz wskazywać komornikowi, z czego ma prowadzić egzekucję. To on ma obowiązek ustalić, gdzie dłużnik mieszka, pracuje, jakie ma inne dochody czy majątek. Jeżeli napotka na trudności, może poprosić o pomoc policję. Podanie majątku dłużnika przyśpieszy jednak egzekucję.
Komornik ma spore możliwości, by przymusić dłużnika do pracy, która umożliwi egzekucję świadczenia. Gdy ojciec dziecka uchyla się od zarobkowania, komornik powinien powiadomić o tym gminę, na terenie której mieszka oporny tatuś. Ta może skierować dłużnika do prac interwencyjnych (np. sprzątanie terenu). Po roku zalegania z alimentami, komornik ma prawo zgłosić dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych.
Warto wiedzieć. Od lipca 2015 r. osoba zalegająca z płatnością alimentów może zostać wpisana na listę dłużników we wszystkich biurach informacji gospodarczej. Zgłoszenia do rejestru może dokonać nie tylko gmina odpowiedzialna za wypłacanie alimentów z funduszu alimentacyjnego, ale także osoba opiekująca się dzieckiem, którego drugi rodzic uchyla się od płacenia zasądzonych należności. Wpis do BIG Monitora wynosi tylko 1 zł.
Alicja Hass
autorka jest redaktorem Przyjaciółki i Pani Domu
