Podatek VAT jest to powszechny podatek obrotowy, który obowiązuje w Polsce od 1993 roku. Stanowi on główne źródło dochodów budżetu państwa. W 2004 roku kształt podatku VAT w Polsce dostosowano do przepisów Unii Europejskiej. Dowiedz się, czym jest podatek VAT. Poznaj metody obliczania podatku VAT oraz obowiązujące w Polsce stawki VAT.
Podatek VAT - definicja
Podatek VAT (z ang. value added tax) to podatek od towarów i usług. Jest to podatek od wartości dodanej, który jest doliczany do każdej transakcji. VAT jest podatkiem pośrednim, co oznacza, że podatnicy nie odprowadzają do bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Trafia on do skarbu państwa pośrednio, czyli po nabyciu każdego towaru lub usługi.
Płatnikami podatku VAT są osoby prawne, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej. Obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania zakupionego towaru lub wykonania usługi.
Co podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
Zgodnie z ustawą o podatku VAT są to:
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
- eksport i import towarów;
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Podatek VAT - obowiązujące stawki
Stawki podatku VAT są odgórnie ustalone przez ustawodawcę. Różnym towarom i usługom przypisane są różne stawki. Podstawą do obliczenia stawki jest zapłata za towar lub usługę. Cena brutto to kwota, na którą składa się cena netto oraz doliczona do niej stawka podatku VAT. Podatek VAT widnieje na każdym paragonie pod skrótem PTU, czyli podatek od towarów i usług.
W Polsce obecnie obowiązują następujące stawki podatku VAT:
- 23% - podstawowa stawka podatku VAT dla większości towarów i usług;
- 8% - obniżona stawka podatku VAT, obejmuje m.in. takie produkty jak: cukier, kawa, cytrusy, ciastka. Dotyczy również niektórych usług gastronomicznych, robót budowlano-montażowych oraz remontów i robót konserwacyjnym w budownictwie mieszkaniowym;
- 5% - obniżona stawka podatku VAT, obejmuje m.in. takie produkty jak: mleko, mięso, kasza czy warzywa. A także książki na wszystkich nośnikach fizycznych i magazyny specjalistyczne.
Istnienie również stawka 0%, która obowiązuje w dwóch przypadkach:
- przy eksporcie towarów;
- przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów.
Podatek VAT - zasady obliczania
Podatnikami VAT są właściciele firm i spółki, a także osoby fizyczne, które wynajmują lokale na cele użytkowe, czyli dostawcy towarów i usług. Podatek jest doliczony do każdej ceny towaru i usługi, które kupują konsumenci. Przedsiębiorcy są zobowiązani do odprowadzenia podatku do urzędu skarbowego.
VAT należny - zasady obliczania
VAT należny to podatek, który przedsiębiorca dolicza do sprzedawanych przez siebie towarów i usług. Oblicza się go po wystawieniu wszystkich faktur sprzedażowych za dany okres rozliczeniowy. VAT należny to suma wartości netto z wszystkich faktur.
VAT naliczony - zasady obliczania
VAT naliczony to podatek zapłacony przez przedsiębiorcę w czasie zakupu towarów i usług, które są mu niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej. Aby go obliczyć trzeba dodać podatek VAT ze wszystkich faktur kosztowych z danego okresu rozliczeniowego.
Do urzędu skarbowego trzeba odprowadzić różnicę między podatkiem należnym a naliczonym. Jeżeli wynik jest ujemny, oznacza to, że można ubiegać się o zwrot podatku z urzędu skarbowego.
Zwolnienie z podatku VAT
Obowiązek płacenia podatku VAT obowiązuje w sytuacji, gdy kwota przychodów za dany rok przekroczy 200 000 zł. Jeśli przychody są niższe, nie trzeba odprowadzać podatku VAT. Przedsiębiorcy, których kwota obrotu przekracza wyznaczoną kwotę, są zobowiązani złożyć zgłoszenie rejestracyjne do urzędu skarbowego. Służy do tego formularz VAT-R.
Przeczytaj:
Jak odzyskać VAT za remont?
Jakie usługi zdrowotne są zwolnione z VAT?
Czy turnusy rehabilitacyjne są zwolnione z VAT?
