Pożyczka gotówkowa – definicja, rodzaje, podatek

para podpisująca umowę pożyczkową fot. Adobe Stock
Gdy brakuje własnych środków finansowych, chętnie ratujemy się pożyczką gotówkową. Sprawdź, od kogo możesz uzyskać taką pożyczkę, jak napisać umowę pożyczkową i jakie podatki wiążą się uzyskaniem pożyczki.
Alicja Hass / 03.04.2019 10:56
para podpisująca umowę pożyczkową fot. Adobe Stock

Pożyczkę gotówkowa możemy zaciągać w banku i w firmie pożyczkowej. A także od osoby prywatnej (pożyczka prywatna). Może to być ktoś z rodziny lub zupełnie obcy. W zależności od tego, z jakim rodzajem pożyczki mamy do czynienia, łączą się z tym inne konsekwencje prawne.

Pożyczka gotówkowa prywatna

Definicję pożyczki gotówkowej zawiera art. 720 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim: "Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości".

Na piśmie, czy na "gębę"

Zwykle dajemy gotówkę "na słowo", bez spisywania umowy. A tymczasem w przypadku pożyczki, której wartość przekracza 1000 zł, pisemna forma jest konieczna.

Niezależnie od przepisu prawa zawsze warto spisać umowę, bo może ona stanowić dowód, gdy osoba, która pożycza, nie kwapi się ze zwrotem długu. Nie mając takiego dowodu, możesz mieć problemy z dochodzeniem swoich racji przed sądem.

Treść umowy pożyczki

Standardowa umowa powinna zawierać:   

  • datę i miejsce zawarcia umowy,  
  • wskazanie stron umowy, 
  • wskazanie przedmiotu umowy,  
  • warunki zwrotu pożyczki (powinny zostać wyszczególnione odsetki i ewentualne inne koszty), 
  • podpisy obu stron.

Uwaga! W umowie nie musi być podany termin, w jakim przedmiot pożyczki ma zostać wydany, a w jakim zwrócony. Jeżeli nie podasz terminu zwrotu, dłużnik powinien oddać dług w ciągu 6 tygodni od wypowiedzenia przez ciebie umowy.

Opodatkowanie umowy pożyczki

Umowa pożyczki jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2 proc. pożyczanej kwoty. Od tej zasady są wyjątki.

Zwolnione z podatku są umowy pożyczki do kwoty 9637 zł między członkami bliskiej rodziny, zaliczanej do I grupy podatkowej. Stanowią ją małżonek, zstępni (np. dzieci), wstępni (np. rodzice), zięć, synowa, rodzeństwo, teściowie, pasierb, ojczym i macocha. Faktu pożyczki nie trzeba wówczas zgłaszać do urzędu skarbowego.

Jeśli kwota pożyczki przekracza 9637 zł, można skorzystać z ulgi podatkowej, o ile:

  • złożymy deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3) w urzędzie skarbowym, w terminie 14 dni od zawarcia umowy;
  • udokumentujemy otrzymanie pożyczki na rachunek banku lub przekazem pocztowym.

Pożyczając pieniądze od dalszego krewnego lub osoby obcej, trzeba podatek zapłacić, gdy kwota pożyczki przekracza:

  • 5000 zł (od jednej osoby);
  • 25 000 zł (gdy pożyczkodawców jest kilku).

Podane limity dotyczą okresów trzyletnich, liczonych od 1 stycznia 2009 r.  (obecny rozpoczął się 1.01.2018 r. i potrwa do 31.12.2020 r.)

Gdy kwota pożyczki przekracza wskazany limit, podatek zostanie naliczony od nadwyżki ponad 5000 zł.

Pożyczka gotówkowa z banku

Jeśli chcesz zaciągnąć pożyczkę w banku, musisz liczyć się z tym, że bank sprawdzi, czy posiadasz tzw. zdolność kredytową – czyli oceni na podstawie twoich wpływów i kosztów życia oraz historii kredytowej, czy będziesz w stanie spłacać kolejne raty kredytu w terminie.

Pożyczkę możesz uzyskać w oddziale banku, jak też przez internet. Wystarczy wypełnić formularz lub wniosek na stronie banku lub w bankowości internetowej, a bank przeleje środki pochodzące z uruchomionej pożyczki gotówkowej w wyznaczonym terminie. Zwykle jednak są to pożyczki na mniejsze kwoty i krótsze terminy, niż te załatwiane w oddziale. Jeśli jesteś klientem danego banku, nie będziesz pewnie potrzebowała zaświadczenia o zarobkach – wystarczy oświadczenie o zarobkach i miejscu pracy.

Pożyczka gotówkowa bez zaświadczeń

Tzw. pożyczkę bez BIK oferują je firmy pożyczkowe. Procedura jest prostsza i szybsza, niż w banku, bo oferty dotyczą znacznie niższych kwot i okresów spłaty. Firmy zwykle nie weryfikują też klienta w Biurze Informacji Kredytowej oraz Krajowym Rejestrze Długów.

W zależności od firmy pożyczkowej, trzeba mieć skończone 18 lub 21 lat. Czasem trzeba przedstawić skan zaświadczenia o zarobkach lub inny dokument, ale w wielu przypadkach wystarczy oświadczenie o dochodach.

Maksymalna kwota, jaką możesz otrzymać to zwykle 15 000 zł.

Pieniądze mogą być wypłacone nawet w ciągu kilku minut od wydania decyzji o przyznaniu pożyczki.

Chwilówka

To rodzaj szybkiej pożyczki gotówkowej udzielanej przez tzw. parabanki. Są udzielane na okres od kilku dni do paru tygodni. Chwilówki są bardzo popularne, a brak konieczności wypełniania jakichkolwiek formalności jest ich dodatkową zaletą.

Aby otrzymać taką pożyczkę należy mieć ukończone 18 lat i okazać dowód osobisty. Ponadto należy dysponować rachunkiem bankowym (bo na ten właśnie rachunek zostają przelane pieniądze). Wadą tego typu pożyczek gotówkowych jest narastające oprocentowanie.

Chwilówki online

Cała procedura jest niezwykle szybka i mało skomplikowana. Pożyczkobiorca, aby otrzymać pieniądze musi jedynie wypełnić formularz rejestracyjny, podając swoje dane, numer telefonu, pesel i oczywiście numer konta bankowego. Sam wniosek wymaga przedstawienia informacji o miesięcznych zarobkach i wydatkach, czasami także instytucja pozabankowa wymaga zaświadczenia o zarobkach od pracodawcy.

Procedura przyznawania chwilówek online wymaga także dokonania przelewu weryfikacyjnego – zazwyczaj jest to symboliczna kwota 1 grosza lub złotówki. Na podstawie wypełnionego wniosku i przelewu weryfikacyjnego zostaje przydzielona pożyczka.

Stosunkowo nową metodą jest logowanie na stronie specjalnej aplikacji bankowej. Po zalogowaniu tożsamość klienta zostaje zweryfikowana i na tej podstawie przyznawana gotówka (bez przelewu weryfikacyjnego).

Niektóre instytucje zamiast sprawdzania zaświadczenia o zarobkach analizują stan przelewów przesłany przez pożyczkobiorcę.

Uwaga! Pożyczając w parabanku warto dokładnie sprawdzić dane instytucji, do której zwraca się z wnioskiem – czy firma posiada numer KRS, NIP, rzeczywisty adres, numer telefonu.

Pożyczka gotówkowa w domu klienta

Gdy nie masz konta bankowego lub zajął je komornik, możesz zwrócić się z wnioskiem o pożyczkę gotówkową w domu klienta. Wniosek wypełniasz online. Potem czekasz, aż zgłosi się konsultant firmy pożyczkowej.

Taka pożyczka jest o wiele droższa niż ta udzielana online na rachunek bankowy; spłata także odbywa się w domu klienta.

Uwaga! Jeśli wybierasz pożyczkę w domu klienta, dokładnie sprawdź umowę. Upewnij się, czy wizyta pracownika firmy pożyczkowej wiąże się z dodatkowymi opłatami. W szczególności dotyczy to sytuacji, gdyby przedstawiciel firmy nie zastał Cię w domu, a wizyta była umówiona lub przyjechał ze względu na opóźnienia w spłacie.

Warto wiedzieć. Decydując się na pożyczkę (każdego rodzaju), koniecznie trzeba sprawdzić wysokość RRSO, czyli Rzeczywistej Rocznej Stopy Oprocentowania, gdyż jest to wskaźnik pokazujący ile tak naprawdę kosztuje pożyczka. Na jej koszt składa się oprocentowanie, prowizja dla firmy oraz dodatkowe opłaty (np. opłata za rozpatrzenie wniosku).

Czym się różni pożyczka od kredytu

Kredyt to pojęcie z zakresu bankowości, a zatem całą procedurę reguluje prawo bankowe. Umowa kredytu, pod groźbą nieważności, musi zostać sporządzona na piśmie i zawierać podstawowe informacje odnośnie wysokości kredytu, zasad i terminu spłaty, oprocentowania i przeznaczenia środków.

Szczególnej regulacji poddano kredyt konsumencki, pod pojęciem którego rozumie się każdy kredyt zaciągnięty przez osobę cywilną na dowolny cel. Zgodnie z ustawą z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, podpisując umowę, musisz otrzymać formularz informacyjny, zawierający dane instytucji udzielającej kredytu oraz kredytobiorcy, a także informacje na temat kwoty kredytu, oprocentowania, wysokości raty, całkowitego kosztu oraz ostatecznego terminu spłaty.

Pożyczkę regulują przepisy Kodeksu Cywilnego. Stroną w umowie może być bank, ale również firma i osoba prywatna. Umowa pożyczki może być zawarta w formie dowolnej, nawet ustnej, (wyjątek: kwoty powyżej 1000 zł , gdzie wymagana jest forma pisemna). Co za tym idzie, instytucje udzielające pożyczki dowolnie ustalają wymogi względem potencjalnych pożyczkobiorców. Standardem jest, iż klient nie jest musi podawać celu, na jaki chce przeznaczyć środki czy udokumentowania swojej zdolności kredytowej. Potrzebne środki najczęściej przyznawane są na podstawie dowodu osobistego.

Przeczytaj także:
Jak mieć szansę na kredyt?
Na co uważać, biorąc pieniądze z parabanku?