Zasadniczo podatek od towarów i usług, czyli podatek VAT, rozlicza z urzędem skarbowym sprzedawca tych towarów i usług. Gdy jednak ten obowiązek przechodzi na nabywcę, mówimy o odwrotnym obciążeniu. Ustawa o podatku VAT (Dz.U. 2013 poz. 35) określa w art. 17 przypadki, w których jest to możliwe.
Kiedy stosuje się odwrotne obciążenie?
Ustawa o VAT zawiera listę konkretnych towarów, przy obrocie którymi trzeba zastosować odwrotne obciążenie. Chodzi tu m.in. o handel:
- procesorami
- tabletami, czy laptopami,
- telefonami komórkowymi i smartfonami,
- konsolami do gier,
- biżuterią ze złota i srebra
- wyrobami ze stali,
- odpadami szklanych,
- odpadami z papieru i tektury, z tworzyw sztucznych,
- surowcami wtórnymi z papieru, tektury, tworzyw sztucznych i gumy,
- surowcami wtórnymi ze szkła,
- wyrobami z miedzi.
Szczegółową listę towarów dla transakcji krajowych, co do których ma zastosowanie procedura odwrotnego obciążenia, zawiera załącznik nr 11 do ustawy o VAT.
Odwrotnym obciążeniem objęte są też niektóre usługi. Chodzi tu np. o:
- roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych,
- roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych,
- roboty tynkarskie,
- roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian,
- roboty malarskie.
Lista wszystkich usług objętych procedurą odwrotnego obciążenia została umieszczona w załączniku nr 14 do ustawy o podatku VAT.
Uwaga! Odwrotne obciążenie stosujemy w przypadku, gdy kwota jednorazowej transakcji jest wyższa niż 20 tysięcy złotych netto.
Kto może stosować odwrotne obciążenie?
Aby zastosować mechanizm odwrotnego obciążenia, trzeba spełnić kilka warunków.
- sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT, nie jest objęty zwolnieniem (o zwolnieniu mówimy wówczas gdy wartość sprzedaży w roku poprzednim nie przekroczyła 200 000 zł),
- nabywca jest czynnym podatnikiem VAT,
- dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 (dotyczy m.in. dostawy produktów rolnych z własnej działalności, lub art. 122. (chodzi o dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie)
Problem "odwrotnego obciążenia" nie występuje, jeżeli nabywcą tych wyrobów jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej. W takim przypadku sprzedaż opodatkowana jest na zasadach ogólnych, a VAT rozlicza sprzedawca.
Dane na fakturze
To, jakie dane muszą znaleźć się na fakturze, reguluje art. 106e ustawy o VAT.
Powinna ona wyszczególniać:
- datę wystawienia,
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który jednoznacznie identyfikuje fakturę,
- imiona, nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów i usług oraz ich adresy,
- numer, za pomocą którego podatnik jest identyfikowany,
- numer, za pomocą którego nabywca jest identyfikowany,
- datę dokonania lub zakończenia dostawy towaru lub wykonania usługi,
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi,
- miarę i ilość dostarczonych towarów i zakres wykonanych usług,
- kwoty opustów lub obniżek cen,
- wartość dostarczonych towarów,
- stawkę podatku,
- sumę wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i zwolnioną z tego podatku.
Z chwilą otrzymania przez nabywcę faktury z adnotacją "odwrotne obciążenie", musi on rozliczyć podatek VAT z tej transakcji.
Faktura wystawiona przez sprzedawcę nie powinna zawierać stawki ani kwoty podatku VAT. Sprzedawca wykazuje jedynie wartość netto. Kwotę podatku oblicza nabywca według właściwej dla danego towaru stawki VAT.
Warto wiedzieć. Zapis ten ma jedynie charakter informacyjny, a nie wiążący prawnie. Oznacza to, że nawet gdy sprzedawca nie umieści owej adnotacji na fakturze, nabywca będzie musiał zapłacić podatek VAT, gdy ustawa to nakazuje. Reguła ta działa także w drugą stronę. W sytuacji, gdy sprzedawca zawrze zapis “odwrotne obciążenie", a ustawa nie przewiduje tego mechanizmu wobec sprzedawanych towarów, nabywca nie poniesie konsekwencji podatkowych.
Jak rozliczyć odwrotne obciążenie VAT?
Gdy dokonałaś zakupu, a faktura ma adnotację "odwrotne obciążenie", trzeba taką transakcję wykazać w deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-7D, w zależności od sposobu rozliczania podatku i złożyć w urzędzie skarbowym.
Przeczytaj także:
Jak założyć firmę?
Co trzeba wiedzieć o podatku VAT
