Czy mogłam się spodziewać, że moja siostra tak się zachowa? Ufałam jej. Gdyby tak nie było, nie powierzyłabym jej przecież opieki nad naszą mamą.
Dwadzieścia lat temu, zaraz po studiach, wyjechałam do Australii. Tam dostałam dobrą pracę, poznałam męża, założyłam rodzinę.
Moje małżeństwo rozpadło się
Mąż odszedł do młodszej. Zachował się jednak honorowo i zabezpieczył finansowo zarówno mnie, jak i dzieci. Mogłam więc zająć się ich wychowaniem i zapewnić dobre wykształcenie. Syn i córka czuli się Australijczykami.
A ja? Ja ciągle tęskniłam za Polską. Obiecałam więc sobie, że kiedy dorosną, wrócę do kraju, przynajmniej na jakiś czas. Chciałam spotkać się z mamą i młodszą siostrą Iwoną.
Teraz moje marzenia się spełniły…
Wracałam pełna radości, wspomnień, ale i… niepokoju. Jak to będzie? Nie widziałam się z najbliższymi od tak dawna! Przez te wszystkie lata starałam się nie tracić kontaktu z rodziną. Wiedziałam, że moja siostra wyszła za mąż, ma dwoje dzieci.
Cieszyłam się z tego, bo mama chorowała, miała kłopoty z chodzeniem i potrzebowała opieki.
– Nie martw się, zajmę się nią – zapewniała Iwona. – Ale wiesz, jak to jest… Leki, operacje… To wszystko kosztuje. A my nie mamy pieniędzy – skarżyła się.
Pomagałam więc, jak mogłam. Finansowałam leczenie, rehabilitacje, wyjazdy do sanatorium. Wysyłałam pieniądze na życie. Siostra była mi bardzo wdzięczna.
– Dzięki tobie mama czuje się dobrze – mówiła, a potem dawała jej słuchawkę.
– U mnie wszystko w porządku, nie martw się, córuś – słyszałam jej ciepły głos.
Byłam pewna, że rzeczywiście tak jest…
Nie podejrzewałam niczego złego nawet wtedy, gdy siostra przestała prosić mamę do telefonu. Tłumaczyła, że akurat śpi lub jest na rehabilitacji. Kilka miesięcy temu powiedziałam siostrze, że zamierzam przyjechać do kraju. Nie była zachwycona.
– Wiesz, my tu nie mamy luksusów. Nie wiem, czy ci się spodoba… A w ogóle, chce ci się tak tłuc, przez pół świata? – pytała.
– O czym ty w ogóle mówisz! Przecież ja jadę do was, a nie do kurortu! Najpóźniej jesienią będę w Polsce – odparłam.
Po tej rozmowie stało się coś dziwnego. Iwona przestała się ze mną kontaktować. Nie odpisywała na maile, nie odbierała telefonów. Nie odpowiedziała nawet na moje zawiadomienie o przyjeździe.
– Boże, może stało się coś złego! – zamartwiałam się.
Dzieci starały się mnie pocieszać.
– Daj spokój, mamo, nie martw się na zapas. Za kilkanaście godzin, sama się przekonasz. Może zgubiła numer? – mówiły, gdy żegnały mnie na lotnisku.
Przez cały lot potwornie się denerwowałam
Czułam, że coś jest nie tak. Na lotnisku w Warszawie nikt mnie nie przywitał. Wsiadłam więc do taksówki i ruszyłam do domu. Gdy zdzwoniłam do drzwi, serce waliło mi jak młot. Miałam nadzieję, że za chwilę zobaczę się z mamą, Iwoną. Ale w progu stanął jakiś starszy mężczyzna.
– Pani siostra już tu nie mieszka. Wyprowadziła się – usłyszałam.
Nogi się pode mną ugięły.
– Ale jak to? Kiedy? – próbowałam się dowiedzieć.
– Przykro mi, nic więcej nie wiem… Ja tylko kupiłem od niej to mieszkanie – odparł.
Nie bardzo wiedziałam, co mam robić, gdzie jej szukać. Bezradna usiadłam na schodach. I wtedy otworzyły się drzwi w mieszkaniu naprzeciwko. W progu stała pani Majewska, nasza sąsiadka, rówieśniczka mamy.
– Aniu, to ty? Chodź do mnie, wszystko ci opowiem – zaprosiła mnie.
Usiadłyśmy w kuchni, przy stole. Pani Majewska poczęstowała mnie herbatą i szarlotką.
– Jaka ty jesteś podobna do Halinki! Od razu widać, że jesteś jej córką! Dobrze, że przyjechałaś! Może ty ją stamtąd wyciągniesz... – zaczęła mówić.
Popatrzyłam na nią zdumiona
Nie rozumiałam, o co jej chodzi.
– Jak to wyciągnąć? Skąd? – zdenerwowałam się.
– No to zacznę od początku… Jak pewnie wiesz, twoja siostra zamieszkała z mężem u twojej mamy. Urodziły im się dzieci. Na początku wszystko układało się dobrze. Ale potem Halinka prawie przestała chodzić. Trzeba było wszczepić jej endoprotezę. To było jakieś cztery lata temu… Operacja się udała, ale twoja mama wymagała ciągłej opieki. Najpierw ja się tego podjęłam, ale przecież nie jestem już najmłodsza. Było mi coraz trudniej. Mówiłam twojej siostrze, żeby kogoś znalazła, ale tylko mnie zbywała. A potem wyjechałam do sanatorium. Gdy wróciłam, Halinki już nie było – opowiadała sąsiadka, a mnie ściekał pot po plecach.
Gdzie jest moja mama?!
– Pytałam o nią, a jakże. Ale dowiedziałam się, że mam nie wściubiać nosa w nie swoje sprawy. Dopiero córka twojej siostry powiedziała mi w tajemnicy, że babcia jest w domu starców. Niestety, nie wiem, w którym. Trzy miesiące później Iwona z rodziną się wyprowadziła. Podobno do własnego domu. Tak mówią ludzie… Ale gdzie, nie wiem.
Patrzyłam, słuchałam, i na przemian robiło mi się zimno i gorąco. Wydawało mi się, że to co słyszę, to tylko zły sen.
Mama w domu starców i to od 4 lat?
A ja nic o tym nie wiem?
– Muszę ją odnaleźć, natychmiast! – powiedziałam i zerwałam się z krzesła.
Sąsiadka położyła mi rękę na ramieniu.
– Pomogę ci, dziecko, przecież byłyśmy z Halinką przyjaciółkami – odparła.
Zaczęłyśmy poszukiwania mojej mamy. Pani Majewska rzeczywiście bardzo mi pomogła. Ja przecież nie miałam pojęcia, gdzie pójść, do kogo się zwrócić. Byłyśmy w opiece społecznej, w ratuszu. Napisałam mnóstwo podań. Wreszcie po dwóch tygodniach dostałam adres. Dom opieki… Sto kilometrów od miasta…
Boże, kiedy tam weszłam, o mało się nie załamałam. Białe, zimne ściany… W holu zobaczyłam starszą panią. Siedziała na krześle i wpatrywała się w drzwi. Tak, jakby na kogoś czekała… Gdy dokładnie mi się przyjrzała, nadzieja w jej oczach zamieniła się w smutek. Zrozumiała, że to ktoś obcy, nie do niej. Zrobiło mi się potwornie smutno. Opiekunka wprowadziła mnie do sali, w której stały trzy łóżka. Na jednym siedziała skulona postać…
Moja mama. Siwiuteńka… Taka bezbronna, samotna… Rozpłakałam się.
– Mamo, już jestem przy tobie! – krzyknęłam i rzuciłam się w jej kierunku.
W pierwszej chwili chyba nie mogła uwierzyć, że to naprawdę ja. Zaczęła dotykać mojej twarzy, przyglądać mi się. A potem mocno mnie przytuliła.
– Bóg wysłuchał mojej modlitwy. Jesteś… Tak chciałam cię zobaczyć przed śmiercią – wyszeptała wzruszona.
Potem wszystko potoczyło się błyskawicznie
Dzieciom powiedziałam przez telefon, że na razie zostaję w Polsce, by zaopiekować się mamą. Przyjęły to ze zrozumieniem. Powiedziały nawet, że przyjadą na święta, żeby poznać babcię. Wynajęłam wygodne mieszkanie niedaleko naszego starego bloku. Na parterze, z małym ogródkiem.
Urządziłam je i zabrałam mamę z domu opieki. Cieszyła się wszystkim. Własnym pokojem, domowym jedzeniem, zielenią za oknem. No i spotkaniami z panią Majewską. Dawna sąsiadka często nas odwiedzała i sprzedawała mamie wszystkie dzielnicowe plotki.
– Wiesz, córeczko, jestem naprawdę szczęśliwa. Mam ciebie… Ale tak bardzo chciałabym się zobaczyć z Iwonką, spotkać z wnukami – powiedziała któregoś dnia.
Iwona! Na sam dźwięk tego imienia zaciskały mi się pięści. Od dyrektora domu opieki dostałam do niej telefon, ale nie zadzwoniłam.
Po tym, co zrobiła, nie chciałam jej znać
Mama jakby czytała w moich myślach.
– Nie oceniaj jej tak surowo – mówiła. – Ona chciała dobrze. Oddała mnie tam, bo byłam chora, nie mogłam chodzić, wymagałam stałej opieki. Ktoś ciągle musiał ze mną być, wszystko przy mnie robić. A oni są tacy zapracowani, całymi dniami ich nie ma. Nawet nie miała czasu, kiedy do mnie przyjechać. Czasem zadzwoniła… Obiecała, że jak wyzdrowieję, to mnie stamtąd zabierze. A ja ciągle źle się czułam. A teraz już jest wszystko dobrze. Zadzwoń do niej i powiedz, że jestem już zdrowa, że mieszkam u ciebie. Zaproś ją, na pewno się ucieszy. Upiekę sernik z brzoskwiniami. Taki, jaki obie lubicie…
Nie mogłam tego słuchać. Zastanawiałam się, jak mama może w ogóle tak mówić. Przecież moja siostra zachowała się bezdusznie – skazała mamę na samotną wegetację w domu starców. A ona mimo to chciała ją zobaczyć? I nie miała do niej ani krzty żalu? Nie rozumiałam tego...
Opowiedziałam o wszystkim pani Majewskiej.
– Czemu się dziwisz, Aniu, ona jest przecież matką Iwony. A matki zawsze wybaczają. Tak to już jest. Zrób to dla niej, zadzwoń… – prosiła. – Może twoja siostra przyjedzie?
Przemogłam się i zadzwoniłam do Iwony. Była zaskoczona. Chciała się dowiedzieć, skąd mam jej nowy numer. Udałam, że nie usłyszałam pytania. Zaczęła opowiadać, że właśnie rozkręca z mężem firmę i dlatego się nie odzywała. Ale niedługo zamierzała się ze mną skontaktować.
– Co z mamą? – przerwałam jej.
– Wszystko w porządku, jest w sanatorium – odparła bez zająknięcia.
– Tak? To bardzo dziwne. Bo właśnie od miesiąca mieszka ze mną. Zabrałam ją z domu starców – odparłam, próbując zachować spokój.
Siostra na chwilę zaniemówiła, ale szybko odzyskała mowę.
– To po co głupio pytasz… Zrozum, musiałam ją tam oddać. Ledwie się ruszała, a my mieliśmy na głowie przeprowadzkę. Zrobiłam to dla jej dobra – powiedziała.
Nie wytrzymałam.
– Okradłaś matkę z mieszkania i oddałaś do domu opieki! Jesteś wredną suką! Nigdy ci tego nie wybaczę – zaczęłam krzyczeć.
Siostra nie pozostawała mi dłużna.
– Nie masz prawa mnie oceniać! Siedziałaś sobie w luksusach za granicą, a ja tu musiałam się nią zajmować. Myślisz że było mi łatwo? Przecież mam rodzinę, pracę. Nie mogłam jej trzymać. Sama teraz zobaczysz, jak to jest! – wściekała się.
Miałam dość tej rozmowy.
– Nie jesteś już moją siostrą! Nie chcę mieć z tobą nic wspólnego. Ale pamiętaj, że masz matkę! Ona cię kocha! Masz ją odwiedzać! – krzyknęłam i rzuciłam słuchawką.
Obiecałam sobie, że więcej do niej nie zadzwonię.
Mama rozkwita
Zapisałam ją na rehabilitację, chodzi coraz lepiej. Ma nowych przyjaciół, bo pani Majewska zaciągnęła ją na spotkania w klubie emeryta. Razem chodzą do teatru, do kina. Widzę, że jest szczęśliwa.
Tylko ciągle pyta, kiedy Iwona przyjedzie. Zwodzę ją, mówię, że jest teraz zajęta, że nie ma czasu. No bo co mam powiedzieć? Że Iwona oddała ją do domu starców i wcale nie zamierzała jej stamtąd zabrać? A teraz nawet nie zadzwoni i nie zapyta, jak się czuje?
Nie potrafię powiedzieć jej prawdy. Ona na to nie zasługuje. Dlatego staram się tłumaczyć siostrę. Mama na razie wierzy w moje kłamstwa, ale wcześniej czy później zorientuje się, że coś jest nie tak. Będzie cierpieć… Dlatego podjęłam decyzję.
Złamię dane sobie słowo i zadzwonię do Iwony. Poproszę, żeby do nas przychodziła. Jeśli nie zechce, zaszantażuję ją. Powiem, że jeśli nie zacznie odwiedzać mamy, chociaż udawać, że jest jej bliska, zażądam zwrotu pieniędzy za mieszkanie, które sprzedała.
Wiem, że to, co chcę zrobić, jest niemoralne, ale… Moja mama jest już starszą osobą. Pewnie niewiele czasu jej zostało. Chciałabym, żeby te ostatnie lata przeżyła ze świadomością, że ma dwie córki, które ją kochają.
Anna, lat 48
Czytaj także:
„Dorastałam w nędzy i wciąż wysłuchiwałam tragicznych historii. Widok dramatu tej matki sprawił, że powiedziałam: dość”
„Po maturze zrobiłem sobie rok przerwy od życia. Podróżowałem, by zrozumieć, kim chcę być dla siebie, a nie dla rodziny”
„Na lotnisku zażartowałem, że jestem w bombowym nastroju. Chwilę później wiedziałem, że nie zobaczę greckich wysp”
