Aminokwasy, witaminy, minerały – czego potrzebują włosy?

fot. Fotolia

Dieta dla włosów to podstawa ich zdrowia

Włosy są martwymi wytworami naskórka, jednakże ich wygląd zależy od wielu różnych czynników działających zarówno na ich strukturę zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Kosmetyki pielęgnujące włosy nadają im jedynie połysk, ułatwiają rozczesywanie i dodatkowo je natłuszczają, nie są jednak w stanie uzdrowić cienkich, łamliwych i skłonnych do wypadania włosów. Jedynie odpowiednia dieta i zdrowy styl życia mogą przyczynić się do zahamowania niekorzystnych zmian zachodzących w strukturze włosów i doprowadzić do tworzenia się nowych zdrowych włosów.

Przeciętnie na głowie człowieka znajduje się ok. 100 tysięcy włosów. Czas trwania cyklu włosowego to ok. 4 lata, dlatego każdego dnia człowiek traci ok. 100 włosów, które zastępowane są nowymi. Jednakże, aby włosy rosły zdrowe, mocne i aby nie wypadały w ilości przekraczającej normę, należy przede wszystkim zadbać o dostarczenie organizmowi odpowiednich składników pokarmowych odżywających włosy od wewnątrz.

Aminokwasy

Podstawowym budulcem włosa jest białko zwane keratyną. Białko to składa się z wielu różnych aminokwasów, z których największą rolę odgrywają cysteina, metionina i tryptofan.

• Cysteina odpowiada za prawidłowy wzrost włosów, a jej niedobór powoduje, iż włosy stają się słabsze i tracą swój połysk;
• mtionina przeciwdziała suchości i łamliwości włosów, wpływa także na odpowiednie tempo ich wzrostu;
• natomiast niedobór tryptofanu przyczynia się do rozwoju łysienia rozlanego.

Składniki mineralne

Bardzo ważną rolę w procesie powstawania i wzrostu włosów odgrywają również składniki mineralne,  z których najważniejsze to cynk, miedź, żelazo, magnez i selen.

• Cynk przeciwdziała nadmiernemu przesuszaniu się włosów, zapobiega ich wypadaniu oraz zapewnia im elastyczność.
• Miedź jest mikroelementem wpływającym na odpowiednią pigmentację włosów, dlatego jej niedobory prowadzą do zmian w strukturze włosów i powodują ich odbarwienie.
• Żelazo przeciwdziała łamliwości włosów, sprawia iż stają się one grubsze, obniżając jednocześnie ich skłonność do wypadania.
• Magnez przyczynia się do wzmocnienia włosów, a także zapobiega występowaniu łupieżu.
• Selen jest pierwiastkiem o właściwościach antyoksydacyjnych, współdziałając z witaminą E chroni włosy przed szkodliwym działanie promieniowania słonecznego i zapobiega ich przesuszaniu się. Należy jednak pamiętać, iż wysokie dawki tego pierwiastka mogą powodować zatrucie organizmu, co objawia się z kolei wypadaniem włosów. Jednakże przypadki ostrego zatrucia selenem występującym w diecie są sporadyczne.

Witaminy

Na stan włosów istotny wpływ mają również witaminy, z których największe znaczenie mają witamina A, E, C i witaminy z grupy B.

• Witamin A bierze udział w syntezie podstawowego budulca włosa, czyli keratyny. W wyniku niedoboru tej witaminy dochodzi do osłabienia struktury włosów, a także ich przesuszenia i wzmożonej łamliwości.
• Witamina E poprawia odżywianie cebulek włosa i pobudza wzrost nowych włosów. Chroni również włosy przed szkodliwym działaniem promieniowania słonecznego. Jej niedobór przyczynia się do nadmiernego wypadania i  przesuszania włosów oraz wzrostu podatności na ich uszkodzenia.
• Witamina C wspomaga rozwój włosów, gdyż wzmacnia naczynia krwionośnie, którymi składniki odżywcze transportowane są do skóry głowy. Dzięki temu włosy są lepiej odżywiane, szybciej rosną, stają się mocniejsze i nie rozdwajają się.
• Witaminy z grupy B (głównie B₁ – tiamina, B₅ – kwas pantotenowy, B₆ – pirydoksyna, wit. H – biotyna) wspomagają odżywianie komórek włosów i stymulują wzrost włosów. Zapobiegają również nadmiernemu przetłuszczaniu się włosów. Zbyt niska podaż tych witamin powoduje, iż włosy tracą połysk, elastyczność i puszystość, zaczynają wypadać. Często niedobór witamin z grupy B (głównie B_5, B₁₂ – kobalamina, biotyny i PABA – kwasu para-amino-benzoesowego) jest jedną z przyczyn przedwczesnego siwienia.

Dieta uboga we wszystkie te witaminy może także wpływać na częstsze występowanie łupieżu.

Zobacz też: Czy można naprawić rozdwojone końcówki włosów?

Kwasy tłuszczowe

Ogromne znaczenie dla zdrowia włosów mają niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe  (NNKT), szczególnie kwasy z rodziny omega-3. Poprawiają one przede wszystkim odżywianie cebulek włosów, a także biorą udział w syntezie hormonów mających pozytywny wpływ na tworzenie się nowych włosów. Niedobór NNKT przyczynia się do nadmiernego wysuszenia skóry głowy i zmatowienia włosów, prowadzi również do łysienia. Przy jednoczesnym wysokim spożyciu nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuszczów zwierzęcych), może dochodzić do nadmiernego złuszczania się naskórka i pojawienia się łupieżu.

Niekorzystny wpływ na wygląd włosów mają również długotrwałe diety odchudzające stosowane bez konsultacji z lekarzem lub dietetykiem, stres oraz używki takie, jak alkohol, papierosy, narkotyki. Czynniki te powodują najczęściej osłabienie włosów i wzmagają ich wypadanie.

Suplementy na włosy – czy są bezpieczne?

Obecnie na rynku dostępnych jest wiele preparatów witaminowo-mineralnych wzmacniających włosy, jednakże należy pamiętać, iż zanim zastosujemy jakikolwiek suplement diety, należy skonsultować się z lekarzem. Niekontrolowane przyjmowanie preparatów witaminowo-mineralnych, zamiast przyczynić się do uzupełnienia niedoborów poszczególnych składników odżywczych, może doprowadzić do ich nadmiernego spożycia, co również nie jest korzystne dla zdrowia.

Pamiętajmy, iż suplementy powinny być stosowane jedynie wtedy, gdy z różnych przyczyn nie jest możliwe spożywanie zalecanych ilości składników witaminowych lub mineralnych w diecie. Dieta bogata w warzywa, owoce, nieprzetworzone produkty zbożowe, orzechy, nabiał, chude mięso, ryby oraz tłuszcze roślinne pokrywa zapotrzebowanie organizmu na wszystkie niezbędne składniki odżywcze wzmacniające włosy. Natomiast należy unikać wypijania dużych ilości mocnej kawy i herbaty, częstego spożywania produktów typu fast-food i innych produktów bogatych w tłuszcze nasycone oraz produktów bogatych w węglowodany proste (słodycze, ciasta, białe pieczywo), gdyż powodują one nadmierne przetłuszczanie się włosów i mogą być przyczyną wystąpienia łupieżu.

Tabela 1. Składniki odżywcze wpływające na włosy i ich źródła w diecie.

Źródło: Tabele wartości odżywczej produktów spożywczych. H. Kunachowicz, I. Nadolna, B. Przygoda, K. Iwanow. IŻŻ, Warszawa 1998.

Zobacz też: Jak prawidłowo i jak często należy czesać włosy?

Autor: mgr inż. Magdalena Siuba, dietetyk, Ogólnopolskie Centrum Dietetyki Instytutu Żywności i Żywienia.