Większość mam, jeśli wraca do pracy, to po roku od porodu wykorzystując pełny urlop rodzicielski. Wg dyrektywy unijnej ma się to zmienić i min. 8 tygodni będzie musiał wykorzystać ojciec. Rząd proponował rozwiązanie, z którego teraz prawdopodobnie się wycofa.
Skrócony urlop rodzicielski dla mam
W wyniku epidemii rząd prawdopodobnie nie sprosta oczekiwaniom matek. Te będą mogły od sierpnia 2022 roku wykorzystać maksymalnie 10 miesięcy płatnej opieki nad dzieckiem (urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego). Urlop rodzicielski 2020 to 32 tygodnie, które można podzielić na okresy lub częściowo „oddać” ojcu dziecka.
Wiele matek jednak ma problemy z powrotem do pracy po macierzyńskim lub ze względów finansowych opiekuje się dzieckiem, bo nie stać jej na prywatną opiekę nad dzieckiem (żłobki publiczne są oblegane i niewystarczające), a tym samym - wykorzystuje pełny macierzyński i pełny rodzicielski, nie oddając ojcu tych kilku tygodni na opiekę nad malcem. Unii Europejskiej się to nie podoba.
Ojciec dziecka będzie musiał skorzystać z rodzicielskiego
Wg dyrektywy unijnej Polska ma czas do sierpnia 2022, żeby wdrożyć odgórną zasadę, że opieka nad dzieckiem musi być podzielona między rodziców. Z tego wynika, że dotychczasowy rodzicielski musi zostać skrócony dla matki na rzecz opieki dla ojca.
Konieczność zmiany zasad korzystania z rodzicielskiego wynika z dyrektywy z 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (Dz.U. UE L 188/79). Państwa członkowskie muszą zapewnić, aby 2 miesiące urlopu „nie podlegały przeniesieniu” - państwa ustalają wymiar rodzicielskiego (nie krótszy niż 4 miesiące), ale są przypisane rodzicowi. Jeśli ojciec nie wykorzysta 2 miesięcy, przepadną i nie przejdą na matkę.
Polski rząd sugerował pomysł, że wydłuży płatną opiekę dla matek o 2 miesiące, co dawałoby łącznie 14 miesięcy wypłacania świadczenia.
Obecna sytuacja wymusza weryfikację tych zamierzeń. W normalnych warunkach wydawało się, że możliwe będzie wydłużenie płatnego urlopu o dwa miesiące, które byłyby zagwarantowane dla mężczyzn. Dzięki temu matki mogłyby wciąż korzystać z rocznego urlopu po urodzeniu dziecka, bo obecnie tyle wynosi łączny wymiar macierzyńskiego i rodzicielskiego i to rodzice sami decydują, które z nich korzysta z urlopów - powiedział dla DGP Stanisław Szwed, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej.
Koronawirus namiesza w życiu świeżo upieczonych mam
Niestety aktualna sytuacja budżetowa państwa jest wymusza rezygnację z tego planu. Skutki pandemii są dramatyczne, a wydłużenie urlopu oznaczałoby dodatkowe wydatki. Aktualnie kobieta może skorzystać z 52 tygodni płatnego urlopu (obowiązkowych jest pierwszych 14 tygodni od porodu), z czego 20 tygodni to urlop macierzyński, a 32 to rodzicielski. Z puli 52 tygodni może w wymiarze 38 tygodni skorzystać ojciec, jeśli sytuacja wymaga powrotu matki do pracy.
W Polsce wg danych GUS-u 99% osób korzystających z urlopu rodzicielskiego to kobiety i jest to uwarunkowane czynnikami finansowymi, zdrowotnymi, biologicznymi czy kulturowymi. W IV kwartale 2019 80% osób niezatrudnionych i nieszukających pracy to kobiety - UE chce to zmienić i zaangażować mężczyzn w opiekę nad rodziną dosłownie i w przenośni, a zmniejszyć dezaktywizację kobiet na rynku pracy, które często z niego wypadają.
Bez wątpienia niektóre czynniki zmuszają kobiety do wybierania urlopów, ale nie oznacza to, że powinniśmy ograniczać wybór rodziców. Najpierw należałoby neutralizować te czynniki, czyli np. zapewnić równość wynagrodzenia za taką samą pracę bez względu na płeć. Wciąż jest też wiele do zrobienia w zakresie świadomości społecznej, promowania modelu, w którym oboje opiekunowie dzielą się obowiązkami rodzicielskimi - powiedział dr Dorota Głogosz, adiunkt pionu polityki społecznej IPiSS.
Rządowi zależy na tym, by matki miały roczne płatne urlopy, więc temat wciąż będzie wracać, tylko pytanie w jakiej formie i czy brak funduszy nie zamknie tej furtki.
Żródło: Dziennik Gazeta Prawna.
Przeczytaj o swoich prawach: Jak uzyskać urlop macierzyński po poronieniuCzy urlop wychowawczy jest płatny?Urlop wychowawczy: czy możesz zostać zwolniona?
