Niektóre jesienne ptaki żyją niedaleko ciebie przez cały rok, ale to właśnie jesienią zaczynają nieśmiało podlatywać na balkony i tarasy w poszukiwaniu karmników wypełnionych dobrociami. Sporo dzikich ptaków odlatuje do ciepłych krajów wraz z wystąpieniem pierwszych chłodnych dni i nocy - często już we wrześniu i październiku. Jednak niektóre gatunki zostają w Polsce. O jakich gatunkach mowa?
Spis treści:
Jesienne ptaki: gil
Gile kojarzą się z zimą, ale można je spotkać już końcem września i w październiku. Ten gatunek jest objęty ścisłą ochroną. Najczęściej spotykany jest w górach, jednak czasem przylatuje do miast w poszukiwaniu pokarmu.
Jeśli chcesz, aby gile zadomowiły się w twoich karmnikach dla ptaków, przygotuj ziarna słonecznika oraz rodzynki. Gile mają charakterystyczny, mocno pomarańczowy brzuszek. Gniazda budują najczęściej wśród gęstych gałęzi drzew.
Zdarza się, że gil traktuje polską zimę jako namiastkę ciepłych krajów. Często przylatuje z dużo zimniejszych części Europy, aby przezimować. Najczęściej odlatuje wiosną.
fot. Jesienne ptaki: gil/Adobe Stock, Karlos Lomsky
Jesienne ptaki: rudzik
Rudzik to jeden z najbardziej popularnych ptaków. Występuje na terenie całej Polski. Gniazda buduje najczęściej nisko przy ziemi, pod krzakami albo na skarpach. Spora część rudzików przylatuje na wiosnę i odlatuje na przełomie września i października, jednak niektóre zimują w Polsce i pojawiają się także jesienią.
Rudzik, mimo swojej sporej liczebności, objęty jest ochroną gatunkową. Nie jest dużym ptakiem, żywi się głównie owocami, nasionami orz niektórymi bezkręgowcami.
fot. Jesienne ptaki: rudzik/Adobe Stock, Robert Borek
Jesienne ptaki: jemiołuszka
Jemiołuszka to ptak z charakterystycznym czubem i szarobrązowym upierzeniem. Do Polski przylatuje w październiku i zostaje aż do wiosny. Najczęściej odlatuje w kwietniu. Można ją rozpoznać po wibrującej barwie głosu i intensywnych zaśpiewach.
Najczęściej występuje w parkach i lasach, czasem przylatuje także do miast i wizytuje w karmnikach. Jest głównie owadożerna, ale jesienią i zimą chętnie sięga po nasiona, jagody i jarzębiny. Jemiołuszki łatwo jest obserwować, bo są to ptaki wyjątkowo mało płochliwe. Są gatunkiem objętym ochroną.
fot. Jesienne ptaki: jemiołuszka/Adobe Stock, Juha Saastamoinen
Jesienne ptaki: pliszka cytrynowa
Pliszka jest ptakiem wędrownym, ale jej przeloty można obserwować na przełomie sierpnia i września. Są to ptaki objęte ochroną gatunkową. Najczęściej można spotkać je na łąkach, bagnach i mokradłach. Sporadycznie przylatują do miast i szukają tam pożywienia.
Ulubionym przysmakiem pliszek są bezkręgowce, szczególnie wodne. Nie przepada za nasionami, pestkami czy owocami. Wyróżnia się intensywnie żółtym kolorem głowy.
fot. Jesienne ptaki: pliszka cytrynowa/Adobe Stock, bennytrapp
Jesienne ptaki: sikorka
Niektóre gatunki ptaków są z nami przez cały rok, ale to jesienią i zimą częściej można je spotkać w przestrzeniach miejskich. Są to między innymi sikorka bogatka i sikorka modra. Wyróżniają się żółtym brzuszkiem i niewielkim rozmiarem. Zdarza się, że są mniejsze od wróbli. Mają też wyjątkowo bogatą barwę głosu.
Sikorki lubią przede wszystkim pestki słonecznika oraz owoce i owady. Zimą można wystawiać im także kule tłuszczowe (koniecznie z dodatkiem wody w miseczce). Najczęściej budują gniazda w koronach drzew.
Podczas letnich dni wolą szukać pożywienia w ziemi, a w okresie jesiennym chętniej przylatują do karmników. Tak robią na przykład sikorki odwiedzające mój balkon: Dziobek i Staszek.
fot. Jesienne ptaki: sikorka (tu: Dziobek)/mat. własne
Jesienne ptaki: sroka
Sroki w ostatnich latach coraz chętniej przylatują z zadrzewiałych terenów otwartych na osiedla, do parków oraz na podwórka. Nie mają szczególnych preferencji żywieniowych. Lubią nasiona, owady i małe ssaki, czasem także odpadki.
Są dość licznie występującym w Polsce ptakiem lęgowym i podlegają częściowej ochronie. Wielkością przypominają kruki, lecz mają biało-czarne upierzenie. Ich głos jest donośny i często bywają naturalnym budzikiem o świcie. Mój balkon jesienią odwiedza sporo srok, które zbiorczo nazywam Bartkami.
fot. Jesienne ptaki: sroka/Adobe Stock, Marek R. Swadzba
Jesienne ptaki wodne
Jesienią można prowadzić także obserwacje ptaków wodnych. Część z nich odlatuje do ciepłych krajów, ale niektóre ptaki zimują w Polsce. Istnieją także wodne gatunki ptaków, które przylatują na jesień i zimę z dużo zimniejszych krajów. To na przykład bielaczek, który na co dzień zamieszkuje tereny północnej Skandynawii oraz Syberię.
Jesienią i zimą łatwo także spotkać łabędzie. Są jednym z najczęściej występującym w Polsce ptakiem wodnym. Bywają oswojone i chętnie proszą przechodniów o jedzenie.
Obserwacje migracji ptaków
Wiele gatunków ptaków leci do ciepłych krajów właśnie jesienią. To więc idealny moment, aby obserwować ich przeloty. Migrują w imponująco dużych kluczach, nierzadko wydając przy tym donośne dźwięki. Migracje ptaków zwykle zaczynają się we wrześniu i trwają aż do listopada. W tym czasie możesz zaobserwować przeloty bocianów, żurawi, czapli, orlików i jaskółek.
fot. Jesienne ptaki: przelot żurawi w kluczu/Adobe Stock, Lars Johansson
Czytaj także:
Czym karmić ptaki jesienią i zimą?
Jakie ptaki przylatują na wiosnę?
Najczęstsi goście w karmnikach
