Strelicja, nazywana również "rajski ptak" (Strelitzia), to niezwykle dekoracyjna roślina, która zdobyła popularność dzięki swoim spektakularnym kwiatom i egzotycznemu wyglądowi. Jej nazwa pochodzi od charakterystycznych, barwnych kwiatostanów, przypominających głowę ptaka z czubkiem.
W naturalnym środowisku strelicje rosną głównie w Afryce Południowej, gdzie można je spotkać nad brzegami rzek. W warunkach domowych roślina może stanowić efektowną ozdobę, a jej uprawa jest wbrew pozorom dość prosta. Zobacz, czego potrzebuje strelicja.
Spis treści:
- Strelicja: odmiany
- Uprawa strelicji
- Pielęgnacja strelicji
- Najczęstsze choroby strelicji
- Przesadzanie strelicji
- Strelicja: cena
Strelicja: odmiany
Istnieje wiele odmian strelicji w naturalnym środowisku, ale do domowej uprawy sprawdza się ich tylko kilka. Wyróżnia się pięć podstawowych odmian strelicji, z których najpopularniejsze w uprawie domowej są strelicja królewska (Strelitzia reginae) oraz strelicja biała (Strelitzia nicolai).
Strelicja królewska (Strelitzia reginae)
To najbardziej rozpoznawalna i popularna odmiana strelicji, która zachwyca swoim egzotycznym wyglądem i intensywnie kontrastowymi kolorami kwiatów. Pochodzi z południowej Afryki i to właśnie jej kwiaty wyglądają jak głowa ptaka z kolorowym czubem, od czego roślina zyskała swoją potoczną nazwę "rajski ptak".
Osiąga od 100 do 150 cm w warunkach domowych. Posiada duże, eliptyczne, ciemnozielone liście o długości około 40 cm. Z wyglądu przypominają nieco liście bananowca. Strelicja królewska jest idealna do uprawy w donicach w jasnych, przestronnych wnętrzach. W cieplejszym klimacie może rosnąć także w ogrodzie.
fot. Uprawa strelicji nie jest trudna/Adobe Stock, Mr.Stock
Strelicja biała (Strelitzia nicolai)
Znana jest również jako strelicja olbrzymia, to druga co do popularności odmiana strelicji. Jest znacznie większa niż królewska i może być uprawiana jako roślina ogrodowa w cieplejszych klimatach, ale również w bardzo dużych pomieszczeniach jako roślina doniczkowa. Świetnie sprawdzi się np. w kamienicy, gdzie sufity są znacznie wyżej zawieszone, niż w tradycyjnych mieszkaniach.
Kwiaty tej odmiany są znacznie większe niż u strelicji królewskiej - białe, z niebieskimi i fioletowymi elementami. W naturze strelicja olbrzymia może osiągać nawet 10 metrów wysokości, jednak w uprawie doniczkowej zazwyczaj dorasta do około 2-3 metrów. Jeśli chodzi o liście, są one praktycznie takie same, jak u strelicji królewskiej.
Strelicja biała często wykorzystywana jako roślina ozdobna w dużych przestrzeniach, takich jak hole, galerie handlowe czy ogrody zimowe.
Strelicja górska (Strelitzia caudata)
To rzadszy gatunek strelicji, rośnie głównie w górskich regionach Afryki Południowej i Mozambiku. Strelicja górska jest podobna do strelicji białej, ale dużo mniejsza. Kwiaty są białe, z elementami niebieskimi, choć nieco mniejsze i mniej efektowne niż u innych odmian.
Wysokość strelicji górskiej może sięgać do 6 metrów w naturalnych warunkach, ale w uprawie ogrodowej lub doniczkowej osiąga zazwyczaj znacznie niższe rozmiary. Jej liście za to mogą być całkiem spore i mieć nawet metr długości.
Strelicja górska najczęściej spotykana jest w kolekcjach botanicznych niż w uprawach domowych, ale może być atrakcyjnym wyborem dla ogrodów w strefach ciepłych.
Strelicja trzciniasta (Strelitzia juncea)
To ciekawa odmiana, różniąca się znacznie od pozostałych pod względem wyglądu liści. Strelicja trzciniasta pochodzi z suchego regionu Południowej Afryki i świetnie przystosowała się do trudnych warunków, stąd jej unikalny kształt liści.
Kwiaty ma podobne do strelicji królewskiej i w warunkach domowych może mieć ok. 1,5 m wysokości. Wąskie, sztywne, cylindryczne liście przypominają trzcinę sprawiają, że roślina znacznie różni się od innych strelicji. Jest również bardziej odporna na suszę niż pozostałe odmiany.
Będzie idealna do bardziej nowoczesnych wnętrz i ogrodów w stylu pustynnym lub minimalistycznym. Ze względu na swoje suche środowisko naturalne, wymaga znacznie mniej wody niż inne odmiany.
Strelicja papuzia (Strelitzia alba)
Jest rzadziej spotykaną odmianą, ale równie interesującą. Nazywana jest "strelicją papuzią" ze względu na podobieństwo do niektórych papug pod względem kolorystyki kwiatów: są białe, czasami lekko różowe, z nutą zieleni. Kwiaty te są subtelniejsze i mniej jaskrawe niż u innych gatunków.
W naturalnych warunkach dorasta do 3-4 metrów, ale w doniczkach jest dużo mniejsza. Podobnie jak inne odmiany strelicji, popularna jest głównie w dużych przestrzeniach, gdzie może być uprawiana jako ozdobna roślina doniczkowa.
Uprawa strelicji
Strelicja w donicy dorasta do około 100-120 cm wysokości (w zależności od odmiany może to być nawet 150 cm). Zaczyna kwitnąć, gdy osiągnie wiek pięciu lat. Roślina ma szansę stać się wielką ozdobą twojego mieszkania i nie będzie to wymagało od ciebie wielkich starań. Ale musisz jej zapewnić komfortowe warunki.
Stanowisko dla strelicji
Strelicja wymaga jasnego, ale nie bezpośredniego nasłonecznienia. Idealnym miejscem będą pomieszczenia z oknami wychodzącymi na wschód lub zachód, gdzie światło jest bardziej rozproszone.
Unikaj bezpośredniego, ostrego słońca, które może powodować oparzenia liści. Latem strelicję można przenieść na balkon lub taras, ale musi to być miejsce osłonięte przed wiatrem i przeciągami, które hamują jej wzrost. Strelicja wymaga także przestrzeni – liście rosną rozłożyste i potrzebują miejsca do swobodnego rozwoju.
Strelicja najlepiej czuje się w umiarkowanych temperaturach. W okresie wegetacyjnym (od wiosny do jesieni) idealna temperatura to 20-25°C. Zimą, gdy roślina przechodzi okres spoczynku, temperatura powinna wynosić 15-18°C. Zbyt niskie temperatury mogą prowadzić do zahamowania wzrostu, a w skrajnych przypadkach do uszkodzenia rośliny.
Jaka ziemia dla strelicji?
Strelicje preferują gleby żyzne i dobrze przepuszczalne, dlatego idealne podłoże powinno być mieszanką ziemi urodzajnej, piasku i gliny w proporcjach 1:1:1. Tak przygotowane podłoże będzie dobrze drenażowane, a jednocześnie zachowa odpowiednią ilość wilgoci.
W przypadku trudności z samodzielnym przygotowaniem odpowiedniej mieszanki, można zakupić gotowe podłoże do strelicji.
Jaką doniczkę wybrać dla strelicji?
Strelicja posiada rozbudowany system korzeniowy, dlatego doniczka powinna być odpowiednio duża i głęboka, z otworami w dnie umożliwiającymi odpływ nadmiaru wody. Na dnie doniczki należy umieścić warstwę drenażu – u małych roślin wystarczy 1 cm, ale u większych warstwa ta powinna mieć około 5 cm. Warto użyć doniczki plastikowej, którą można łatwo rozciąć podczas przesadzania i w ten sposób uniknąć uszkodzenia korzeni.
fot. Jak dbać o strelicję/Adobe Stock, Floral Deco
Pielęgnacja strelicji
Strelicja wymaga także codziennej pielęgnacji, ale nie jest to zajęcie męczące. Musisz pamiętać o regularnym podlewaniu, zraszaniu liści oraz nawożeniu, kiedy jest na to sezon lub kiedy strelicja da znać, że tego potrzebuje.
Podlewanie strelicji
Strelicje lubią wilgotne, ale nie przemoczone podłoże. Podlewanie powinno być umiarkowane – podlewaj roślinę dopiero wtedy, gdy ziemia w głębi doniczki zaczyna przesychać. Ważne jest, aby unikać nadmiernego podlewania, które może prowadzić do gnicia korzeni.
W okresie spoczynku zimowego podlewanie dobrze jest ograniczyć, przenosząc jednocześnie roślinę do chłodniejszego miejsca (o temperaturze około 15°C). W styczniu można wznowić regularne podlewanie i powoli rozpoczynać nawożenie.
Zraszanie strelicji
Strelicje preferują umiarkowaną wilgotność powietrza. Warto regularnie spryskiwać powietrze wokół rośliny miękką, przegotowaną wodą, zwłaszcza w okresie grzewczym, gdy powietrze jest suche. Unikaj zraszania liści, jeśli zauważysz na nich żółte plamki, co może sugerować początek infekcji grzybiczej. Wówczas wilgoć może tylko pogłębić problem. W takim przypadku warto zastosować oprysk fungicydem.
Raz na 7-10 dni możesz także zorganizować strelicji prysznic. Postaw doniczkę w wannie lub pod prysznicem i zraszaj przez kilka minut chłodną wodą. Rób to bez osłonki i podstawki, aby nadmiar wody spłyną. Następnie pozostaw roślinę do obcieknięcia.
Kiedy nawozić strelicję?
W okresie wzrostu, od kwietnia do września, strelicja wymaga regularnego nawożenia. Najlepiej stosować nawóz uniwersalny co dwa tygodnie, a co drugie podlewanie dodawać do wody kwasy humusowe, które wzmacniają roślinę i poprawiają jej zdrowie. Zimą nawożenie należy przerwać.
Możesz zacząć nawożenie pod koniec stycznia, ale używaj wówczas znacznie mniejszych ilości i przeprowadzaj nawożenie rzadziej, np. raz w miesiącu.
Przesadzanie strelicji
Strelicję przesadzamy co dwa, trzy lata, po zakończeniu kwitnienia. Ze względu na to, iż korzenie są bardzo delikatne, najlepiej jest rozciąć doniczkę (tak jak wspomniałam wyżej), aby ich nie uszkodzić. Jeśli korzenie zostaną uszkodzone, należy zastosować fungicyd w miejscu uszkodzenia, by zapobiec infekcji.
Po przesadzeniu roślinę należy pozostawić bez nawożenia przez około trzy tygodnie, aby miała czas na ukorzenienie się w nowym podłożu. Podlewaj na początku bardzo oszczędnie i skup się na zraszaniu ziemi oraz liści.
Rozmnażanie strelicji
Strelicje rozmnaża się głównie przez podział bryły korzeniowej podczas przesadzania. Możliwe jest również rozmnażanie z nasion, jednak proces ten jest znacznie dłuższy i wymaga cierpliwości, ponieważ nasiona mogą kiełkować nawet kilka miesięcy, a rośliny z nasion zakwitają dopiero po około 7-10 latach.
Najczęstsze choroby strelicji
Strelicja jest stosunkowo odporna na infekcje i choroby, ale niektóre problemy mogą pojawić się przy niewłaściwej pielęgnacji. Najczęściej są to:
- żółte i szarobrunatne brzegi liści: oznaka złego nawożenia.
- żółte, wodniste plamy na liściach: mogą wskazywać na bakteriozę. W takim przypadku usuń zainfekowane liście, opryskaj roślinę fungicydem, a doniczkę dokładnie umyj. Zabieg powtórz co 7-10 dni przez cztery tygodnie.
Strelicję mogą atakować także niektóre szkodniki, najczęściej:
- przędziorki – widoczne po spodniej stronie liści, powodują żółknięcie i usychanie.
- mszyce – gromadzą się na nowych przyrostach, wysysając soki.
- wełnowce – pojawiają się na ogonkach liściowych, tworząc białe, wełniste skupiska.
Na każdy ze szkodników doniczkowych dedykowany jest inny środek owadobójczy, ale niekiedy możesz znaleźć także mieszanki uniwersalne (zwykle w formie oprysków).
Strelicja: cena
Strelicje są roślinami o zróżnicowanej cenie, zależnej od wielkości i gatunku. Małe, 10-centymetrowe sadzonki strelicji można kupić już za około 6 zł, podczas gdy większe okazy, zwłaszcza białe strelicje, mogą kosztować nawet 1000 zł.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 26.04.2021 r.
Czytaj także:
Kwiaty doniczkowe, które są mało wymagające
Kwiaty doniczkowe kwitnące cały rok
Niespotykane kwiaty doniczkowe
