Ochrona przed promieniowaniem UV to jedna z właściwości prozdrowotnych pomidorów. Likopen z pomidorów zwalcza reaktywne formy tlenu i działa fotoochronnie.
Spis treści:
- Pomidory chronią przed poparzeniami słonecznymi
- Jak pomidory chronią przed poparzeniami? Mechanizm tej reakcji
- Jak jeść pomidory, by chronić się przed oparzeniami?
- Czy pomidory zastąpią filtr SPF?
Pomidory chronią przed poparzeniami słonecznymi
Naukowcy dokładnie przebadali temat wpływu jedzenia karotenoidów, w tym likopenu z pomidorów, na występowanie oparzeń słonecznych. To, że suplementy z pochodnymi karotenu mogą chronić skórę przed UV, jest wiadome od lat. Badacze zastanawiali się jednak, czy podobny efekt można uzyskać, po prostu jedząc produkty bogate w likopen: pomidory. Okazuje się, że jedzenie pomidorów może realnie chronić przed słonecznymi oparzeniami.
Ochotnikom podawano 40 g przecieru pomidorowego z dodatkiem 10 g oliwy z oliwek codziennie przez 10 tygodni. To dawka ok. 16 mg likopenu, którą można przyrównać do ok. 250 g świeżych pomidorów, lub ok. 150 g najzdrowszych pomidorów koktajlowych. Wywołane symulowane słoneczne oparzenia były o 40% mniejsze w grupie osób, które przyjmowały pastę pomidorową, w porównaniu do grupy kontrolnej, która pomidorów nie jadła.
Jak pomidory chronią przed poparzeniami? Mechanizm tej reakcji
Najprawdopodobniej mechanizm takiego działania likopenu z pomidorów, to jego zdolność do wychwytywania reaktywnych form tlenu (znanych jako wolne rodniki). To one powstają w rejonach skóry pod wpływem promieni UV i uszkadzają ją miejscowo. Dieta wysycona przeciwutleniaczami, takimi jak likopen, może ograniczać ten proces.
Naukowcy uważają jednak, że choć pewnie ten mechanizm ma największy udział w wytłumaczeniu chroniących przed słońcem właściwości pomidorów, są jeszcze inne aspekty. Nie wykluczają, że wpływ mają też inne cząsteczki dostarczane ze zdrowymi pomidorami.
Duże znaczenie mogą mieć też dwa elementy: fitoen i fitofluen. Są prekursorami wyższych nasyconych karotenoidów. To cząstki dostarczane z pomidorami, ale też innymi warzywami i owocami, które mają zdolność fizycznej absorpcji światła o pewnych długościach.
fot. Pomidory mogą chronić przed oparzeniami słonecznymi podobnie do SPF/ Adobe Stock, Alexander Konradi
Jak jeść pomidory, by chronić się przed oparzeniami?
Nie wystarcz, że zjesz kilka pomidorów, by następnego dnia wystawiać skórę na słońce, licząc na brak poparzeń. Ze względu na czas przemian fizjologicznych skóry, potrzeba kilku tygodni, by zaobserwować fotoochronne działanie cząsteczek dostarczanych z pożywieniem. Kluczem jest tu więc regularność spożycia pomidorów, ale też innych warzyw i owoców. Na efekty musisz poczekać minimum miesiąc, choć w omawianym badaniu obserwowano je po 10 tygodniach.
Kolejnym ważnym aspektem jest łączenie pomidorów ze źródłem tłuszczu. Likopen rozpuszcza się w tłuszczach, wchłoniesz i wykorzystasz go lepiej, jeśli pomidora polejesz odrobiną oleju, zjesz sałatkę z pomidora i awokado lub gazpacho, chłodnik pomidorowy z oliwą z oliwek.
W ten sam sposób postępują naukowcy w badaniach nad fotoochronnym działaniem pomidorów. Celowo podawali przecier pomidorowy z oliwą z oliwek. Zawsze łącz pomidory ze źródłem zdrowego tłuszczu, by najlepiej wykorzystać ich właściwości.
Pamiętaj, że pomidory też można „przedawkować". W wyniku nagromadzenia likopenu pojawia się likopenodermia, czyli skóra (najczęściej dłoni) przybiera pomarańczowy kolor. Nie jest to jednak groźna przypadłość, ale sygnał, że warto zmniejszyć dzienną dawkę pomidorów.
Czy pomidory zastąpią filtr SPF?
Choć pomidory są bardzo zdrowe i realnie mogą ograniczyć powstawanie oparzeń słonecznych, nie możesz traktować ich jako zamiennik filtrów SPF. Nawet autorzy pracy podsumowującej fotoochronne właściwości jedzenia, przestrzegają przed takim podejściem.
Fotoprotekcja składników diety, takich jak β-karoten czy likopen, pod względem współczynnika ochrony przeciwsłonecznej jest znacznie niższa niż przy stosowaniu miejscowych filtrów przeciwsłonecznych. Jednak optymalna podaż mikroelementów antyoksydacyjnych z jedzeniem zwiększa podstawową obronę skóry przed promieniowaniem UV, wspiera długotrwałą ochronę i przyczynia się do utrzymania zdrowia i wyglądu skóry. - komentują autorzy pracy opublikowanej w American Journal of Nutrition
Przed opalaniem lub wychodzeniem na słońce koniecznie posmaruj się kremem z filtrem SPF, by realnie chronić skórę przed oparzeniami. Zrób to nie tylko, by uniknąć bolesności i czerwonego koloru skóry, ochrona przed słońcem jest ważna przede wszystkim ze względu na zdrowie.
Źródła:
Czytaj także:
Pomidor: ze skórką czy bez? W jakiej formie jest zdrowszy?
Ile kalorii mają pomidory różnego rodzaju? Czy na diecie można jeść pomidory bez ograniczeń?
Czy można łączyć ogórka z pomidorem? Polscy naukowcy dokładnie przebadali ten temat
Uczulenie na pomidory – jak je rozpoznać i leczyć?
