- Choroby jamy ustnej i przełyku (zapalenie jamy ustnej) – zaleca się dietę o konsystencji łatwej do spożywania, o umiarkowanej temperaturze, aby nie podrażniać stanów zapalnych.
- Choroby żołądka i dwunastnicy – m.in. nieżyty żołądka, wrzody żołądka i dwunastnicy – nieżyty żołądka głównie są wynikiem zatruć pokarmowych czy stosowania niektórych leków (np. przeczyszczających), alkoholu. Stosuje się wówczas głodówkę, zaleca się picie płynów, po 2-3 dniach stopniowo wprowadza się pokarm stały: czerstwą bułkę czy gotowany drób, aby nie podrażniać przewodu pokarmowego. We wrzodach żołądka i dwunastnicy dieta wspomaga leczenie farmakologiczne, powinna być pełnowartościowa, z wyłączeniem pokarmów powodujących zgagę, wzdęcia, odbijania. Warzywa i owoce powinno spożywać się gotowane i przetarte, posiłki w odstępach 3-4 godzin spożywać do 5 razy dziennie. W celu uniknięcia bólów nocnych ostatni posiłek zaleca się przed snem.
- Choroby jelita cienkiego oraz grubego – dieta ogólnie powinna być łatwostrawna, o ograniczonej podaży błonnika, aby nie powodować dodatkowo zwiększania perystaltyki jelit. Zaleca się chude mięsa, jaja na miękko, przetwory mleczne, z tłuszczów: masło, oleje, z węglowodanów: biała mąka, drobne kasze, warzywa młode, gotowane i przetarte, wszystko łatwostrawne. W przypadku zaparć atonicznych zaleca się dietę z większą ilością błonnika, aby ułatwić przepływ mas kałowych.
- Choroby wątroby – w okresie wyrównania podaż białka zwiększa się, podobnie jak kaloryczność diety dla osób niedożywionych. Należy dostarczać składniki pokarmowe w celu uzupełniania niedoborów i regeneracji komórek wątroby. Dla osób bez zaburzeń wytwarzania żółci zaleca się: tłuszcze łatwostrawne dodawane do potraw na surowo (masło, śmietanka, oleje, z mleka), dobrze tolerowana jest fruktoza, więc zaleca się do 30 g miodu dziennie. Unikać należy dużej ilości błonnika, warzywa i owoce podaje się gotowane i rozdrobnione.
- Choroby dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego – np. kamica żółciowa – na żółć składają się: kwasy żółciowe, cholesterol i lecytyna. Przy niewłaściwym składzie żółci cholesterol tworzy złogi z solami wapnia i tworzą się kamienie żółciowe. Zbyt dużo cukru w diecie i nienasyconych kwasów tłuszczowych sprawiają, że zmniejsza się zawartość lecytyny w żółci, a za tym rozpuszczalność cholesterolu w żółci. Zbyt mała podaż błonnika negatywnie wpływa na obkurczanie się pęcherzyka żółciowego. Zaleca się zatem potrawy łatwostrawne z ograniczeniem tłuszczów, a bogate w błonnik pokarmowy.
Polecamy: Dieta na nadciśnienie
- Choroby trzustki – ostre i przewlekłe zapalenie trzustki – ostre zapalenie objawia się nudnościami, wymiotami, wzdęciami, zatem w ostrym przebiegu stosuje się początkowo żywienie pozajelitowe, następnie dietę kleikową i kleikowo-owocową, a ostatecznie, podobnie jak w stanie przewlekłym, łatwostrawną z ograniczeniem tłuszczów i błonnika.
- Choroby układu moczowego – dieta jest nieodzownym elementem w przypadku np. ostrej niewydolności nerek. Zapotrzebowania na składniki odżywcze ustala się bardzo indywidualnie w zależności od rodzaju schorzenia.
- Choroby metaboliczne – do nich zaliczamy cukrzycę, otyłość, wychudzenie (w tym spowodowane przez nowotwory), dnę moczanową czy hiperlipidemie. Sposób odżywiania jest silnie skorelowany z tymi schorzeniami. Podobnie jak w przypadku chorób układu moczowego podaż składników pokarmowych ustala się w zależności od rodzaju schorzenia.
- Choroby układu krążenia – nadciśnienie tętnicze, miażdżyca i inne choroby układu krążenia. Należy ograniczyć kalorie i tłuszcze w diecie na rzecz węglowodanów. Trzeba uwzględnić większą zawartość błonnika w diecie, przy nadciśnieniu szczególnie tych warzyw i owoców, które są bogate w potas. Przy miażdżycy błonnik obniża poziom triglicerydów. W nadciśnieniu ważne jest ograniczenie soli kuchennej, mocnej kawy, herbaty, które podnoszą ciśnienie. W miażdżycy należy ograniczyć spożycie cholesterolu, który sprzyja powstawaniu blaszki miażdżycowej. Należy także pamiętać o spożywaniu nienasyconych kwasów tłuszczowych, które obniżają stężenie „złego” cholesterolu.
- Osteoporoza – charakteryzuje się odwapnieniem kości, które stają się kruche i łamliwe. Zatem dieta powinna obfitować w wapń i magnez. Ważny jest także fluor oraz witamina D. Najwięcej wapnia znajduje się w mleku i przetworach mlecznych, ale także innych produktach jak np. ryby, orzechy, produkty roślinne: kukurydza, natka pietruszki, marchew, seler, groszek zielony, marchew. Dużo magnezu znajdziemy w zielonych częściach roślin oraz otrębach, produktach zbożowych niskoprzetworzonych, nasionach roślin strączkowych, orzechach.
Zobacz też: Jaki sposób obróbki termicznej dań jest najlepszy?
