Czy kawa na czczo to dobry pomysł? W tej jednej sytuacji będzie szkodzić każdemu

fot. Adobe Stock, Halfpoint

Wypicie kawy na czczo nie jest szkodliwe, poza jedną sytuacją, kiedy to ewidentnie nie działa korzystnie na organizm nawet u osób zupełnie zdrowych. U niektórych ludzi może jednak wywoływać nieprzyjemne skutki uboczne, ale to zależy od stanu zdrowia. Sprawdź, dla kogo i kiedy kawa na czczo nie jest wskazana i czy przypadkiem nie należysz do którejś z tych grup.

Spis treści:

1. Czy kawa na czczo szkodzi?
2. Kto nie powinien pić kawy na czczo?
3. Kiedy kawa na czczo szkodzi?
4. Picie kawy na czczo — skutki uboczne
5. Badanie krwi na czczo a kawa

Czy kawa na czczo szkodzi?

Czy można pić kawę na czczo? Można! Kawa na czczo według dowodów naukowych nie szkodzi zdrowym osobom. Jeśli lubisz pić kawę na pusty żołądek przed śniadaniem i dobrze się po niej czujesz, nie ma przeciwwskazań, by dalej to robić.

Do niedawna mówiono o tym, że picie kawy na czczo może stymulować wydzielanie kortyzolu (hormonu stresu). Miał to być argument przeciwko wpijaniu tego napoju na posty żołądek. Badania nie potwierdzają jednak takiej zależności, a osoby, które piją kawę regularnie, nie zareagują wzrostem kortyzolu o poranku po wypiciu kawy na pusty żołądek.

Nawyk picia kawy na czczo nie jest ani zdrowy, ani niezdrowy. Można uznać go za neutralny dla osoby bez poważnych problemów zdrowotnych.

Nie każdy może pić jednak kawę na czczo bez żadnych skutków ubocznych. Przede wszystkim osoby z chorobami układu pokarmowego powinny unikać picia kawy na pusty żołądek. U niektórych kawa przed śniadaniem wywołuje też objawy refluksu.

Kawa z mlekiem lub kawa z cytryną na czczo?

Nie ma przeciwwskazań do picia kawy z mlekiem czy kawy z cytryną na czczo w przypadku osób zdrowych. Dodatek cytryny czy mleka nie zmienia wpływu kawy na funkcjonowanie żołądka. Jednak u osób, które mogą mieć problem z piciem czarnej kawy na czczo, kawa z dodatkami może zadziałać dokładnie tak samo niekorzystnie.

fot. Czy kawa na czczo szkodzi/ Adobe Stock, ilya_oreshkov

Kto nie powinien pić kawy na czczo?

Kawa na czczo szkodzi i powoduje nieprzyjemne objawy przede wszystkim u osób z różnorodnymi chorobami i zaburzeniami pracy układu pokarmowego. Oto osoby, które powinny unikać picia kawy na pusty żołądek:

• osoby z refluksem żołądkowo-przełykowym — kawa na czczo wzmaga objawy refluksu i nasila go;
• osoby, które źle czują się po wypiciu kawy na pusty żołądek;
• osoby z zapaleniami żołądka i innych błon śluzowych przewodu pokarmowego;
• osoby z niedowagą, które próbują przytyć (kawa może czasowo ograniczać apetyt);
• osoby z nieswoistymi zapaleniami jelit (kawa jest tu ogólnie przeciwwskazana, na czczo i po posiłku także);
• osoby z rakiem żołądka (nie zaleca się tu picia kawy ogółem);
• osoby z chorobą wrzodową żołądka - w tym przypadku przeciwwskazane są wszelkie ciepłe napoje i czarna kawa, można rozważyć wypicie na czczo słabej kawy z mlekiem;
• osoby z zespołem jelita drażliwego (jeśli są wrażliwe na kawę).

Kiedy kawa na czczo szkodzi?

Co ciekawe, brytyjscy naukowcy w badaniu z 2020 roku stwierdzili, że mocna kawa wypita na czczo może szkodzić w jednej sytuacji: po źle przespanej nocy.

Badacze poddali obserwacji grupę 29 uczestników, wpływając na ich sen. Eksperyment uwzględniał 3 różne sytuacje:

• stabilny, odpowiednio długi nocny sen i węglowodanowy posiłek o poranku;
• zakłócony sen (uczestnicy byli w nocy stale wybudzani) i węglowodanowy posiłek o poranku;
• zakłócony sen, wypicie mocnej kawy na czczo, a potem węglowodanowy posiłek.

Celem eksperymentu było sprawdzenie, jak uprzykrzanie uczestnikom wypoczynku nocnego wpłynie na ich metabolizm glukozy.

Kawa na czczo a trzustka

Okazało się, że osoby, które wypiły kawę przed śniadaniem (na czczo) po nieprzespanej nocy, miały zaburzony metabolizm glukozy w porównaniu do osób, które dobrze spały.

Odpowiedź organizmu na posiłek węglowodanowy była gwałtowniejsza, a skok glukozy większy. A im większy skok poziomu cukru we krwi, tym bardziej obciążona zostaje trzustka. Długofalowo jest to niekorzystny mechanizm, który może prowadzić do insulinooporności, a nawet cukrzycy typu 2.

Jakie wnioski można wyciągnąć z tego badania? Kawa na czczo gorzej wpływa na organizm, jeśli jest wypita po nocy ze snem o słabej jakości. Jeśli chcesz pobudzić się kofeiną z kawy po bezsennej nocy, wypij ją raczej po śniadaniu.

fot. Kawa na czczo przeciwskazania/ Adobe Stock, PhotoBook

Picie kawy na czczo - skutki uboczne

Skutki picia kawy na czczo nie są jednoznaczne i u każdego mogą być inne. Niektórzy nie odczują po wypiciu kawy na pusty żołądek żadnych objawów — to normalny znak, że organizm akceptuje picie kawy na pusty żołądek. Niepokojące skutki picia kawy na czczo, które mogą świadczyć o złej tolerancji tego napoju na pusty żołądek to:

• refluks i objawy zgagi;
• bóle brzucha;
• skurcze żołądka;
• biegunka;
• mdłości;
• nieprawidłowa tolerancja glukozy,
• objawy IBS.

Badanie krwi na czczo a kawa

Specjaliści odradzają picie kawy na czczo przed badaniami robionymi z krwi. Wynika to z kilku powodów. Pierwszym i wcale nie najważniejszym jest to, że kawa ma działanie odwadniające, a na pobranie krwi należy przychodzić dobrze nawodnionym.

Istotniejsza kwestia dotyczy tego, że wypicie kawy przed badaniem krwi, które powinno się wykonać na czczo może zafałszować wyniki niektórych badań. Chodzi np. o morfologię oraz stężenie glukozy, a także elektrolity.

Wydawać by się mogło, że jedynie kawa z mlekiem czy cukrem może zmienić wyniki badań, ale nawet czarna gorzka kawa nie jest dozwolona przed pobraniem krwi. Nawet gorzki napar może zafałszować wyniki, dlatego należy powstrzymać się przed wypiciem kawy przed wizytą w przychodni. Dozwolona jest jedynie woda i tego należy się trzymać.

Źródła:
1.Smith HA, Hengist A, Thomas J, Walhin JP, Heath P, Perkin O, Chen YC, Gonzalez JT, Betts JA. Glucose control upon waking is unaffected by hourly sleep fragmentation during the night, but is impaired by morning caffeinated coffee. Br J Nutr. 2020 Nov 28;124(10):1114-1120. doi: 10.1017/S0007114520001865. Epub 2020 Jun 1. PMID: 32475359.