W sklepach coraz częściej można kupić ciekawą rybę: karmazyna. Najczęściej dostępne są surowe lub wędzone filety i tuszki. Choć często mówi się o tej rybie, że zawiera dużo rtęci, to towar trafiający do sklepów zwykle pochodzi od dość młodych ryb, które jeszcze nie zdążyły zakumulować większych ilości tego metalu ciężkiego. W dodatku to naprawdę smaczna i niskokaloryczna ryba.
Spis treści:
Karmazyn – co to za ryba?
Karmazyn to nie jest jeden gatunek ryb, ale cała ich grupa. Nazywa się je łacińską nazwą Sebastes, a poszczególne gatunki oznacza się dodatkową nazwą. I tak np. w polskich sklepach najczęściej znajduje się Sebastes marinus, Sebastes mentella, Sebastes norvegicus. To ryby atlantyckie, często łowione na wodach Norwegii lub Islandii. Nie żyją w Bałtyku – żadne karmazyny nie są rybami bałtyckimi. Wszystkie odmiany karmazyna mają podobne właściwości odżywcze.
Karmazyny to ryby długowieczne. Potrafią żyć nawet 60 lat. Ich cechą charakterystyczna jest żywoczerwone ubarwienie. Żyją w północnym Atlantyku od północnej części Europy po Amerykę Północną, a także w okolicach Grenlandii i Islandii. Przebywają w wodach do 1000 metrów głębokości i dorastają do metra długości, jednak rosną bardzo wolno.
Przeciętna ryba karmazyn ma 45-55 cm długości i waży poniżej 15 kg. Mniejsze osobniki żywią się planktonem, większe są drapieżnikami i polują na mniejsze ryby. W sklepach głównie są mniejsze ryby.
Karmazyn a ekologia: u wybrzeży Norwegii karmazyn został wytrzebiony i jest tam uznawany za gatunek zagrożony. Natomiast w wodach Islandii i Grenlandii występuje bardzo licznie.
Smak karmazyna
Czy ryba karmazyn jest dobra? To zależy od gustu. Mięso karmazynów jest chude, białe, jędrne, soczyste i delikatne w smaku. Niektórzy mówią, że jest lekko słodkawe.
Smak karmazyna będzie zależał od sposobu przygotowania. A ponieważ ryba ta ma uniwersalne zastosowanie, można ją przygotować na mnóstwo najróżniejszych sposobów, np. ryba po grecku z karmazynem jest pyszna.
Czy ryba karmazyn ma dużo ości?
Nie, karmazyn to jedna z ryb bez ości. Mięso karmazyna jest mało ościste i z łatwością odchodzi od ości przyczepiających się do kręgosłupa.
Jeśli będziesz samodzielnie filetować tę rybę, nie wyrzucaj kości (kręgosłupa i oddzielonych z nim ości) – można na nich ugotować przepyszny bulion.
Czy karmazyn jest hodowlany?
W Europie większość karmazynów to ryby z połowów, dzikożyjące. Natomiast te dostępne w Ameryce są rybami hodowlanymi, gdyż tamtejsze łowiska zostały wytrzebione z karmazynów.
Ryba karmazyn – cena
Za świeżą tuszę bez głowy o wadze 600 g trzeba zapłacić ok. 25 zł, za mrożoną o wadze 500 g – ok. 23 zł. Tusza wędzonego karmazyna 500 g tez może kosztować ok. 25 zł. Za fileta ze skórą o wadze ok. 250 g trzeba zapłacić ok. 16 zł.
fot. Ryba karmazyn – wartości odżywcze/ Adobe Stock, Виталий Борковский
Karmazyn ryba: wartości odżywcze
Karmazyn jest rybą chudą. Zawiera mało tłuszczu, w dodatku są to w większości tłuszcze nienasycone. W masie ryby białko stanowi 16,3-21,7% (średnio 18,4%), a tłuszcz: 0,7-6,6% (średnio 2,7%).
Karmazyn ryba – wartości odżywcze w 100 g:
- kalorie: ok. 80 kcal,
- białko: ok. 17 g,
- tłuszcz: ok. 1,3 g, w tym 42 mg cholesterolu,
- węglowodany: 0 g.
100 g karmazyna dostarcza następujących ilości mikroelementów:
- wapń – 107 mg,
- żelazo – 0,9 mg,
- magnez – 30 mg,
- fosfor – 216 mg,
- potas – 273 mg,
- sód – 75 mg,
- cholina – 65 mg,
- witamina A – 3 μg,
- retinol –12 μg.
Karmazyn ryba – przepisy
Poniżej 3 przepisy na karmazyna: dwa na danie główne, które można podać z dowolnymi dodatkami, oraz na pyszną zupę. W tym ostatnim przepisie można wykorzystać tuszkę – trzeba ją wtedy dłużej gotować, a potem oddzielić mięso od kości. Za to zupa będzie jeszcze smaczniejsza, bo bardziej aromatyczna.
Pieczony karmazyn chili
Składniki:
- 800-1000 g filetów z karmazyna,
- 6-7 ząbków czosnku,
- łyżeczka papryki wędzonej,
- ½-1 łyżeczka chili,
- sól i pieprz do smaku,
- sok z połówki cytryny,
- 4 łyżki masła,
- 4 łyżki oliwy,
- natka pietruszki.
Sposób przygotowania:
- Rozpuść masło i wmieszaj w nie oliwę. Dodaj przyprawy, przeciśnięty przez praskę czosnek oraz sok z cytryny i dokładnie zamieszaj.
- Dokładnie wysmaruj taką marynatą filety z karmazyna i wstaw go do lodówki na 40-60 minut.
- Nagrzej piekarnik do 220 stopni.
- Filety wyłóż na blachę i wstaw do piekarnika na 6-8 minut.
- Wyjmij rybę z piekarnika i posyp siekaną pietruszką.
fot. Pieczony karmazyn/ Adobe Stock, Jacek Chabraszewski
Grillowany karmazyn
Składniki:
- 4 filety z karmazyna,
- pieprz cytrynowy,
- sok z połówki cytryny,
- 2 łyżki masła,
- 2-3 ząbki czosnku,
- sól,
- siekana kolendra.
Sposób przygotowania:
- Filety umyj i osusz.
- Dość obficie oprósz filety pieprzem cytrynowym, a z umiarem – solą.
- Wyciśnij sok z cytryny, w mieszaj w niego przeciśnięty przez praskę czosnek i tak powstałą miksturą zwilż filety z obu stron.
- Poukładaj filety na tackach grillowych. Nałóż na nie po pół łyżeczki masła. Okryj tackę z wierzchu folią aluminiową i połóż na grilla.
- Grilluj ok. 10-12 minut.
- Podawaj filety oprószone kolendrą.
fot. Grillowany karmazyn/ Adobe Stock, Vladimir
Zupa z karmazyna
Składniki:
- 2 filety z karmazyna,
- włoszczyzna,
- mały kawałek białej kapusty,
- 4-5 ziemniaków,
- 1 czerwona papryka,
- 2 łyżki koncentratu pomidorowego,
- 5 ziarenek ziela angielskiego,
- 5-6 ziarenek pieprzu,
- sol do smaku,
- pół łyżeczki papryki mielonej,
- siekany koperek lub pietruszka.
Sposób przygotowania:
- Obierz włoszczyznę i wrzuć do garnka z zimna wodą. Kapustę poszatkuj i wrzuć do garnka. Dodaj ziele, ziarenka pieprzu, liść laurowy i wstaw na ogień. Gotuj 30-40 minut na małym ogniu. Następnie wyjmij z wywaru włoszczyznę.
- Filety z karmazyna umyj. Paprykę umyj, wydrąż i pokrój w paseczki. Dodaj je do bulionu i gotuj 10-12 minut.
- Obierz ziemniaki, pokrój w kostkę i dodaj do wywaru na 5 minut przed końcem gotowania ryby.
- Wyjmij filety, oddziel mięso od skóry, dzieląc je na cząstki i wrzuć do zupy. Skórę wyrzuć.
- Dodaj do zupy koncentrat pomidorowy, paprykę mieloną i zamieszaj.
- Podawaj zupę posypaną zieleniną.
fot. Zupa z karmazyna/ Adobe Stock, FomaA
Źródła:
1. Torry Research Station, Aberdeen, Scotland, UK, Yield and nutritional value of the commercially more important fish species, FAO FISHERIES TECHNICAL PAPER 309
2. allfish.de
3. dryfish.no
4. The Titi Tuduroancea Bulletin
Czytaj także:Ryba zębacz – czy jest zdrowa, jak przygotować?Top 5 najzdrowszych ryb świataRyba bez ości? Te gatunki i produkty cię nie zawiodą
