Nie od dzisiaj wiadomo, ze sól to jeden z najskuteczniejszych wzmacniaczy smaku potraw oraz naturalny konserwant. Pozwala na przedłużenie terminu przydatności do spożycia oraz wydobywa głębszy, wyrazistszy smak. Jej dzienne spożycie nie powinno jednak przekraczać 5 g - co odpowiada łyżeczce stołowej. Jej nadmiar prowadzi do nadciśnienia tętniczego, zaburzenia pracy nerek i wątroby.
Spis treści
- Skład i właściwości zdrowotne soli
- Rodzaje
- Nadmierna ilość w produktach spożywczych
- Którą najlepiej wybrać?
Skład i właściwości zdrowotne
Jest to inaczej chlorek sodu (NaCl), który jest podawany w niemal czystej postaci. Najczęściej pojawia się wzbogacony o jodek potasu, który sprzedawany jest pod postacią oczyszczonej soli warzonej, stosowanej w kuchni.
Dzienne zapotrzebowanie na sól nie powinno przekraczać 5 g. W takiej ilości jest wystarczająca, aby wspomóc organizm w codziennych procesach.
Poprawia działanie układu krążenia
W przypadku niskiego ciśnienia krwi (poniżej 90/60) sól oraz płyny izotoniczne pozwalają na jego skuteczne wyregulowanie. W ten sposób zwiększy się objętość krwi w tętnicach, a co za tym idzie, spowoduje wzrost ciśnienia krwi.
Zapobiega hiponatremii
Hiponatremię może spowodować nie tylko odwodnienie, ale także przewodnienie hipotoniczne organizmu, zwane inaczej zatruciem wodnym. Organizm potrzebuje odpowiedniej ilości sodu, aby utrzymać zdrowe ciśnienie krwi i płynne funkcjonowanie nerwów i mięśni. W przypadku gdy optymalny poziom spada, woda dostaje się do komórek, by uzupełnić niedobór. W wyniku jej nadmiaru powstają obrzęki komórek.
Pozwala walczyć z udarem słonecznym
W przypadku długiego przebywania na słońcu należy pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu. Spożywanie odpowiedniej ilości soli pomaga utrzymać równowagę elektrolitową. W najszybszy sposób dostarczysz ją poprzez zjedzenie kiszonych ogórków lub rzodkiewek.
Pomaga w leczeniu mukowiscydozy
Mukowiscydoza jest spowodowana przez zniekształcone białko, które uniemożliwia optymalny ruch soli i wody do i z komórek organizmu. W wyniku tego procesu powstaje nieprzyjemny, lepki pot. W przebiegu tej choroby osoba traci więcej soli niż zazwyczaj.
Hamuje niedobór jodu
Sól jodowana jest jednym z najczęstszych źródeł jodu. To niezbędny pierwiastek przyczyniający się do produkcji hormonu tarczycy. Jest to bardzo ważna część naszej diety, ponieważ organizm naturalnie nie wytwarza jodu. Bez odpowiedniej ilości tarczyca powiększa się, próbując nadążyć za zapotrzebowaniem organizmu.
Rodzaje
W zależności od źródła oraz metody powstania jest podzielona na:
Sól kuchenna
Występuje jako sól kamienna – halit. W jej skład wchodzą także domieszki chlorków oraz siarczany innych metali alkalicznych. Charakteryzuje się białą, krystaliczną formą, rozpuszczalną w wodzie. Temperatura topnienia wynosi 801 stopni Celsjusza, natomiast wrzenia 1413 stopni Celsjusza.
Jest stosowana w kuchni, do solenia potraw oraz głównym konserwantem przetworów na zimę – ogórków kiszonych oraz sałatek do słoików na zimę. Poprawia smak potraw i wydobywa ich naturalny aromat.
Sól potasowa
Jest wyjątkowa ze względu na przeciwne działanie w porównaniu do zwykłej soli. Jest to element pomocniczy w leczeniu nadciśnienia tętniczego. Uzupełnienie chlorkiem potasu sprawia, że wpływa na utrzymanie prawidłowego ciśnienia. Potas jest składnikiem mineralnym, który wspomaga regulację wody. Ogranicza także skurcze mięśniowe oraz zmniejsza obrzęki i opuchnięcia kończyn.
Jest stosowana podobnie jak ta kuchenna. Występuje w postaci drobnych kryształków o białym zabarwieniu. Najczęściej jest spotykana w sklepach z ekologiczną, zdrową żywnością. Jest polecana w szczególności tym osobom, które nie mogą zrezygnować z dosalania potraw lub są na etapie jej ograniczenia.
Sól morska
Jest to sól powstała poprzez odparowanie wody morskiej. Zawiera większą ilość składników mineralnych w porównaniu do tej kamiennej. Występuje w kilku odmianach, charakteryzujących się nieco innym smakiem oraz kolorem. W sklepie ze zdrową żywnością możesz nabyć czarną z węglem aktywnym, pochodzącą z Pacyfiku lub różową w płatkach z Australii.
Ma właściwości nawilżające oraz regulujące ciśnienie krwi. Dodatkowo wspomaga trawienie pokarmów. Jest szczególnie polecana w przypadku leczenia chorób skórnych: trądziku, łuszczycy lub egzemy. Zawarty w soli morskiej magnez znacznie wpływa na ograniczenie nocnych skurczy mięśni.
Nadmierna ilość w produktach spożywczych
Żywność wysokoprzetworzona zawiera znacznie większe ilości soli niż produkty naturalne. W dobie dań typu fast-food oraz instant w większości przypadków możesz natknąć się na produkty ze zwiększoną zawartością soli dodanej.
Regularne spożywanie prowadzi do wystąpienia otyłości, cukrzycy, osteoporozy lub pogłębienia się dolegliwości związanych z zespołem jelita drażliwego. Przekraczana ilość sodu w diecie obciąża nerki i spowalnia pracę wątroby.
fot. Ula Bugaieva
Którą najlepiej wybrać?
Do solenia i konserwacji potraw wybierz sól bogatą w jod, pozwalającą uzupełnić ten pierwiastek. Jednym z najlepszych jej źródeł jest polska odmiana z Kłodawy. Jest ona wydobywana tradycyjnymi metodami górniczymi, polegającymi na odstrzeleniu kawałka głazu za pomocą ładunków wybuchowych.
Jej zabarwienie może się nieco różnić - od barwy szarawej po różowawą. Jest to spowodowane wysoką zawartością minerałów, w tym jodu, gdzie jego naturalna zawartość jest najwyższa. Dodatkowo nie zawiera przeciwzbrylaczy, co jest kolejnym plusem przemawiającym za jej wyborem. Nie należy jednak zapominać, że to nadal chlorek potasu, który musi być spożywany w kontrolowanych ilościach, aby mógł pomagać, a nie szkodzić.
Zobacz też:
Tłuszcze są ważne dla organizmu. Ograniczaj tylko te nasycone i trans Fruktoza - zdrowy zamiennik czy szkodliwy cukier prosty?
