Dieta eliminacyjna – na czym polega?
Dieta eliminacyjna to czasowe lub stałe wyeliminowanie z żywienia osoby chorej produktu lub grupy produktów podejrzewanych o powodowanie alergii oraz wprowadzenie w to miejsce składników zastępczych o równoważnych składnikach odżywczych. Minimalny okres, na który należy wprowadzić dietę eliminacyjną wynosi 7 dni.
Kiedy stosowana?
Dieta eliminacyjna stosowana jest w diagnostyce, kiedy jeszcze nie wiadomo, który produkt jest odpowiedzialny za wystąpienie dolegliwości, a także w leczeniu, kiedy znana jest przyczyna alergii i trzeba wyeliminować z jadłospisu dane produkty.
Jakie produkty należy eliminować?
Z jadłospisu chorego należy stopniowo eliminować produkty, które mogą powodować alergię. W tym czasie wciąż należy obserwować objawy - jeśli obserwuje się poprawę, oznacza to, że odstawiony produkt lub grupa produktów jest źródłem alergenów.
W przypadku, gdy obserwuje się poprawę, ale niewielką, oznacza to, że dany produkt lub grupa produktów jest odpowiedzialna za wystąpienie objawów, ale alergeny dla chorej osoby znajdują się także w innych produktach. Z tego powodu z diety należy wyeliminować kolejne produkty i obserwować reakcję organizmu. Eliminację z diety poszczególnych produktów i grup produktów prowadzi się do momentu, gdy zostaną zidentyfikowane wszystkie składniki odpowiedzialne za wystąpienie reakcji alergicznej.
Ważne jest, aby wyeliminować z diety określone produkty we wszystkich jej postaciach (także te, których jest składnikiem), ponieważ należy wyłączyć je z diety, a nie ograniczyć ich ilość.
Gdy po wyeliminowaniu danych produktów obserwuje się ustąpienie objawów należy potwierdzić obserwacje. W tym celu należy ponownie wprowadzić wyeliminowane produkty, co powinno spowodować zaostrzenie objawów.
Po rozpoznaniu alergenu należy wyeliminować z diety wszystkie produkty, które zawierają dany składnik. Jeśli występuje alergia na podstawowy składnik diety, bogaty w witaminy, składniki mineralne i makroskładniki, istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia niedoborów pokarmowych przy źle skomponowanej diecie. Eliminowane składniki powinny być zastępowane innymi produktami o podobnym składzie, ale nie zawierającym alergenu.
W celu niedopuszczenia do niedoborów należy dietę eliminacyjną przeprowadzać pod opieką lekarza i dietetyka.
Dieta rotacyjna – na czym polega?
Dieta rotacyjna stosowana jest w diagnostyce w celu uniknięcia przeciążenia alergenami należącymi do tej samej grupy produktów spożywczych. Dieta ta stosowana jest u osób, które są uczulone na kilka, a nawet kilkanaście produktów lub u osób, u których co jakiś czas występuje alergia o nieznanej przyczynie. Dieta rotacyjna redukuje także ryzyko wystąpienia alergii na produkty, które wcześniej były dobrze tolerowane.
W celu zidentyfikowania produktów uczulających należy wyłączyć z diety produkt lub grupę produktów oraz potrawy przygotowane z tych produktów na trzy z czterech kolejnych dni. W tym czasie należy zapisywać obserwacje. Dzięki trzydniowym przerwom w dniu czwartym organizm będzie reagował wystarczająco wyraźnie, aby móc stwierdzić czy dane produkty są odpowiedzialne za wystąpienie reakcji alergicznej.
Dieta rotacyjna umożliwia wyciszenie reakcji alergicznej. Dzięki rotacji produktów spożywczych w diecie umożliwia identyfikację alergenów, pomaga zredukować ryzyko powstania nowych alergii, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji alergicznej na produkty, które są substytutami znanych alergenów. Po identyfikacji produktów powodujących alergię należy je wyeliminować z jadłospisu.
Zobacz też: Jak rozpoznać nietolerancję pokarmową?
Dieta testująca – jakie produkty?
Celem diety testującej jest identyfikacja alergenów pokarmowych, która polega na stopniowym wprowadzeniu do diety badanego pacjenta pojedynczych produktów spożywczych. Trwa do 4 tygodni.
- Początkowo przez około 3 dni osoba badana pije wodę mineralną z dodatkiem cukru gronowego.
- Następnie do diety wprowadza się ryż, ziemniaki, cukier, sól, wodę mineralną.
- Kolejno dołącza się wołowinę, jagnięcinę, cukinię, ogórki, kapustę pekińską, olej krokoszowy i czarną herbatę.
Brak objawów alergicznych po wprowadzeniu do diety tych produktów świadczy, że nie są one odpowiedzialne za wystąpienie alergii u badanej osoby. W celu zidentyfikowania alergenów wprowadza się do diety kolejno pozostałe produkty i prowadzi się obserwację przez 4 dni, o ile wcześniej nie pojawiły się objawy alergii. Po wystąpieniu objawów należy dany produkt wyeliminować z diety osoby uczulonej.
Dieta testująca musi być prowadzona pod nadzorem lekarza.
Zobacz także: Dieta wątrobowa - co należy ograniczyć?