W leczeniu problemów gastrycznych istotną rolę odgrywa codzienna dieta, która powinna być dostosowana do rodzaju problemów i indywidualnej tolerancji pacjenta. Czasem już niewielka zmiana stylu życia pomaga zmniejszyć dolegliwości i sprawia, że objawy stają się bardziej łagodne lub ustępują całkowicie.
Niestrawność i wzdęcia
Niestrawność objawia się bólem i innymi dolegliwościami w nadbrzuszu (np. uczuciem pełności lub ucisku) powstającymi zazwyczaj po spożyciu tłustego lub ostro przyprawionego posiłku. Towarzyszą jej nierzadko: odbijania, nudności, a nawet biegunka. Dodatkowymi czynnikami ryzyka są alkohol, palenie tytoniu, stres, picie dużych ilości kawy czy stosowanie leków drażniących śluzówkę żołądka.
W przypadku niestrawności warto zastosować 2-3 dniową dietę lekkostrawną odciążają przewód pokarmowy. Z diety należy wykluczyć potrawy smażone, słodkie (w tym soki owocowe) oraz tłuste (np. sery żółte, pleśniowe, tłuste mleko, tłuste gatunki wędlin i mięs). Zalecane techniki kulinarne to gotowanie w wodzie i na parze, pieczenie, duszenie bez obsmażania. Posiłki należy spożywać powoli i regularnie – w odstępach około trzygodzinnych. Jednocześnie należy unikać dań zbyt zimnych i gorących, ponieważ skrajne temperatury posiłków negatywnie oddziałują na śluzówkę przewodu pokarmowego. Pomocne może okazać się picie naparów z mięty, siemienia lnianego, kopru włoskiego czy lukrecji.
Częstym powodem wzdęć jest połykanie powietrza podczas spożywania posiłków. W wyniku tego w organizmie gromadzi się zwiększona ilość gazów.
Z diety należy wykluczyć napoje gazowane, produkty wysoko węglowodanowe wzmagające procesy fermentacyjne w jelitach, fruktozę (występującą m.in. w soku jabłkowym i gruszkowym) oraz laktozę, której największym źródłem jest mleko słodkie. Wzdęcia brzucha może również powodować sorbitol – substancja dodawana często do galaretowatych słodyczy, gum do żucia, dżemów i słodyczy. Należy unikać potraw tłustych, słodkich i wzdymających: kapusty, nasion roślin strączkowych, a posiłki najlepiej przygotowywać z użyciem delikatnych przypraw. Preferowane są warzywa gotowane, drobno starte, a owoce podawane w formie musu czy w wersji pieczonej (np. przetarty banan, pieczone jabłko).
Biegunka
Biegunka to inaczej rozwolnienie. Polega na zwiększonej częstotliwości wypróżnień.
Przy towarzyszących biegunkach mogą pomóc napoje i potrawy zapierające, takie jak napar z suszonych jagód, kakao na wodzie, kisiel, galaretki, ryż, suchary, marchew gotowana, tarte jabłko, banany czy ziemniaki. Pieczywo ciemne (razowe, pełnoziarniste) warto zamienić na chleb pszenny (czerstwiejący) oraz suchary. Dobrze tolerowane są drobne makarony i kasze, np. kukurydziana, krakowska, manna, perłowa. Błonnik nierozpuszczalny przyspiesza bowiem perystaltykę i działa drażniąco na jelita. Należy także unikać produktów bardzo słodkich: miodu, ciast, słodkich owoców, soków owocowych. Warto dobierać w diecie delikatne warzywa i dojrzałe owoce, stosować warzywa gotowane, rozdrobnione, owoce spożywać bez skórki i pestek, najlepiej w postaci przecierów lub soków.
Zobacz też: Jak powinien odżywiać się sportowiec z dolegliwościami gastrologicznymi?
Zaparcia
Zaparcie to utrudniona lub rzadka defekacja.
Przy zaparciach warto wzbogacić dietę w produkty będące dobrym źródłem błonnika pokarmowego, który przyspiesza perystaltykę jelit i ułatwia regularne wypróżnienie się. Obok wody warto pić np. kompot z suszonych śliwek, bulion warzywny, rosół, napar z mięty, rumianku, pokrzywy i kopru. Warto spożywać więcej produktów bogatych w wapń (nabiał, ryby). Niemal w każdym posiłku należy uwzględnić porcję surowych warzyw i owoców. Wskazane są suszone śliwki, morele, rodzynki i buraki ćwikłowe. Ograniczyć należy tłuste sery twarogowe, topione, żółte, pleśniowe oraz biały ryż, czekoladę, suche pokarmy, mocną herbatę, jagody oraz kakao.
Zgaga i refluks żołądkowo-przełykowy
Dieta przy występującej zgadze i cofaniu się treści pokarmowej do przełyku ma za zadanie ograniczyć spożycie produktów i potraw wpływających pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka.
Zaliczamy do nich m.in.: buliony, mocne, esencjonalne rosoły, wywary warzywne, grzybowe, wody gazowane, nierozcieńczone soki z owoców i warzyw, kwaśne napoje, napoje alkoholowe, mocną herbatę, kawę, produkty wędzone, marynowane, potrawy słone, pikantne, smażone i ostro przyprawione. Ograniczeniu w diecie podlega także błonnik pokarmowy, co determinuje wykluczenie z diety pieczywa razowego, grubych kasz oraz surowych, nierozdrobnionych warzyw i owoców. Z diety wyklucza się produkty trudno strawne, wzdymające (np. groch, fasolę, bób, warzywa kapustne) oraz ostro przyprawione. Należy stosować zdrowe techniki kulinarne: gotowanie, pieczenie i duszenie bez obsmażania.
Zobacz też: Dieta w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy
