Spis treści:
- Dla kogo jest dieta trzustkowa?
- Ogólne zasady diety trzustkowej
- Dieta trzustkowa – jadłospis tygodniowy
- Jadłospis przy ostrym zapaleniu trzustki
Dla kogo jest dieta trzustkowa?
Dieta trzustkowa jest przeznaczona dla osób z chorobami trzustki, jak przewlekłe zapalenie trzustki, ostre zapalenie trzustki i rak trzustki. Trzustka jest gruczołem należącym do układu pokarmowego i hormonalnego, położonym w górnej i tylnej części jamy brzusznej. Narząd wytwarza enzymy wpływające na trawienie, takie jak lipaza, amylaza i proteaza, a także hormony: insulinę, glukagon i inne związki, które kontrolują poziom glukozy we krwi. Aby umożliwić trawienie białek, tłuszczów i węglowodanów, gruczoł produkuje aż 1-3 l soku trzustkowego dziennie.
W związku z zadaniami, jakie trzustka pełni, dieta trzustkowa jest kluczowym elementem leczenia chorób tego gruczołu. Wspomaga terapię farmakologiczną i przyczynia się do poprawy stanu zdrowia pacjentów. Celem diety trzustkowej jest zazwyczaj złagodzenie dolegliwości, takich jak ból brzucha, wzdęcia, nudności, wymioty i biegunka, a także odciążenie narządu i ułatwienie trawienia. W przypadku cukrzycy plan żywieniowy jest pomocny w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi.
Ogólne zasady diety trzustkowej
Dieta trzustkowa nie jest skomplikowana. Ważne jest, aby wiedzieć jakie produkty są dozwolone, a jakie zabronione, co pozwala samodzielnie komponować zdrowe posiłki. Najogólniejsze zasady diety trzustkowej są proste:
- należy ograniczyć tłuszcze, szczególnie zwierzęce,
- unikać cukrów prostych (słodycze, ciasta, słodzone napoje gazowane),
- unikać alkoholu i kofeiny (można pić słabą herbatę, słabą kawę, kawę zbożową z mlekiem, wodę, napary z ziół),
- dieta powinna być lekkostrawna i dostarczająca odpowiedniej ilości płynów,
- posiłki nie powinny być zbyt obfite (zaleca się 5-6 mniejszych posiłków z regularnymi przerwami),
- odradzane jest używanie ostrych przypraw, jak pieprz, chili, czosnek, a także octu.
Szczegółowe zalecenia dietetyczne mogą różnić się w zależności od rodzaju choroby trzustki a także jej etapu i nasilenia objawów, dlatego zawsze w przypadku problemów z działaniem gruczołu zalecana jest konsultacja z lekarzem lub dietetykiem klinicznym.
Dieta trzustkowa – jadłospis tygodniowy
Tygodniowy jadłospis diety trzustkowej powinien obejmować posiłki lekkostrawne i niskotłuszczowe, które nie będą nadmiernie obciążać trzustki. Pamiętaj o piciu dużej ilości wody w ciągu dnia. Oto przykładowy plan żywieniowy na 7 dni przy chorobach trzustki.
Dzień 1. diety trzustkowej:
- śniadanie: płatki owsiane na chudym mleku z bananem i pieczonym jabłkiem,
- drugie śniadanie: banan, kefir,
- obiad: zupa jarzynowa bez śmietany, gulasz z indyka, ryż biały, gotowana marchewka,
- podwieczorek: chleb lub bułka jasna, chuda wędlina, pomarańcza,
- kolacja: pieczone bataty z tymiankiem, jogurtem i koperkiem.
Dzień 2. diety trzustkowej:
- śniadanie: chudy twarożek z delikatnymi przyprawami jak oregano, tymianek, bazylia, czerstwa bułka,
- drugie śniadanie: jabłko gotowane z cynamonem,
- obiad: krem z cukinii, kluski leniwe z chudego sera,
- podwieczorek: galaretka owocowa z malin, jagód, truskawek,
- kolacja: gotowane krewetki, rukola z pomidorami bez skórki.
Dzień 3. diety trzustkowej:
- śniadanie: jajecznica (najlepiej z ograniczeniem żółtek) i chleb pszenny, najlepiej czerstwy albo suchar, mus owocowy,
- drugie śniadanie: drożdżówka z twarogiem,
- obiad: burger z piersi kurczaka z sałatą i pomidorami bez skórki, sos na bazie jogurtu,
- podwieczorek: gotowany burak z serem mozzarella i pesto,
- kolacja: domowy kisiel.
Dzień 4. diety trzustkowej:
- śniadanie: kasza kukurydziana z musem brzoskwiniowym,
- drugie śniadanie: kanapka z chudą wędliną (polędwicą, szynką), sałatą i pomidorem bez skóry,
- obiad: krem z dyni, dorsz pieczony lub gotowany na parze, ziemniaki z natką pietruszki,
- podwieczorek: kanapka z twarożkiem i koperkiem,
- kolacja: domowy kisiel owocowy.
Dzień 5. diety trzustkowej:
- śniadanie: serek wiejski z niskosłodzonym dżemem,
- drugie śniadanie: chleb z serkiem śmietankowym i łososiem,
- obiad: krupnik z ryżem lub kaszą manną, filet z indyka, kasza perłowa i buraczki bez octu,
- podwieczorek: jogurt z musem z gotowanych jabłek,
- kolacja: pieczony bakłażan z pastą pomidorową i natką pietruszki.
Dzień 6. diety trzustkowej:
- śniadanie: kasza manna z musem owocowym,
- drugie śniadanie: kefir, banan,
- obiad: krupnik z ryżem, potrawka z kurczaka bez śmietany, ziemniaki z koperkiem,
- podwieczorek: kuskus z cukinią, marchwią i oliwą ziołową,
- kolacja: sałatka ze szpinaku, gruszki, twarogowego koziego sera.
Dzień 7. diety trzustkowej:
- śniadanie: czerstwa chałka z niskosłodzonym dżemem,
- drugie śniadanie: koktajl truskawkowo-bananowy z jogurtem lub chudym mlekiem,
- obiad: zupa pomidorowa z ryżem, chuda ryba, ziemniaki puree,
- podwieczorek: cukinia duszona z pomidorami,
- kolacja: bułka z polędwicą i pastą twarogową z koperkiem.
Jadłospis tygodniowy można oczywiście dostosowywać do swoich upodobań oraz zapotrzebowania kalorycznego, jednak należy przestrzegać reguł diety trzustkowej. Poznałeś najważniejsze zasady diety trzustkowej, zalecanej osobom z chorobami trzustki oraz cukrzycą. Jeżeli twoja choroba jest w trakcie zaostrzenia, to koniecznie dopytaj o szczegóły specjalistę.
Jadłospis przy ostrym zapaleniu trzustki
Szczególnej uwagi wymaga żywienie przy ostrym zapaleniu trzustki. Dzieli się zazwyczaj na 3 etapy, z których pierwszy zaczyna się w szpitalu i obejmuje odżywianie dożylne, aby maksymalnie uspokoić czynność trzustki.
Dopiero po kilku dniach wprowadza się żywienie doustne, począwszy od kleików, stopniowo rozszerzając i modyfikując dietę. W drugim tygodniu można zwykle jeść posiłki stałe, bardziej urozmaicone, koniecznie lekkostrawne z ograniczeniem błonnika pokarmowego i tłuszczu. Dziennie należy dostarczyć około 2000 kalorii, 65 g białka, 40 g tłuszczu oraz węglowodany uzupełniające wartość energetyczną.
Po upływie kolejnych tygodni zalecana wartość energetyczna dzienna wzrasta do 2500 kcal. Decyzję o rozszerzaniu diety w przypadku wystąpienia ostrej fazy zapalenia powinien podejmować lekarz na podstawie stanu zdrowia chorego.
Czytaj także:
Dieta na cholesterol - co jeść? Zasady, przepisy, jadłospis na 7 dni
Chora trzustka – objawy na skórze. Jak daje o sobie znać przeciążona trzustka?
Gdzie boli trzustka? Sprawdź, jaki ból świadczy o chorobie tego narządu
Czy można żyć bez trzustki?
Gorycz w ustach a trzustka. Kiedy gorzki posmak świadczy o chorej trzustce?
