Nie wahaj się sięgać po cebulę. To zdrowe warzywo, choć po świeżej na długo potrafi zostać charakterystyczny zapach w ustach. Używaj jej do sałatek, ale i do dań na ciepło, bo w każdej postaci dostarczy ci cennych składników, choć nie zawsze tak samo dużo. Sprawdź, co oferuje w kwestii zdrowia to aromatyczne warzywo.
Spis treści:
- Czy cebula jest zdrowa: wartości odżywcze
- Czy surowa cebula jest zdrowa?
- Czy smażona cebula jest zdrowa?
- Czy duszona cebula jest zdrowa?
- Czy cebula prażona jest zdrowa?
- Czy cebula jest zdrowa na wątrobę?
- Czy szczypior z cebuli jest zdrowy?
Czy cebula jest zdrowa: wartości odżywcze
Cebula (Allium cepa) to warzywo o szerokim zastosowaniu kulinarnym i cenionych właściwościach zdrowotnych. Składa się głównie z wody, węglowodanów, niewielkiej ilości białka i śladowych ilości tłuszczu. Najważniejszą cechą cebuli są jej składniki bioaktywne, które mają istotny wpływ na zdrowie.
W 100 g cebuli znajduje się:
- Kalorie: 40 kcal
- Białko: 1,1 g
- Tłuszcz: 0,1 g
- Węglowodany: 9 g (z czego cukry stanowią około 4 g)
- Błonnik: 1,7 g
Najcenniejsze w cebuli są fitochemikalia, takie jak flawonoidy (np. kwercetyna) oraz związki siarki (np. allicyna), które nadają jej charakterystyczny smak i zapach oraz właściwości prozdrowotne.
Cebula jest bogatym źródłem witaminy C (około 7 mg w 100 g), witamin z grupy B (zwłaszcza B6, B9) oraz minerałów, takich jak potas (około 146 mg w 100 g) i mangan.
Fitoskładniki cebuli, zwłaszcza flawonoidy, działają przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, co może wpływać korzystnie na zdrowie układu sercowo-naczyniowego, odpornościowego oraz na walkę z wolnymi rodnikami, które mogą przyczyniać się do starzenia komórek.
Czy czerwona cebula jest zdrowa?
Czerwona cebula jest uważana za najzdrowszy rodzaj cebuli, głównie dzięki wyższej zawartości antyoksydantów i związków bioaktywnych, takich jak antocyjany, które nadają jej charakterystyczny kolor. Antocyjany to silne przeciwutleniacze, które mogą chronić komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki i wspierać zdrowie serca. W porównaniu do białej cebuli czerwona zawiera więcej flawonoidów, które pomagają w walce z przewlekłymi stanami zapalnymi oraz mogą chronić przed niektórymi nowotworami.
Czerwona cebula ma również łagodniejszy smak niż biała cebula, co sprawia, że częściej jest spożywana na surowo, co pozwala zachować jej pełnię wartości odżywczych.
Czy surowa cebula jest zdrowa?
Surowa cebula jest szczególnie korzystna dla zdrowia, ponieważ zawiera pełne spektrum aktywnych fitoskładników, które mogą ulec degradacji podczas obróbki cieplnej.
Surowa cebula jest bogata w kwercetynę, która wykazuje silne działanie przeciwutleniające, przeciwdziałające zapaleniom oraz chroniące układ sercowo-naczyniowy. Związki siarki, obecne w surowej cebuli, pomagają w obniżeniu poziomu cholesterolu LDL, a jednocześnie zwiększają stężenie cholesterolu HDL (dobrego), co sprzyja zdrowiu serca. Cebula powinna być więc skłądnikiem każdej diety na cholesterol.
Ponadto cebula może wspierać układ odpornościowy poprzez stymulację produkcji białych krwinek oraz poprawę funkcjonowania układu trawiennego dzięki zawartości błonnika i inuliny – prebiotyku sprzyjającego rozwojowi korzystnych bakterii jelitowych.
Jednak surowa cebula może być ciężkostrawna dla niektórych osób, szczególnie dla tych z wrażliwym żołądkiem lub cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy.
fot. Czy surowa cebula jest zdrowa/ Adobe Stock, xfgiro
Czy smażona cebula jest zdrowa?
Smażona cebula, choć smaczna, traci część swoich właściwości prozdrowotnych podczas obróbki termicznej, zwłaszcza jeśli jest smażona na wysokiej temperaturze lub w dużej ilości tłuszczu.
Wysoka temperatura może degradować zawarte w cebuli antyoksydanty, takie jak kwercetyna, a także prowadzić do tworzenia się szkodliwych substancji, takich jak akrylamid/akryloamid, który jest potencjalnie rakotwórczy. Smażenie cebuli w oleju może także znacząco zwiększyć jej kaloryczność.
Mimo to smażona cebula wciąż zawiera pewne korzystne związki, choć w mniejszych ilościach niż cebula surowa czy duszona. Aby zmniejszyć negatywne skutki smażenia, warto wybierać zdrowsze oleje, np. oliwę z oliwek, i unikać długiego smażenia w wysokiej temperaturze.
Czy duszona cebula jest zdrowa?
Duszona cebula, przygotowywana na wolnym ogniu z minimalnym dodatkiem tłuszczu, zachowuje większość swoich właściwości odżywczych. Proces duszenia jest mniej inwazyjny niż smażenie, ponieważ nie występują wysokie temperatury, które mogą degradować związki bioaktywne. W związku z tym cebula duszona nadal dostarcza korzystnych dla zdrowia związków siarki oraz flawonoidów, choć w mniejszych ilościach niż surowa cebula.
Duszona cebula jest również lżej strawna i mniej drażniąca dla układu trawiennego niż cebula surowa, co czyni ją dobrym wyborem dla osób z wrażliwym żołądkiem.
Czy cebula prażona jest zdrowa?
Cebula prażona, podobnie jak smażona, jest mniej korzystna dla zdrowia ze względu na proces obróbki cieplnej w wysokich temperaturach. Długie prażenie powoduje utratę wielu cennych związków bioaktywnych, takich jak antyoksydanty i witaminy.
Niestety prażenie cebuli może prowadzić do powstawania szkodliwych substancji (to proces Maillarda inaczej zwany karmelizacją), które są odpowiedzialne za brązowienie cebuli, ale mogą być także rakotwórcze przy nadmiernym spożyciu. Dlatego też cebula prażona powinna być traktowana jako okazjonalny dodatek do potraw, a nie regularny element diety.
Czy cebula jest zdrowa na wątrobę?
Cebula może wspierać zdrowie wątroby dzięki swoim właściwościom detoksykującym. Związki siarki obecne w cebuli wspomagają proces detoksykacji wątroby poprzez aktywowanie enzymów odpowiedzialnych za usuwanie toksyn z organizmu. Ponadto, flawonoidy, zwłaszcza kwercetyna, mają działanie ochronne na komórki wątroby, pomagając zapobiegać jej uszkodzeniom spowodowanym przez toksyny, wolne rodniki oraz stany zapalne.
Cebula jest również bogata w inulinę, prebiotyk wspierający zdrowie jelit, co może pośrednio wpływać na lepszą pracę wątroby, gdyż zdrowa mikroflora jelitowa wspomaga trawienie i detoksykację.
Jednak osoby z niektórymi schorzeniami wątroby, np. z problemami z żółcią, mogą mieć trudności z trawieniem surowej cebuli, dlatego wtedy zalecane jest spożywanie jej w postaci gotowanej lub duszonej, a także z umiarem.
Czy szczypior z cebuli jest zdrowy?
Szczypior, czyli zielona część cebuli, jest równie zdrowy jak sama cebula, a pod pewnymi względami nawet bardziej, ze względu na większą zawartość witamin i minerałów. Jest szczególnie bogaty w witaminę C, witaminę K oraz kwas foliowy (witamina B9).
W 100 g szczypioru znajduje się:
- Kalorie: około 30 kcal
- Witamina C: 18 mg (więcej niż w cebuli)
- Witamina K: 200 µg (co stanowi ponad 150% zalecanego dziennego spożycia)
- Foliany: 64 µg
- Błonnik: 2 g
Witamina K odgrywa kluczową rolę w zdrowiu kości i krzepnięciu krwi, a foliany są ważne dla układu nerwowego i prawidłowego rozwoju płodu. Dzięki zawartości witaminy C i antyoksydantów szczypior ma działanie przeciwzapalne, wzmacnia odporność oraz przyczynia się do walki z wolnymi rodnikami.
fot. Czy szczypior z cebuli jest zdrowy/ Adobe Stock, beerfan
Czytaj także:
8 argumentów za jedzeniem ostrego jedzenia
3 pomysły na pyszne dania z cebuli
Jak zrobić syrop z cebuli na przeziębienie?
