Czosnek jako środek leczniczy jest stosowany od tysięcy lat. W Starożytnym Egipcie przypisywano mu cechy antybakteryjne czy też antygrzybiczne. Wykorzystywany był również przy leczeniu chorób układu oddechowego. W kuchni zaś stosowany jest powszechnie jako przyprawa uzupełniająca i wzbogacająca smak wielu potraw. Od wielu lat prowadzone są liczne badania mające na celu potwierdzenie dobroczynnego działania czosnku. Poniżej postaramy się przedstawić aktualne wyniki badań dotyczące terapeutycznych właściwości wspomnianej przyprawy.
Zobacz także: Świeży czosnek - dodatek do dań
Skład chemiczny
Prozdrowotne właściwości czosnku wynikają z jego składu chemicznego, a jest on bardzo bogaty. Najważniejsze związki w nim zawarte to przede wszystkim: allicyna, siarczki, glikozydy, tioglikozydy, garlicyna, skordynina A i B. Pozostałe składniki obecne w przyprawie to między innymi: saponiny, kwasy organiczne, nukleozydy, flawonoidy
Właściwości przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne
Wykazano, że zawarta w czosnku allicyna powoduje zahamowanie rozwoju wielu wybranych drobnoustrojów. Jest ona szczególnie efektywna w stosunku do bakterii takich, jak: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Staphylococcus aureus. Ocenia się, że drobnoustroje wykazują zdecydowanie słabszą oporność na allicynę, aniżeli na antybiotyki. Dostrzeżono również skuteczność związków zawartych w czosnku, w zwalczaniu grzybów: Candida albicans, Aspergillus flavus, Aspergillus niger, Cladosporium herbarum. Właściwości te sprawiają, że czosnek wydaje się być pożytecznym regulatorem flory bakteryjnej przewodu pokarmowego.
Działanie przeciwnowotworowe
Coraz więcej dostępnych jest badań sugerujących właściwości przeciwnowotworowe czosnku. Uważa się, że składniki w nim zawarte biorą udział w hamowaniu procesu kancerogenezy na różnych jej etapach. Aktualnie próbuje się wyjaśnić mechanizmy działania związków obecnych w czosnku przeciwko powstawaniu nowotworów. Prawdopodobnie zwiększają one aktywność enzymów detoksykujących. Wydaje się, że biorą także udział w naprawie uszkodzonego DNA, hamują proliferację komórek nowotworowych oraz indukują procesy apoptozy.
Działanie obniżające ciśnienie krwi i stężenie cholesterolu
Przeciwnadciśnieniowe działanie czosnku pozostaje kontrowersyjne. Jednakże istnieją badania, które wskazują na związek pomiędzy spożyciem czosnku a obniżeniem zarówno skurczowego jak i rozkurczowego ciśnienia krwi. Dodatkowo, czosnkowi przypisuje się działanie prewencyjne w powstawaniu hiperlipidemii poprzez obniżanie stężenia cholesterolu całkowitego oraz triglicerydów we krwi.
Działanie hipoglikemizujące
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje, że czosnek może być stosowany do leczenia hiperglikemii. Uważa się, że efekt hipoglikemiczny związków zawartych w czosnku może zostać osiągnięty na drodze dwóch mechanizmów: zwiększenia wydzielania insuliny przez trzustkę oraz zwiększania insulinowrażliwości.
Przedstawione powyżej właściwości czosnku pokazują, że wzbogacanie nim potraw, to jednocześnie poprawianie zdrowia. Z całą pewnością można stwierdzić, że warto, aby przyprawa ta na dobre zagościła w naszych kuchniach.
Zobacz także: Cebula i czosnek w profilaktyce przeciwnowotworowej
